Het onheilspellende sluitstuk van rit 2: brug van 18 kilometer die te gevaarlijk is voor fietsers maar niet voor de Tour

De Grote Beltbrug overspant de Grote Belt, de zeestraat tussen de eilanden Fyn en Sjælland. Ze bestaat uit een hangbrug — dat is de Østbroen met de kenmerkende pylonen — en een liggerbrug. Eén deel is 6,6 kilometer lang, het ander 6,8. Halverwege ligt het kunstmatig groter gemaakte eiland Sprogø waardoor de lengte van oever tot oever 18 kilometer is.

Aan dit bouwkundig pareltje hangt een gigantisch prijskaartje van 4,2 miljard euro vast.

Het bouwen van de Storebæltsbroen nam járen tijd in beslag. In 1934 al presenteerden de Deense spoorwegen een plan voor een brug tussen Fyn en Sjælland. De twee eilanden waren daarvoor altijd met een veerdienst verbonden. In 1948 werd een commissie opgericht om het idee te onderzoeken. Een jaar na de goedkeuring in 1987 werd de symbolische eerste steen gelegd. Op 14 juni 1998 reed de eerste wagen erover.

Dankzij de brug werd de reistijd over de Grote Belt gereduceerd van 90 minuten — met de pont — naar minder dan een kwartier.

Dagelijks rijden gemiddeld 34.100 wagens over de brug. 9 augustus 2015 was een recorddag: toen reden 48.257 voertuigen van het ene naar het andere eiland. Op 26 mei 2014 werd de kaap van 150 miljoen bereikt. Iedere dag reizen ongeveer 21.000 passagiers met de trein over de Grote Beltbrug tussen de eilanden.

De Grote Beltbrug dwarsen met de wagen kost 250 kronen, of 33,61 euro. Met de motor kan het voor 130 kronen (17,48 euro), campers en vrachtwagens betalen 610 kronen (82 euro) tol. Dat zijn de prijzen voor een enkele rit. Sinds dit jaar is er trajectcontrole.

De Storebæltsbroen is de belangrijkste snelweg van Denemarken. Fietsen is een uitzondering. De vorige keer was op 4 september 2021, voor de herlancering van Aarhus-Odense-Kopenhagen, de langste recreatieve wielerwedstrijd van Denemarken. De Ronde van Denemarken ging tussen 1998 en 2004 vier keer over de brug. Tussen 2005 en 2017 werd er elke drie jaar ook op gelopen, tijdens de Broløbet, de Bruggenloop. Maar onder impuls van toenmalig minister van Mobiliteit Ole Birk Olesen werd de vergunning van die wedstrijd — en bij uitbreiding voor elk sportevenement — ingetrokken. Te gevaarlijk, oordeelde hij. De maatregel van Olesen kreeg bakken kritiek, net omdat Denemarken zich toen al kandidaat had gesteld als gastheer voor de Grand Départ.

‘Le Pont du Grand Belt’ is de langste brug die het Tourpeloton ooit heeft gekruist. Het was Tourbaas Christian Prudhomme die de ingeving kreeg na de passage op Neeltje Jans in 2015. Nairo Quintana verloor er toen, in de tweede rit al, bijna anderhalve minuut.

Op 2 januari 2019 kostte een treinongeluk op de Grote Beltbrug aan acht mensen het leven. De brug was op het moment van de feiten gesloten voor het autoverkeer omdat het stormde, de trein reed wel. Bij het ongeval waren een goederentrein en een passagierstrein betrokken. Door de hevige wind kwam de voorste oplegger van een goederentrein los en belandde die tegen een passagierstrein op het andere spoor. Het is het zwaarste treinongeluk van de afgelopen 30 jaar in Denemarken.

Een brug met een eigen weerbericht: dat voorspelt weinig goeds. Wie weet dat op het hoogste punt — 70 meter boven zeeniveau — de wind 50 procent krachtiger blaast dan normaal, weet meteen waarom. De ultieme waaierdrempel volgens experts? Een stevige bries van 7 meter per seconde die dan nog het liefst uit het noorden of het zuiden komt gewaaid.

De brug heeft geen fietspad en ook voetgangers kunnen er niet over. Te gevaarlijk wegens de wind.

De hoofdoverspanning — de afstand tussen twee brugpijlers — is 1.624 meter lang. De Grote Beltbrugverbinding was daarmee lange tijd de derde langste hangbrug ter wereld. Sinds de opening van de Çanakkale 1915-brug in Turkije in maart van dit jaar — die heeft een overspanning van 2.023 meter — staat ze op vier.

De Storebæltsbroen is, samen met de Sontbrug, de poort naar Scandinavië. Het alternatief is de veerdienst tussen het Duitse Puttgarden en het Deense Rødby.

De Grote Beltbrug staat sinds 2011 op het bankbiljet van 1.000 Deense kroon.

Jasper Philipsen droomde voor de Tour dat hij van de brug kon afwaaien. En ook heel wat andere renners hadden het in de voorbije weken al over de Grote Beltbrug. Zo ook Mads Pedersen: “Ik heb nog nooit over de brug gefietst, en ik denk eigenlijk niemand, want het is een van de drukste autostrades van Denemarken. Op de brug zelf zal het niet zo hectisch zijn, want in Denemarken hebben we negentig procent van de tijd westenwind, en dat betekent dat de wind op de brug pal op de neus staat. Wie daar een waaier wil vormen of wil demarreren, blaast zichzelf op. De dertig tot veertig kilometer voor de brug daarentegen staat de wind in de zij over smalle wegen met veel open vlaktes. Daar wordt het hectisch en is er grote kans op waaiers. De kans is groot dat het peloton al in stukken zal zijn gereden, wanneer we de brug opdraaien.”

De twee enorme pylonen van de oostbrug zijn met hun 254 meter de hoogste vrijstaande torens van Denemarken. Ter vergelijking: het hoogste natuurlijke punt in Denemarken is Møllehøj, dat op 171 meter ligt.

Bijna kwam Finland nog roet in het eten gooien tijdens de bouw van de brug: boorplatformen die in Finland waren gemaakt konden niet onder de brug door varen. De zaak werd met 90 miljoen DKK, een slordige 12.097.341 euro, afgehandeld.

Sprogø is een klein eiland in de Grote Belt. Het was oorspronkelijk een natuurlijk eiland van 38 hectare groot. Voor de bouw van de brug werd het uitgebreid naar 154 hectare.