Vuile kostuums, stinkend eten en een erg populair kasteel: ‘Downton Abbey' wordt tien jaar oud

Hoewel ‘Downton Abbey' op en top Brits is, liet bedenker Julian Fellowes zich vooral inspireren door Amerikaanse reeksen, zo verklapte hij in het boek ‘Making Masterpiece’. “Ik hield constant die Amerikaanse structuren in m'n achterhoofd. Ik vond ‘E.R.’ erg goed. En dan was er ook ‘Chicago Hope', waar ik fan van was, en ‘Thirtysomething’, waarin heel veel verschillende verhalen zich tegelijkertijd afspelen." 

De reeks wordt gefilmd in het prachtige Highclere Castle in Hampshire. Het wordt sinds 1679 bewoond door de familie Carnavon, die dus even plaats moeten ruimen wanneer de opnames er plaatsvinden. ‘Downton Abbey’ is trouwens niet de enige productie die er opgenomen werd. Ook de makers van ‘Eyes Wide Shut’, ‘King Ralph’ en ‘Robin Hood: Prince of Thieves’ vonden Highclere Castle de perfecte locatie voor hun films. Wie ook onder de indruk waren van het kasteel, waren de Britse realitysterren Peter Andre en Katie Price trouwden er in 2007 - al bleek de prachtige locatie geen garantie op geluk: twee jaar later gingen ze alweer uit elkaar. 

Het is je waarschijnlijk niet opgevallen, maar de personages Cora, Mary en Edith sliepen allemaal in dezelfde slaapkamer. Er was slechts één slaapkamerset, en die werd dan afhankelijk van het personage dat de kamer moest gebruiken, opnieuw ingericht en gedecoreerd. “Op het einde van het seizoen waren de kamermuren dik van de verf en het behangpapier", verklapte productiedesigner Donal Woods. En hij heeft nog een tip voor de kijkers: “Als je erg slim bent, kijk je uit het raam en zie je dat het altijd hetzelfde uitzicht is." 

De kostuums in ‘Downton Abbey’ mogen dan écht vintage zijn - kostuumdesigner Anna Robbins schuimde naar verluidt regelmatig de tweedehandswinkels in Schotland en Parijs af om nieuwe stuks te vinden - dat betekent ook dat ze erg fragiel zijn. (Veelvuldig) wassen is dus uit den boze, met verstrekkende gevolgen, verklapte Sophie McShera (Daisy). “We stinken echt, aangezien ze onze kostuums niet wassen." Al is er wel een oplossing: “Ze hebben van die vreemde lapjes die ze onder je oksels naaien. Die kunnen ze dan apart wassen." 

Niet alle kostuums komen trouwens uit een tweedehandswinkel. Kostuumontwerpster Susannah Buxton gaf toe dat ze sommige outfits recycleerde uit andere tv-shows en films. Zo werd een rode avondjurk van Lady Mary eerder gedragen door Catherine Zeta-Jones in ‘Death Defying Acts’, en kreeg een witte jurk uit ‘A Room With A View’ een tweede leven toen het in ‘Downton Abbey’ gedragen werd door Lady Edith. 

Niemand minder dan de koningin van Engeland, Queen Elizabeth II, kan erg genieten van de historische reeks. Al is ze best kritisch, vertelt een medewerker van Buckingham Palace aan The Daily Telegraph. “We waren aan het praten over Trooping the Colour en hoe de Queen altijd opmerkt wanneer er iets niet juist is, zoals een jonge officier die z'n medailles in een foute volgorde droeg. Blijkbaar is ze hetzelfde wanneer ze naar televisie kijkt. Ze houdt ervan om naar ‘Downton Abbey' te kijken en dan de dingen aan te wijzen die fout zijn. Ze is natuurlijk vertrouwd met Highclere Castle, waar de reeks opgenomen is. Ze verbleef daar regelmatig als gast bij de familie Carnarvon.”

Ook Kate Middleton is fan van de reeks en kijkt samen met haar echtgenoot, William. Camilla, de hertogin van Cornwall, mist nooit een aflevering, maar haar echtgenoot, prins Charles, is minder geïnteresseerd. Er zijn nog bekende fans. Rod Stewart en z'n echtgenote Penny Lancaster bijvoorbeeld. Leah Wood, dochter van Rolling Stone Ronnie en vriendin van de familie, verklapte ooit dat Rod en Penny geen aflevering missen en zelfs de telefoon niet opnemen wanneer de show wordt uitgezonden. 

In de reeks speelt Isis, de geliefde labrador van Lord Grantham (Hugh Bonneville) een belangrijke rol. Eerst werd ze vertolkt door de hond Ellie, maar die werd ontslagen omdat ze iets té enthousiast was. “Ze sprong rond met kwispelende staart, en dat met al die kostbare vazen overal ...”, legde Hugh haar vertrek uit in Metro. Ellie werd vervangen door Abbey - “een erg lieve hond, waarmee je gemakkelijk kon werken." In het vijfde seizoen werd Isis uit de reeks geschreven. Niet lang daarna stierf ook Abbey.

