De Amerikaanse verkiezingskaart houdt ons voor de gek, maar een Belg biedt de oplossing

Datawetenschapper Douïeb vond september vorig jaar een kaart met de uitslag van de presidentsverkiezingen in 2016. Die werd op Twitter gedeeld door Lara Trump. Die wilde haar schoonvader in de aanloop naar zijn mogelijke afzettingsproces een hart onder de riem steken. Op de grotendeels rode kaart (de kleur van de Republikeinen) lijkt het alsof de Amerikanen in 2016 massaal op Donald Trump hadden gestemd. Het was echter juist Democrate Hillary Clinton die in 2016 de meeste stemmen had behaald.

Dat is op onderstaande kaart echter niet te zien. En daarom spreekt Douïeb van “een compleet verkeerde weergave van de data”. De datawetenschapper, die naar eigen zeggen niet heel politiek betrokken is, kon “het niet nalaten deze visuele fout te corrigeren”, zegt hij in een interview met nieuwsmedium FastCompany. 

Douïeb, medeoprichter van Jetpack.AI, een bedrijf gespecialiseerd in dataweergave, is zeker niet de enige die zich aan de traditionele verkiezingskaarten stoort. Al jaren is de kaart een doorn in het oog van specialisten in dataweergave. De kaart zegt immers meer over oppervlakte dan het aantal stemmen: een kiesdistrict met een grote oppervlakte en weinig stemmers is op dit soort kaarten beter zichtbaar dan een kleiner district met heel veel kiezers. 

Omdat in de VS de kiezers van Trump over het algemeen in grote, maar dunbevolkte kiesdistricten wonen, terwijl de Democratische achterban vooral in kleinere maar dichtbevolkte kiesdistricten woont, zijn de Republikeinse stemmen visueel oververtegenwoordigd.

Daarom maakte Douïeb een kaart die een “veel nauwkeurigere lezing van de situatie” biedt. In plaats van de kiesdistricten simpelweg rood of blauw te kleuren, afhankelijk van wie in een bepaalde staat de meeste stemmen had behaald, koos hij voor een andere methode. Hij maakte cirkeltjes gebaseerd op het daadwerkelijke aantal Democratische of Republikeinse stemmen in een kiesdistrict, wat een compleet ander - maar meer realistisch - beeld opleverde. Onderstaande kaart werd dan ook meteen een hit op Twitter, wat de Belg duizenden nieuwe volgers en likes opleverde.

Hoewel de kaart inmiddels een jaar oud is en betrekking heeft op de verkiezingen van 2016, gaat deze ook nu weer viraal. Het geeft in verkiezingstijd namelijk in één oogopslag weer hoe misleidend traditionele kaarten kunnen zijn. Want opnieuw kiezen veel media uit gewoonte voor kaarten die voorrang geven aan de geografische oppervlakte van een kiesdistrict in plaats van het aantal stemmers. 

Daardoor lijkt het in 2020 opnieuw alsof de overweldigende meerderheid van de Amerikanen op Republikein Trump heeft gestemd, terwijl het juist de Democratische presidentskandidaat Biden is die dit jaar meeste stemmen zal behalen. 

Dat dat laatste in de Verenigde Staten geen garantie is voor het winnen voor het presidentschap, daarover kan Hillary Clinton meepraten. Daar kan de kaart van Douïeb echter weinig aan veranderen.

Witte Huis kan Biden nu niet meer ontglippen, maar officiële uitslag mogelijk pas op 14 december (+)

Onze opinie. Er is een samenzwering tegen Trump. Ze heet: democratie (+)