Puurs-Sint-Amands ruimt archief in oud gemeentehuis op: “Men gooit kostbare historische boeken weg”

“Decennialang werden de kelders van het voormalige gemeentehuis van Sint-Amands gebruikt als archief. Ik ben kunsthistoricus van opleiding en gebeten door heemkunde, en mocht regelmatig gebruik maken van dat archief om het nodige historische opzoekwerk te doen”, zegt Caluwaerts. “Eerst ging ik er, samen met de andere leden van Familiekunde Sint-Amands, aan de slag en nadien kon ik als vrijwilliger van de gemeente Sint-Amands gebruik maken van de boeken en documenten voor stamboomonderzoek.”

“In 2015 schreef ik bijvoorbeeld samen met Chris Lauwers het boek ‘Dorp in oorlog’, grotendeels gebaseerd op de informatie die we uit dit archief konden halen. De boeken met oude wetteksten focussen niet zozeer op Sint-Amands zelf, maar staan wel boordevol achtergrondinformatie. De oudste exemplaren dateren uit de tijd van Napoleon, en de reeks is volledig tot en met de digitalisering. Er zullen elders vast nog exemplaren zijn, maar in het kleine Sint-Amands hadden we ze ook allemaal. Alleen al daarom zijn deze bundels waardevol.”

“Na de fusie van Puurs en Sint-Amands bleef de deur van de kelder voor ons dicht. Nu duikt er plots een container op aan het oude gemeentehuis, waar de boeken met oude wetteksten achteloos in worden gesmeten. Het doet pijn om te zien hoe die mooie oude boeken op deze manier verloren gaan. Er moet toch ergens in de nieuwe fusiegemeente een plek zijn waar je de reeks wél kan bewaren? Ik werkte als vrijwilliger mee aan het project rond de abijbibliotheek in Bornem, waar kostbare boeken worden gekoesterd. Hier worden ze bij het oude papier gezet.”

“We halen helemaal niet zomaar het volledige archief leeg”, reageert erfgoedschepen Morel. “We hebben eerst aan drie verschillende instanties om advies gevraagd: onze eigen gemeentelijke dienst erfgoed, een externe archivaris en de erfgoedcel van intercommunale Igemo. Deze experten hebben samen beslist welke boeken nog waardevol zijn en welke niet, en ik ga ervan uit dat deze mensen hun job kennen.”

“Voor we de kelder vervolgens begonnen leeg te maken, vroegen we aan de lokale heemkundige kring Heverstam of iemand van de leden interesse had in de overige boeken. Ook dat was niet het geval, en ook die reactie toont voor ons aan dat het hier om exemplaren gaat met weinig waarde. De boeken die wél door de experten werden geselecteerd, worden op een correcte manier elders bewaard.”