Wie ‘afziet’ op het werk, mag vroeger op pensioen

“Als arbeidspsycholoog heb ik veel onderzoek gedaan naar werkomstandigheden bij verschillende beroepen, zoals tandartsen en politieagenten”, vertelt prof. dr. Hans De Witte (KU Leuven). “De ondertoon van de gesprekken was de steeds dezelfde: iedereen was ervan overtuigd dat hij het zwaarder had dan de rest.”

Die bevinding kwam ook naar boven tijdens de zoektocht naar getuigenissen voor dit artikel. Nooit stroomden zo veel reacties binnen: 

“Ik werk al dertig jaar als verpleegkundige. Intussen heb ik twee kapotte knieën en reuma. Ik doe nu wel minder zware taken, maar zelfs het lichtste werk in deze sector blijft belastend”, laat Hilde ons weten. “Daar komt nog heel wat stress bij. We moeten de zorg met minder personeel zien te klaren dan vroeger én er is meer administratie. Ik doe mijn werk met hart en ziel, maar soms word ik er moedeloos van.”

Ook een job als treinbegeleider weegt door. “Als ik ’s avonds thuiskom ben ik echt uitgeput”, aldus een medewerker van de NMBS die nadrukkelijk anoniem wil blijven. “Niet alleen door ons steeds wisselende werkschema, maar ook en waarschijnlijk vooral omdat we elke dag te maken krijgen met verbale agressie. We krijgen boze reacties als er vertragingen zijn, we worden uitgescholden zodra er iets misgaat – alsof wij er iets aan kunnen doen! Geloof me, het basisrespect is in deze tijden ver te zoeken. Dat is slopend.”

“Allemaal reacties die heel begrijpelijk zijn; elke job heeft zware aspecten”, vindt prof. dr. De Witte. Maar als bepaalde beroepsgroepen eerder op pensioen mogen, dan moet er wel ergens een lijn worden getrokken. “Een lijst met zware beroepen opstellen, zoals de regering nu al enkele jaren probeert, is dan geen slecht idee. Ten minste: op voorwaarde dat het op een wetenschappelijke manier gebeurt en dat is nu maar in beperkte mate het geval. Nu zien we vooral dat verschillende groepen elk hun eigen belangen verdedigen. Resultaat? Degene die het eigen belang het sterkst kan doordrukken, die het luidste kan roepen en het beste kan lobbyen, zal er beter vanaf komen. Dat kan toch de bedoeling niet zijn? Om tot een eerlijke en volledige lijst met zware beroepen te komen, zouden alle jobs op dezelfde manier geëvalueerd moeten worden volgens dezelfde wetenschappelijke criteria. Er is echter nog steeds geen databank met een analyse van alle functies, dus het is momenteel nattevingerwerk om bepaalde beroepen als ‘zwaar’ te bestempelen en andere niet.”

De regering slaagde er intussen in om tot een consensus te komen over vier criteria, die moeten bepalen welke jobs als zwaar beroep mogen worden aanzien. Voor ambtenaren althans, voor werknemers uit de privésector is er nog geen akkoord. Overheidsfuncties zullen worden gequoteerd volgens fysieke belasting, moeilijk uurrooster, veiligheidsrisico’s en mentale of emotionele belasting. Mensen in dezelfde functie maar met een verschillend uurrooster, kunnen dus een andere pensioenregeling krijgen. “Maar hoe de evaluatie precies zal gebeuren, is nog onduidelijk. Ik vrees dat bepaalde criteria zwaarder zullen doorwegen dan andere”, aldus prof. De Witte. “Iedereen is het er namelijk over eens dat fysiek belastende jobs zwaar zijn, maar er is nog veel tegenkanting om de negatieve invloed van stress en mentale belasting te erkennen. Ten onrechte, want het aantal ziektedagen omwille van burn-out is immens. Velen zijn er nog steeds van overtuigd dat zoiets subjectief is, terwijl je zaken als een hoge werkdruk en de gemiddelde mentale belasting perfect kan meten. Ik wil echt oproepen om hier niet overhaast te werk te gaan en de wetenschap mee te laten spreken.”

Ben jij stilaan toe aan een nieuwe carrière? In onze databank staan honderden jobs, er zit ongetwijfeld eentje bij voor jou.

Lees ook:

Zware beroepen: dit zegt de wet

Waarom we vooral zelf moeten zorgen dat onze jobs niet te zwaar zijn

Zwaar beroep? Dit zijn de criteria

Bron: vacature.com.