Slachtoffer aanslag Zaventem gered van gevaarlijke bacterie dankzij experimentele behandeling met virus

Na de aanslag werd Northshield overgebracht naar het Erasmusziekenhuis in Anderlecht. Ze werd gered van een hartstilstand. Een deel van haar heup moest worden geamputeerd. Een noodoperatie moest haar been redden. En net wanneer ze gestabiliseerd leek, begon de nachtmerrie. De bacterie Klebsiella pneumoniae had haar geïnfecteerd en de antibiotica leken niet te werken.

Dit soort infecties baart dokters en wetenschappers grote zorgen. Het wordt een “wereldwijde bedreiging voor de volksgezondheid” genoemd. Volgens een studie stierven er in 2019 zo’n 1,2 miljoen mensen aan een infectie die resistent was tegen antibiotica. De wereldgezondheidsorganisatie WHO vreest dat tegen 2050 elk jaar 10 miljoen mensen zullen overlijden door dit soort bacteriën.

De bacterie hield vier maanden lang stand tegen elke bestaande behandeling met antibiotica. Met de handen in het haar besloot het medische team een experimentele behandeling te gebruiken. Het team onder leiding van Anaïs Eskenazi, de hoofdauteur van de studie in ‘Nature Communications’ over de behandeling van Northshield, stapte daarom naar Jean-Paul Pirnay. Hij is moleculair bioloog bij het Militair Hospitaal Koningin Astrid en leidt Europa’s meest geavanceerde onderzoeksgroep die werkt met virussen om antibioticaresistente infecties te bestrijden.

Het vinden van het juiste virus is geen sinecure. De bacteriofagen (of fagen) zijn een type virus die bacteriën doden en zijn de meest talrijke organismen op onze planeet. “Er zijn tien keer meer fagen dan bacteriën”, vertelt Pirnay aan de Spaanse krant ‘El Pais’. Uiteindelijk kwamen ze terecht bij het George Eliava-instituut in de Georgische hoofdstad Tbilisi. Daar werken ze al ruim honderd jaar met fagen. De techniek kende een bloei tijdens de Tweede Wereldoorlog, vooral tijdens de Slag om Stalingrad, aldus Pirnay.

Er werd besloten om een virus te gebruiken dat gevonden werd in rioolwater. Na labotests werd de faag rechtstreeks op de wonde toegediend, in combinatie met antibiotica. Volgens de studie in ‘Nature Communications’ kon die behandeling de bacteriële infectie volledig doen verdwijnen. “Dit is één van de meest beloftevolle behandelingen tegen antibioticaresistente bacteriën”, aldus Eskenazi.

In 2018 kon Northshield deelnemen aan de triatlon van Brugge. Er zijn geen tekenen dat de bacterie nog voor problemen zorgt. Ze kan terug bewegen, met de hulp van krukken. De voormalige Belgische zwemkampioene bij de junioren gaat af en toe weer zwemmen, vertelde ze vorig jaar aan ‘De Standaard’. En het team van bioloog Pirnay? Dat behandelde de afgelopen jaren meer dan 100 patiënten in twaalf landen met fagen.