"Yes! Gewonnen!": Francken moet geen humanitair visum geven aan Syrisch gezin

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) heeft in de zaak rond de humanitaire visa voor een Syrisch gezin gelijk gekregen van het Europees Hof van Justitie. België en de andere EU-landen zijn op basis van het Europees recht niet verplicht een humanitair visum af te geven aan wie de bedoeling heeft een asiel aan te vragen, zeggen de rechters in Luxemburg. "Volhouden helpt dus", liet de staatssecretaris zich ontvallen in een video op Facebook.

Redactie 07-03-17, 07:59 Laatste update: 05:02 Bron: BELGA

Het Hof deed uitspraak in een zaak rond een Syrisch gezin dat via humanitaire visa asiel wil aanvragen in België. Volgens het Hof vallen de aanvragen echter niet binnen de werkingssfeer van de Europese visumcode, maar enkel onder het nationale recht.

Dat betekent met andere woorden dat het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, waarop de aanvragers en hun advocaten zich beroepen, niet van toepassing zijn.

De advocaat-generaal van het Hof gaf vorige maand nog een advies dat staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) in het ongelijk stelde. Francken waarschuwde voor verregaande implicaties voor het Europees asiel- en migratiebeleid. "Licht gespannen" keek hij naar het arrest uit.

^{Lees verder onder de video}

Theo Francken - Yesss! Gewonnen! Delen die handel! ;-)

Dwangsom

Een rechter had Francken vorig jaar verplicht een Syrisch gezin met twee kinderen visa af te leveren op straffe van een dwangsom, maar Francken weigert dat. Een van zijn argumenten is dat de aanvraag in ons land moet gebeuren, niet in een Belgische ambassade of een consulaat. Het gezin in kwestie had de visa in de ambassade in Beiroet (Libanon) aangevraagd.

In een gelijkaardige zaak van een koppel met drie kinderen - en dus niet in de fors gemediatiseerde zaak rond het gezin met twee kinderen - stapte de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV) naar het EU-Hof met de vraag hoe de Europese verordening die van toepassing is, geïnterpreteerd moet worden.

Advocaat-generaal Paolo Mengozzi zei vorige maand dat lidstaten een humanitair visum moeten afgeven "wanneer zwaarwegende gronden bestaan om aan te nemen dat bij weigering personen die om internationale bescherming verzoeken, zullen worden blootgesteld aan folteringen of onmenselijke of vernederende behandelingen" - wat bij het gezin in kwestie het geval is. Hij verwees ook naar het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

Toestroom

Francken vreest een toestroom van mensen die bescherming zoeken als ze al in een ambassade of consulaat een humanitair visum kunnen aanvragen, maar de staatssecretaris zei na het (voor hem) negatieve advies er vertrouwen in te hebben "dat de gezamenlijke beslissing van vijftien rechters van het Hof de draagwijdte en de impact van deze zaak correct zal inschatten".

Twee dagen geleden liet Francken zich ontvallen dat hij "licht gespannen" naar het arrest van het Hof uitkijkt. Als de Belgische staat in het ongelijk gesteld wordt, "verleggen we onze grenzen naar onze ambassades en consulaten", waarschuwde hij. In dat geval zullen de ambassades en consulaten rond conflictgebieden "een paar dagen 'on hold' moeten worden gezet om de zaken te organiseren". In tweede instantie zal de wetgeving aangepast moeten worden.

Het arrest is een overwinning voor Francken. Samen met België hadden nog dertien andere EU-lidstaten én de Europese Commissie bij het Hof bepleit geen asielaanvragen toe te staan op basis van humanitaire visa. Anders zouden de buitengrenzen van de EU de facto naar de ambassades en consulaten verlegd worden, luidde het.

Vragen bij rechters

"Dit is een grote ontgoocheling. Het Hof weigert te antwoorden op de vraag die werd gesteld en kiest ervoor zich niet over de kern van het probleem uit te spreken door te stellen dat het EU-recht niet van toepassing is." Dat zegt Tristan Wibault, de advocaat van het Syrisch gezin met drie kinderen dat centraal stond in de zaak waarover het Hof zich vandaag uitgesproken heeft."

De eisers krijgen geen enkel alternatief", stelt Wibault vast. "Ze kunnen niet in Syrië blijven, ze gaan geen smokkelaar betalen, ze kunnen niet in Libanon blijven. Het Hof kiest ervoor zich niet over het probleem uit te spreken, en dat op basis van een extreem formalistisch argument."

Bovendien blijven de rechters die zich over humanitaire visa moeten uitspreken, met dezelfde vragen zitten. "Alle discussies blijven onopgelost. Ik vrees dat het verhaal nog niet ten einde is", zegt Wibault.

De Brusselse advocaat betreurt dat het de EU-lidstaten zijn die "de vluchtelingen buitenspel zetten, zonder controle van de Europese instellingen".