Sara krijgt 78 jaar na haar dood in Auschwitz gezicht op portrettenwand van Dossinkazerne

Dit jaar is het exact 75 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. Normaal gezien waren er ook in Temse initiatieven gepland om dit te herdenken maar corona stak er intussen een stokje voor. Digna Coppieters was intussen wel al in de lokale en nationale archieven gedoken om het lot van de Temsese Joden in kaart te brengen. “We hadden al weet van twee joodse zussen die hier ondergedoken leefden”, vertelt Digna. “Marie Van Brussel, een weduwe en zelf moeder van drie dochtertjes, gaf op gevaar van haar leven onderdak aan twee ondergedoken joodse meisjes. Zij overleefden de oorlog. De oudste, Hélène Klein, heeft nadien haar memoires gepubliceerd onder de titel ‘Hélène’. In onze registers vonden we echter nog drie joodse inwoners terug.”

Sara Marmur woonde samen met haar moeder en oom Binem Josefowicz op de Guido Gezelleplaats. Haar vader was in 1935 al op jonge leeftijd overleden. Sara liep school in het Sint-Amelbergainstituut. Op 25 september 1942 werd ze met haar moeder opgepakt en een dag later op een konvooi gezet richting Auschwitz. “Dat transport was met bijna 1.750 gedeporteerden het grootste dat ooit in Mechelen vertrok en nooit waren er meer vrouwen en kinderen bij”, vertelt Digna. “Bij de transporten werden alle kinderen en 94% van de vrouwen bij aankomst naar de gaskamers geleid. Ook Sara en haar moeder werden allicht al bij hun aankomst meteen vergast.” Sara was amper 11 jaar toen ze overleed.

De oom van Sara maakte deel uit van een ander konvooi. Hij slaagde erin onderweg, nabij Tienen, uit de trein te springen. Hij dook onder en overleefde. Na de oorlog keerde hij terug naar Temse, waar hij als kleermaker aan de slag ging. Hij bleef ongehuwd en kinderloos.

Digna vernam van de Dossinkazerne dat er van Sara enkel een silhouet staat afgebeeld op de grote portrettenwand met omgekomen gedeporteerden. Ze ging daarom op zoek naar getuigen en kwam terecht bij Rachel De Nil-Verhulst. “Ze was één jaar jonger dan Sara, wiens zuster in de kleuterschool Sara’s klasgenote was”, vervolgt ze. “Toen ik bij haar binnen kwam, zag ik meteen de foto van Sara aan de muur hangen. Rachel had hem altijd gekoesterd, zelfs na zoveel jaar.”

De foto werd overgemaakt aan de Dossinkazerne. Op donderdag 26 november om 20 uur vindt daar de jaarlijkse herdenkingsplechtigheid plaats, waarop 281 nieuwe foto’s aan de portrettenwanden worden toegevoegd. Ook die van Sara. Vanwege de coronamaatregelen gebeurt dit digitaal. Het gebeuren is live te volgen via www.kazernedossin.eu. Zodra de coronaregels het toelaten, zal iemand van de Dossinkazerne ook een lezing komen geven in Temse.