Neanderthalers leefden samen in kleine groepen, waar incest niet vreemd was: onderzoek naar eerste familie oermensen licht tipje van de sluier

In Siberië, in het Altaj-gebergte, zijn de restanten van maar liefst 13 verschillende neanderthalers - onder wie mannen, vrouwen en ook kinderen - teruggevonden. Het bleek om een groep neanderthalers te gaan die er zo’n 54.000 jaar geleden samenleefden: een vader, zijn dochter, nog een andere man en wellicht nog een tante en neefje van de vader en dochter. De bonte familieverzamelingen betekenden een buitenkansje want nooit eerder werd er onderzoek gedaan naar groepen neanderthalers die daadwerkelijk hebben samengeleefd.

“Resten van neanderthalers die goed bewaard zijn gebleven, zijn tamelijk zeldzaam", aldus hoofdonderzoeker Benjamin Peter. “Vaak vinden we slechts enkele individuen terug waarvan de ene duizenden jaren ouder of jonger is dan de andere."

Met behulp van een genetische analyse slaagden wetenschappers erin om de sociale structuren van de groep bloot te leggen. En dat leverde op zijn minst interessante resultaten op. Zo was er in sterke mate sprake van inteelt. Niet zo verbazingwekkend, volgens de onderzoekers. De verschillende gemeenschappen leefden ver van elkaar verwijderd en telden slechts tien tot dertig individuen. Enkel de vrouwen verplaatsten zich soms van de ene groep naar de andere, al dan niet vrijwillig. Kortom, ze leefden net zoals groepen gorilla’s dat momenteel doen.

“De samenleving die wij bestudeerden was waarschijnlijk zeer klein”, aldus hoofdonderzoeker Benjamin Peter. “Toch slaagden ze erin honderden tot zelfs duizenden jaren te overleven in de ruige omgeving. Dat verdient respect.” De bestudeerde neanderthalers joegen onder meer op alpensteenbokken, bizons en paarden. Behalve de restanten van de neanderthalers en dieren, werden er ook tal van stenen werktuigen teruggevonden.

De Zweedse wetenschapper Svante Pääbo (67) ontving de Nobelprijs voor Geneeskunde voor zijn revolutionair onderzoek naar de menselijke evolutie en naar het genetisch materiaal van uitgestorven mensachtigen waaronder ook de neanderthaler (zie ook video hieronder).