Bij meningsverschillen dwingen niet feiten, maar persoonlijke ervaringen respect af

Mensen respecteren degenen met wie ze het niet eens zijn meer wanneer hun standpunt voortkomt uit een persoonlijke ervaring in plaats van enkel feiten en cijfers. Dat is de bevinding van een nieuwe wetenschappelijke studie die onlangs in het tijdschrift ‘Proceedings of the National Academy of Sciences’ werd gepubliceerd.

Veel wetenschappelijk onderzoek focust zich op hoe meningen van mensen kunnen veranderen, maar dat is eerder een zeldzaam feit. Daarom gooiden wetenschappers van de Universiteit van North Carolina het over een andere boeg en bestudeerden ze wat het meeste invloed had op een respectvolle dialoog: feiten of ervaringen. Bij een rondvraag van de onderzoekers leken de meeste bevraagde personen vanuit hun buikgevoel voor het eerste te kiezen. Meer dan de helft, een 55 % om precies te zijn, gaf aan dat ze een argument op basis van feiten en statistieken meer zou respecteren.

Maar uit meer dan 15 onafhankelijke experimenten, gaande van face-to-face gesprekken tot online debatten, blijkt nu dat dit in de praktijk niet het geval is. Het ondersteunen van argumenten met een persoonlijk verhaal kan juist op meer respect rekenen en leidt vaker tot een positieve toon in het gesprek en het gebruik van woorden die verband houden met verbondenheid. En het zorgt er ook voor dat mensen hun tegenstander als rationeler inschatten.

Daarnaast toont de studie aan dat hoe persoonlijker de ervaring, hoe krachtiger het effect. Mensen respecteren degene tegenover hen het meest wanneer die persoon iets aanhaalt wat hij of zij zelf heeft meegemaakt, gevolgd door wanneer de ervaring van een vriend of familielid wordt gedeeld. Het minst zijn ze onder de indruk als iemand een argument baseert op een anekdote of verhaal van een vreemde, bijvoorbeeld iets wat ze ergens hebben gelezen. 

Opmerkelijk, er is amper verschil in twijfel wanneer een ervaring gedeeld wordt door iemand met dezelfde of verschillende (politiek, geslacht, afkomst, ...) achtergrond, terwijl dat wel het geval is wanneer er enkel feiten worden gepresenteerd. Uiteindelijk kunnen mensen altijd een manier bedenken om feiten te wantrouwen of negeren, stellen de onderzoekers, maar persoonlijke ervaringen zijn moeilijker weg te redeneren. Worden er toch feiten gepresenteerd, dan konden experts zoals wetenschappers rekenen op het meeste respect en niet-experts op het minste.