Jupiter en Saturnus doen komende weken iets wat we al 800 jaar niet konden waarnemen
Jupiter en Saturnus zijn de twee grootste planeten van ons zonnestelsel. Alleen al daardoor spreken ze tot de verbeelding. Maar de komende weken prikkelen ze ons nog méér. Op de kortste dag van het jaar zullen de twee gasreuzen iets doen wat wij al sinds de middeleeuwen niet meer hebben kunnen waarnemen aan de nachthemel.
Delen per e-mail
Dit jaar valt de winterzonnewende in ons noordelijk halfrond op 21 december, een dag die hier bij ons maar 7 uur, 56 minuten en 20 seconden zal duren. Vanaf dan beginnen de dagen weer te lengen. Maar op 21 december vindt er - toevallig ook op die dag - nog een ander astronomisch fenomeen plaats, eentje dat de mens voor het laatst bijna 800 jaar geleden, op 4 maart 1226, kon waarnemen. Jupiter en Saturnus staan dan vanuit ons perspectief op aarde zodanig op bijna dezelfde lijn dat ze een dubbelplaneet lijken. “Met het blote oog zien we dan eigenlijk maar één planeet. We hebben een verrekijker of een telescoop nodig om Jupiter en Saturnus dan nog van elkaar te kunnen onderscheiden, omdat ze zo dicht bij elkaar staan”, legt onze wetenschapsexpert Martijn Peters uit.
In de astronomie heet dit fenomeen ‘conjunctie’, wat samenvoeging betekent. “Jupiter en Saturnus zijn in werkelijkheid nog altijd miljoenen kilometers van elkaar gescheiden, maar vanuit onze waarnemingspositie lijkt het alsof ze samensmelten tot één planeet”, licht Martijn Peters toe. Een samenvallen van deze 2 planeten doet zich ongeveer om de twintig jaar voor en noemt men een ‘grote conjunctie’. “Saturnus doet bijna dertig jaar over zijn baan rond de zon, Jupiter bijna twaalf. Het ‘inhalen’ gebeurt dus ongeveer op 20 jaar”, aldus Peters.
Maar dit jaar is deze samenvoeging van beide planeten heel uitzonderlijk, om twee redenen. Ten eerste staan Jupiter en Saturnus vanuit ons perspectief op 21 december op amper 0,1 graden van elkaar, wat echt wel zeldzaam dicht is. Ten tweede zal de samenvoeging ook goed te zien zijn. We moeten al teruggaan tot 4 maart 1226 voor een gelijkaardige situatie. Op 16 juli 1623 stonden de planeten ook heel dicht bij elkaar, maar toen was de grote conjunctie niet zo goed waarneembaar. “Het gaat dit jaar zeker over een ‘once in a lifetime’-event, al krijgen jongere lezers wel opnieuw een kans in 2080, wanneer de conjunctie nog beter waarneembaar zal zijn omdat ze dan hoger plaatsvindt”, zegt Peters. Na 2080 is het alweer enkele generaties wachten tot 2417 voor een grote conjunctie waarbij Jupiter en Saturnus zich zo dicht bij elkaar bevinden.
Waar en wanneer moeten we kijken op 21 december? “Het beste moment is het eerste uur na zonsondergang”, weet Peters. In Brussel gaat de zon die dag onder om 16.39 uur. “We moeten wel hopen op een heldere hemel en de conjunctie vindt ook redelijk laag plaats, dus dicht boven de horizon. Dat betekent dat we een open plek moeten uitkiezen, zonder hoge gebouwen die het zicht belemmeren. Onze blik moet zich naar het zuidwesten richten.” 21 december is het hoogtepunt van de conjunctie, maar ze is waarneembaar tussen 17 en 25 december. De afstand tussen Jupiter en Saturnus vanuit ons perspectief varieert dan van nog geen volle maan (een halve graad) tot amper een vijfde van de diameter van de maan (0,1 graad) op 21 december.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Eerste longtransplantatie in Benelux bij kritieke Covid-19-patiënt
Een Covid-19-patiënt op intensieve zorg met onherstelbaar beschadigde longen heeft op 1 januari 2021 nieuwe longen gekregen in het transplantatiecentrum van UZ Leuven. Dat meldt het ziekenhuis in een persbericht. Het is de eerste keer in de Benelux dat een persoon die verzorgd wordt op een intensieve Covid-19-afdeling een longtransplantatie krijgt. -
Sparen
Financiële steun van (schoon)ouders bij een verbouwing: met deze regels moet u rekening houden
Volgens een onderzoek (2019) in opdracht van AXA Bank krijgen 6 op de 10 jongvolwassenen financiële hulp van de ouders als ze een woning kopen. Maar er zijn ook andere opties. Wat als uw (schoon)ouders bijvoorbeeld een stuk van de verbouwingswerken willen betalen? Spaargids.be bekijkt hoe u dat kan regelen en met welke potentiële problemen u best rekening houdt. -
2
Waarom muziek uit onze jeugd zo speciaal is
Wat is de reden dat muziek uit onze jeugd een speciaal plekje in ons hart, of beter gezegd onze hersenen, heeft weten te veroveren? Is het omdat de liedjes toen inderdaad beter waren of is er iets anders aan de hand? Een recente studie, gepubliceerd in Music and Science, kwam met een antwoord op deze intrigerende vraag. -
-
63
Elon Musk verkoopt al zijn bezittingen om kolonie te stichten op Mars
Elon Musk, de CEO van Tesla en SpaceX, wil zo veel mogelijk geld investeren in de kolonisatie van Mars. Hij verkoopt daarom de meerderheid van zijn materiële bezittingen. Dat vertelde hij tijdens een interview met het Duitse mediabedrijf Axel Springer. -
Hoe kan je besparen op je autoverzekering?
De premie van een autoverzekering is vaak een hele hap uit het gezinsbudget. Altijd een vervelend moment dus wanneer de premieafrekening in je brievenbus of mailbox zit. Benieuwd of je nog steeds de voordeligste autopremie hebt? In vele gevallen kan je namelijk verschillende euro’s besparen. Independer.be legt je uit hoe je dat het beste aanpakt. -
Studie bij 1,2 miljoen mensen bewijst dat Pfizer-vaccin 94 procent effectief is
De effectiviteit van het coronavaccin van Pfizer/BioNTech is behalve in proeven nu ook in de dagelijkse praktijk aangetoond. De eerste studie waarin is nagegaan welk effect het vaccin heeft gehad bij mensen wijst uit dat het vaccin in 94 procent van de gevallen effectief is. Dat is slechts 1 procent minder dan uit de proefonderzoeken was gebleken. -
Livios
Je tuin een buitenlandse look geven? Dat kan met deze 5 stijlen
Sinds corona hechten we nog meer belang aan een tuin die ons een vakantiegevoel geeft. Wil je je tuin eens helemaal anders inrichten? Bouwsite Livios laat je kennismaken met vijf verschillende manieren om je tuin in een buitenlands sfeertje onder te dompelen.
4 reacties
Chris Hom
Catherine MISTIAEN
Christiaan GOETHALS
Jay Legrand