RECENSIE. ‘Station Eleven’: “In deze pandemie redt de cultuursector de mensheid. En nee, het werd niet geregisseerd door Stany Crets”

Hoestbuien, uitpuilende ziekenhuizen, chaos, massasterfte en paniek. Emily St. John Mandel had geen idee dat er gelijkaardige toestanden in onze realiteit zouden uitbreken toen ze in 2014 haar roman ‘Station Eleven’ uitbracht. En ook showrunner Patrick Somerville wist niet dat het zo een vaart zou lopen toen hij het boek in januari 2020 begon te verfilmen. Het zorgt er wel voor dat u uw verdediging kunt laten zakken. Wetende dat deze reeks niet opzettelijk op waargebeurde feiten berust, maar eerder toevallige overeenkomsten met onze eigen wereld bezit, staat niets u in de weg om deze reeks dus als een fictief verhaal te benaderen. Een ver van uw bed show. Die bovendien op een verrassende manier naar het einde van de wereld kijkt.

Het is onmogelijk om alle meta-gebeurtenissen van deze reeks in één synopsis te gieten, dus beginnen we met de behapbare stukken. Het verhaal gaat in 2020 van start met een toneelopvoering van ‘King Lear’. Wanneer de grote ster van het ensemble tijdens de voorstelling de geest laat, is Jeevan (een voormalige paparazzi-journalist) de eerste uit het publiek die de bühne opspringt om de man te helpen. En het zijn exact die reflexen die ook verder in het verhaal Jeevan’s hachje zullen redden. Even later krijgt hij namelijk een telefoontje van zijn zus, een spoedarts in een nabijgelegen ziekenhuis, met de boodschap dat hij als de bliksem naar het appartement van z’n broer moet verkassen om daar ramen en deuren dicht te plakken en alle contact met de buitenwereld te vermijden. Jeevan heeft echter een aanhangsel aan z’n toneeluitstapje overgehouden: Kirsten, de achtjarige tegenspeelster van de gevelde acteur, die door omstandigheden nu zijn verantwoordelijkheid is geworden en mee moet onderduiken. En vanaf dat moment is het traumatiserende deel van ‘Station Eleven’ eigenlijk al voorbij. We zien geen zieltogende mensen, noch een opeenstapeling aan kadavers. Die zijn er wel, maar in deze vertelling wordt daar weinig tot geen schermtijd aan gegeven. Hier is het de nasleep van de apocalyps die de hoofdrol speelt. Het herstel, de comeback van de mensheid, zoals u wil.

Maar die hoopvolle boodschap moet u als kijker wel verdienen. Door tien afleveringen aandachtig te zijn en de aangereikte puzzelstukken in elkaar te passen. Het verhaal springt namelijk darteler tussen heden, verleden en toekomst dan een reekalf dat net haar achterste poten heeft ontdekt. Het verste dat we gaan is twintig jaar in de toekomst, waar Kirsten haar acteerambities heeft waargemaakt als lid van een reizend theatergezelschap dat Shakespearevoorstellingen opvoert. Spelen is hun levensmissie. Enerzijds om een stuk cultuur in leven te houden en anderzijds om post-pandemisch vertier aan hun publiek aan te bieden nu smartphones, internet, scholen en bioscopen niet meer bestaan. Het avontuurlijke en met momenten spannende wedervaren van dit reizend gezelschap staat centraal in de even afleveringen, al is het vooral in de oneven afleveringen dat ‘Station Eleven’ het verschil maakt en personages en gebeurtenissen in volume doet toenemen.

Door het thema, de Shakespearemetaforen, de aanwezigheid van een mysterieuze ruimtevaarder en de vele tijdssprongen in het verhaal, is het aanvankelijk geen eenvoudige reeks om in te komen. Maar één keer u er zich aan overgeeft, zult u aflevering na aflevering meer en meer betoverd raken. Door de complexe personages, hun evolutie en hoe ze overleven tot een kunstvorm verheffen. Maar ook: hoe kunst mensen kan helpen om echte wereldproblemen te overwinnen. Een stok waarmee Stany Crets de beleidsmakers ongetwijfeld tot de orde zal knuppelen, de eerstvolgende keer dat ze het nog eens wagen om de hele cultuursector lam te leggen.

‘Station Eleven’ is integraal te bekijken op Streamz.

Tijd over? Je leest al onze recensies in de Kijkgids. 

RECENSIE. ‘Somebody Somewhere’: “Niet om van te schaterlachen, wel om van te glimlachen”

RECENSIE. ‘Glad IJs’: “Geen crème-glace met alles erop en eraan, maar wel een erg degelijke dame blanche”