Magnetisch veld aarde doet vreemd en dat kan voorbode zijn van ingrijpend verschijnsel
WetenschapEr is iets aan de hand met het magnetisch veld van onze planeet. Onderzoekers hebben ontdekt dat de magnetische noordpool steeds sneller opschuift naar het oosten. Zó snel dat er een dringende correctie nodig is om onze navigatieapparatuur op aarde nog correct te laten werken. Meer nog, sommige wetenschappers zien er zelfs een voorbode in van een ingrijpend verschijnsel.
Delen per e-mail
De magnetische noordpool schuift al langer op van Canada richting Siberië en vorig jaar is hij de datumgrens overgestoken naar de oostelijke hemisfeer. De precieze beweging is niet voorspelbaar en fascineert wetenschappers al sinds de pool voor het eerst gelokaliseerd werd onder Canada, in 1831. In het midden van de jaren 90 van vorige eeuw begon hij opeens sneller te gaan en ging hij van 15 kilometer per jaar naar 55. Tegen 2001 zat hij al daardoor al onder de Noordelijke IJszee.
Normaal gezien zou het ‘World Magnetic Model’ – dat een beschrijving geeft van het magnetisch veld van de aarde en waarop alle moderne navigatietoestellen gebaseerd zijn – in 2020 een update krijgen, vijf jaar na de vorige. Maar het magnetisch veld verandert zó snel dat er een tussentijdse update moet worden gemaakt. Die stond oorspronkelijk gepland voor 15 januari, maar werd door de shutdown in de Verenigde Staten intussen uitgesteld naar 30 januari.
De vorige update in 2015 was onder een slecht gesternte begonnen. Want een jaar later vond een geomagnetische schok plaats diep onder Zuid-Amerika, waardoor het magnetisch veld al meteen aanzienlijk verschoof. Dat werd nog versterkt door de steeds snellere verschuiving van de magnetische noordpool. Begin vorig jaar kwam het ‘World Magnetic Model’ daardoor in de problemen. Het was zo onnauwkeurig geworden dat er een dringende update nodig was. (lees hieronder verder)
Intussen proberen wetenschappers te achterhalen waarom het magnetisch veld zo drastisch verandert en er zijn verscheidene mogelijke verklaringen. Geomagnetische schokken zoals in 2016 kunnen bijvoorbeeld het gevolg zijn van hydromagnetische golven vanuit het binnenste van onze aarde. En het snel verschuiven van de magnetische noordpool kan gelinkt worden aan een snelle uitbarsting van vloeibaar metaal onder Canada. Die uitbarsting loopt uit en verzwakt het magnetische veld onder Canada, waardoor de pool opschuift naar Siberië.
Voorbode
Sommige wetenschappers zien er echter een voorbode in van het omkeren van de magnetische polen van de aarde. Daardoor zou de magnetische noordpool de magnetische zuidpool worden en omgekeerd. Dat kan verregaande gevolgen hebben, onder meer voor het stroomnet en voor onze communicatiesystemen. Het zou ook het leven aan de aardoppervlakte blootstellen aan hogere dosissen straling van de zon en de ruimte doordat ons magnetisch veld erdoor verzwakt.
Dat omkeren is iets dat normaal gezien om de 200.000 tot 300.000 jaar gebeurt. De recentste ommekeer dateert echter al van 780.000 jaar geleden, waardoor sommige wetenschappers denken dat het niet lang meer zal duren eer er een nieuwe aankomt.
Hoe snel de ommekeer exact gaat? De wetenschap krijgt het voorlopig niet preciezer dan “in een paar duizend jaar”, maar de gevolgen zijn wel de hele tijd te voelen. “Er wordt algemeen aanvaard dat tijdens de ommekeer het magnetische veld verzwakt tot 10 procent van zijn volledige potentieel", aldus Brad Clement van de Florida International University. “Als het verzwakt is, draaien de polen ongeveer 180 graden, waarna het magnetische veld weer sterker wordt in de omgekeerde richting. En dat kan dus duizenden jaren duren.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Wielrennen
Niet iedereen start in de drie heuvelklassiekers, wie rijdt de komende week waar?
Het Ardense drieluik staat voor de deur. De Amstel Gold Race, de Waalse Pijl en Luik-Bastenaken-Luik zijn traditioneel de slotakkoorden van het klassieke wielervoorjaar. Wie komt nog waar in actie? En wie zijn dus geschikte transfers in jouw Gouden Klassiekers-ploeg? Een blik op de programma’s van de toppers. -
Magische girlpower, hoopgevende natuurbeelden of achter de schermen bij Snelle: dit is onze streaming top vijf voor dit weekend
Wekelijks schuimt onze redactie de verschillende streamingplatformen af, op zoek naar de beste films, series en docu’s voor het weekend. Deze week op het menu: een hoopgevende natuurdocumentaire over het lockdowneffect op Apple TV+, een magisch Brits kostuumdrama op Streamz en een doodeerlijk portret van Lars Bos, beter gekend als popartiest Snelle, op Netflix. -
Wetenschap & Planeet
Magnetische polen kunnen sneller switchen dan gedacht: "Dit kan miljarden dollars kosten"
Volgens wetenschappers van de ANU Research School of Earth Sciences veranderden de magnetische polen in het verleden al meermaals van positie. Zo'n omkering vindt gemiddeld elke 200.000 à 300.000 jaar plaats. Uit een nieuwe studie - gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift 'Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA' (PNAS) - blijkt dat zo'n een switch van het aardmagnetisch veld veel minder tijd nodig heeft dan gedacht. Dat is niet zonder gevaar voor onze planeet. -
-
Bewezen: actieve videogames helpen tegen dementie
Een actief videospel kan de werking van de hersenen, de mobiliteit en symptomen van depressie verbeteren bij mensen met dementie. Dat is de conclusie van een internationale studie die werd uitgevoerd door onderzoekers van onder meer de KU Leuven. “Deze studie suggereert voor het eerst dat videogames de symptomen van dementie niet alleen kunnen vertragen, maar ook kunnen verlichten”, zegt professor Davy Vancampfort. -
Sparen
Is het einde van goedkope woonleningen nabij?
Voor het eerst sinds lang stijgt de langetermijnrente opnieuw. Goed nieuws voor de economie, maar het betekent ook dat dat er misschien een einde komt aan de historisch lage rentevoeten op woonleningen. Spaargids.be belicht de kwestie. -
EMA neemt nieuw coronageneesmiddel onder de loep
Artsen krijgen mogelijk de beschikking over een nieuw geneesmiddel voor de behandeling van mensen die besmet zijn geraakt met het coronavirus. De Europese toezichthouder, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), kijkt daarvoor naar VIR-7831. -
wetenschap
Wetenschappers creëren krachtigste magnetisch veld ooit en blazen zo labo op
Ongeveer 400 keer sterker dan het magnetisch veld in een doorsnee luidspreker, zo krachtig was het veld dat onderzoekers van de Universiteit van Tokio genereerden. De kracht was zo groot dat de deur van laboratorium het begaf.
49 reacties
Guido Piessens
Leo Duym
Leo Duym
Guy De Smet
Ferdinand Engelbeen