De vliegtaks komt er: tien euro extra voor korte vluchten, alle andere reizen worden ook duurder

De regering heeft de onderhandelingen over de energiefactuur even aan de kant geschoven, maar intussen heeft ze wel vooruitgang geboekt op een ander dossier: de zogenoemde ‘mini-taksshift’. Dat vernam de redactie van ‘De Morgen’ uit verschillende bronnen.

De ‘bijzondere bijdrage op de sociale zekerheid’, een crisisbelasting uit de jaren 90, wordt afgebouwd. In plaats daarvan gaan de accijnzen op tabak omhoog, gaat er een achterpoortje toe om vrijstelling van bedrijfsvoorheffing te krijgen en komt er een vliegtaks. Vooral over die laatste maatregel werd er zwaar gedebatteerd.

Bij de begrotingsonderhandelingen van het afgelopen najaar was over het hele pakket een principieel akkoord bereikt, alleen was het wachten op de praktische uitwerking. Die is er nu voor de vliegtaks. Om vluchten van korte afstand te ontmoedigen, zal je voortaan een surplus van 10 euro moeten betalen op een ticket voor een bestemming op minder dan 500 kilometer. Wie iets verder vliegt maar nog binnen Europa blijft, betaalt 2 euro extra. Het gaat daarbij om alle landen van de EU, Noorwegen, IJsland, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. Al wie verder vliegt dan dat betaalt 4 euro extra. De taks zou ingaan vanaf 1 april en moet op kruissnelheid 40 miljoen euro per jaar opbrengen.

Hoewel in oktober was afgesproken enkel een belasting te heffen op vluchten van korte afstand kwam minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) eerst met het voorstel om álle tickets te belasten.

Een belastingtarief voor enkel korte vluchten zou te hoog liggen, zo was de redenering. Als daardoor de ticketprijs te fel zou stijgen, zouden reizigers mogelijk uitwijken naar luchthavens net over de grens. Economisch blijft de luchthaven van Zaventem een belangrijke motor. Van Peteghem wilde die niet nodeloos schaden.

De MR van partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez hield echter vast aan de oorspronkelijke deal. De regering landde op een compromis, dat het midden houdt tussen beide. Het tarief is het hoogst (10 euro) voor een afstand waar je in principe ook per trein of auto kan reizen (alles minder dan 500 kilometer). Doel is om in die gevallen het vliegtuig te ontmoedigen. Voor de langere afstanden wordt een andere logica gehanteerd. Omdat een vlucht naar Lissabon nu eenmaal minder vervuilend is dan een naar Peking betaal je voor die eerste 2 euro taks, in het tweede geval 4 euro.

Toch slaagde de regering er niet in om over de hele ‘minitaxshift’ een akkoord te sluiten. Zo moet nog verder uitgeklaard worden welke groep (het meest) zal profiteren van de afbouw van de ‘bijzondere bijdragen sociale zekerheid’. Gaat die korting in eerste plaats naar de laagste lonen, wat de PS wil, of toch eerder naar de middeninkomens, de voorkeur van de liberalen? Verschillende scenario’s lagen nog op tafel. Het dossier werd teruggestuurd naar technische werkgroepen om alles nog eens na te cijferen, maar ook zij konden geen doorbraak forceren.

Wat betreft de energiefactuur is het even stil, maar er wordt op de achtergrond gewerkt aan een oplossing. Van Peteghem heeft een alternatief voorstel uitgedokterd voor de ‘slimme btw-verlaging’. Daarbij zou de btw op gas en elektriciteit vanaf april van 21 naar 6 procent gaan, vanaf oktober zouden er dan accijnzen geleidelijk aan in de plaats komen. Wie een warmtepomp heeft of wie het sociaal tarief betaalt, blijft daarbij buiten schot.

Het voorstel werd doorgestuurd naar een technische werkgroep, die verder moet berekenen wat de impact van dit voorstel moet zijn op de schatkist. De tijd tikt voor dit dossier, omdat de regering in één beweging het sociaal tarief met drie maanden wil verlengen. Een klein miljoen mensen geniet van een lagere factuur. Tegen eind volgende week moet er een oplossing zijn, anders gaan de tarieven automatisch weer omhoog. De regering heeft alvast gevraagd aan de energieleveranciers nog even te wachten om haar klanten brieven te sturen over een eventuele stopzetting van het sociaal tarief.