‘Baard’ van koning winter is zeldzaam fenomeen: heb jij hem al gespot?

IJshaar is een fascinerend natuurverschijnsel dat je kan tegenkomen in loof- of gemengde bossen. Vanop een afstand lijkt het om gewoon wat sneeuwresten te gaan. Maar wanneer je dichter naar het hout toebuigt zie je plots fijne zilverachtige vezels. Die kunnen tot wel 20 cm lang worden met een diameter van 0.01 mm, dezelfde dikte als een mensenhaar. Daarom noemt men ijshaar ook wel eens ‘de baard van koning winter’.

Het is de schimmel rozeblauwig waskorstje (exidiopsis effusa) die deze fijne lokken van ijs beeldhouwt uit ijskristallen. Wetenschappers vermoeden dat het zijn kleine kunstwerk creëert met behulp van lignine en tannine. Dat zijn moleculen die vrijkomen bij de afbraak van hout. Wanneer lignine en tannine mengen met het water dat uit de poriën van het hout wordt geduwd voorkomen ze de vorming van grote ijskristallen met ijshaar als resultaat.

Natuurlijk speelt het weer een belangrijk rol in heel dit proces. Allereerst moet het loofhout (meestal eik of beuk) voldoende nat zijn. Maar met sneeuw of regen alleen kom je er niet. Er moet ook voldoende waterdamp in de lucht aanwezig zijn. Anders verdampt het vocht dat uit het hout ontsnapt in plaats van te bevriezen. Voor dat laatste heb je dus ook een temperatuur onder het vriespunt nodig. Gemiddeld komt dit in België zo’n 46 keer per jaar voor. Tot slot moet het ook windstil zijn en moet er voldoende schaduw zijn. Een beetje zon en … poef … het ijshaar is verdwenen.

Lees ook:

“Somber en apathisch, eten als een bouwvakker en slapen als een marmot”: lijd jij aan een winterdepressie en wat kan je eraan doen? (+)

“Een dikke jas is niet voldoende”: met dit advies sport je veilig in de vrieskou

FIT VOOR DE ZOMER. “Start met drie keer per week te wandelen”: zo ga je gezonder leven en zeg je extra kilo’s gedag (+)