Heel vaak wordt op de set van tv-series en films nepvoeding geserveerd. Niet zo op de set van ‘Downton Abbey’. Daar wordt écht eten geserveerd. “Heel vaak komt het voedsel op tafel, maar gaan we er niet écht van eten", zegt food-stylist Lisa Heathcote. “Als je nepvoeding hebt, dan gaat het er ook uitzien als nepvoeding." Het eten wordt buiten de set al klaargemaakt en later opgewarmd en op borden gelegd. 

Enige nadeel: het opnemen van zo'n eetscène kan zo'n 10 tot 12 uren duren. Het eten kan dan ook behoorlijk gaan ruiken na zo’n lange periode. Dat zorgde ervoor dat sommige voedingsmiddelen geband werden van de set. “Ik zal geen namen noemen, maar een paar acteurs voelden zich niet bepaald geweldig bij die visgeur en hebben er iets van gezegd", verklapte productieontwerper Charmian Adams. En dus zorgde het team voor een originele oplossing: “Ik verzon iets waardoor kip er ging uitzien als vis. Ik heb veel versies van die “kippenvis” moeten maken, telkens anders versneden, en met telkens andere sauzen.”

De rol van Lady Grantham werd origineel aangeboden aan ‘X-Files’-actrice Gillian Anderson, maar die weigerde. Daarna werd de Amerikaanse Elizabeth McGovern gekozen, die al eens eerder de echtgenote van Hugh Bonneville had gespeeld, in de sitcom ‘Freezing’. Dat de Lady Amerikaanse roots heeft, was trouwens niet om de Amerikaanse markt makkelijker te veroveren, zegt Julian Fellowes. “We waren niet echt bezig met buitenlandse verkoop. Het voordeel van een Amerikaanse vrouw als hoofdpersonage is dat ze niet dezelfde opvoeding heeft genomen, en dat ze niet alles voor lief neemt en het dus in vraag stelt. Ze was nooit bewust geschreven voor de Amerikaanse markt. Al was het wel eens slim idee geweest natuurlijk, als we eraan gedacht hadden." 

In het eerste seizoen van ‘Downton Abbey' duikt de single Lady Mary (Michelle Dockery) in bed met de Turkse diplomaat Kemal Pamuk (Theo James), waarna die een hartstilstand krijgt in haar bed. Niet ontsproten aan de fantasie van bedenker Julian Fellowes zo blijkt, maar wel degelijk gebaseerd op waargebeurde feiten. “Ik genoot erg van de dood van Pamuk omdat het waar was", vertelde Fellowes daarover. “Dat verhaal kwam via een vriend van ons. Hij had een erg groot huis en stootte op het dagboek van een groottante. Daarin vertelde ze over een diplomaat die het huis bezocht en stierf. In het huis was een gang die enkel gebruikt werd door de single vrouwen om naar hun kamer te gaan. Een van hen had een diplomaat in haar kamer gesmokkeld, maar hij stierf in het midden van de daad. Ze wist niet wat te doen - dit was ongeveer in 1890.” Om een schandaal te vermijden smokkelden de andere vrijgezelle vrouwen de dode opnieuw naar z'n kamer.”

Laura Carmichael werd bekend als Lady Edith, een van de hoofdpersonages uit de reeks. Maar zelf had ze nooit verwacht dat ze de rol zou krijgen. Ze werkte als receptioniste bij een dokter en deed intussen auditie voor verschillende acteerklussen. Zo had ze net een rol aangeboden gekregen in het theaterstuk ‘Twelfth Night’ van Shakespeare en ze was dus niet echt geïnteresseerd in andere rollen. “Een paar dagen later zei m’n agent: ‘Je hebt een auditie voor een historische dramareeks.’ Ik dacht dat het een soort van ‘Yes, milord’-ding ging zijn, met een halve dag opnames en één zinnetje dat ik mocht zeggen. Maar het staat mooi op je cv als je iets voor tv gedaan hebt. En ik dacht: ‘Ik ga deze droomjob - die rol in het Shakespearestuk - moeten afwijzen voor deze job op tv. Wat een ramp!’ Maar het bleek Downton te zijn. Dus ik ging en besefte dat het om een hoofdrol ging. Geen idee hoe dat gebeurd is", lachte ze. 

Er komt een tweede ‘Downton Abbey’-film

Het nieuwe ‘Downton Abbey’: ‘Belgravia’ heeft alles om jouw nieuwe favoriete kostuumdrama te worden (+)

Van geheime gangen tot de vloek van Toetanchamon: de échte ‘Downton Abbey’-eigenaars klappen uit de biecht