James Webb ruimtetelescoop, de grootste ooit, wordt 24 december in de ruimte gelanceerd

"Het wordt een bijzonder uitzonderlijke missie", zegt onderzoeker Bart Vandenbussche van het Instituut voor Sterrenkunde (KU Leuven). "Vanuit de KU Leuven hebben we meer dan 15 jaar gewerkt aan één van de vier wetenschappelijke instrumenten die op de telescoop geïnstalleerd zijn. De lancering volgende week wordt een behoorlijk spannend moment.”

Ook de kostprijs van het project getuigt van de bijzonderheid ervan. Waar een gemiddeld project van ESA geraamd wordt op 600 miljoen euro, heeft dit maar liefst 13 miljard euro gekost. De telescoop heeft een spiegel van 6,5 meter, samengesteld uit 18 hexagonale segmenten. Die andere bekende en belangrijke telescoop, de Hubble-telescoop die begin jaren negentig in de ruimte is gelanceerd, heeft een spiegel van 'slechts' 2,4 meter.

De JWST gaat infrarood licht in de ruimte waarnemen met een gevoeligheid die 100 keer groter is dan de Hubble-telescoop. Daardoor wordt het mogelijk om 13,5 miljard jaar 'terug in de tijd' te kijken en de eerste sterrenstelsels na de oerknal te zien. Door het infrarood te observeren kan Webb sterren en planetenstelsels bekijken die zich in stofwolken vormen. 

De lancering van de Webb-telescoop gebeurt vanop de Europese lanceerbasis in Frans Guyana, en met de Ariane 5-raket. "Een zeer betrouwbare raket", volgens Vandenbussche. De telescoop zal vervolgens in een baan komen te zweven, op anderhalf miljoen kilometer afstand van de aarde. 

Vanaf zes maanden na de lancering zullen de eerste routinematige metingen kunnen gebeuren. Verwacht wordt dat de telescoop minstens vijf jaar operationeel zal zijn, de ambitie is om dat tien jaar te blijven. 

Vrijdag 24 december omstreeks 13.20 uur Belgische tijd vindt de lancering plaats. De telescoop is vernoemd naar wijlen James Webb, de tweede directeur van het Amerikaanse ruimteagentschap NASA.