Dit zijn de signalen die op zelfdoding kunnen wijzen

In Vlaanderen pleegden in 2010 1066 personen zelfdoding. Dat zijn ongeveer 3 zelfdodingen per dag. De beste manier om zelfdoding te helpen vermijden is de risicofactoren te kennen en de waarschuwingstekens te herkennen. Neem steeds de signalen ernstig en weet hoe hierop te reageren.

Dit zijn de waarschuwingssignalen dat iemand suïcidale neigingen heeft:
- Altijd over de dood praten of eraan denken

- Een klinische depressie: diepe droefheid, desinteresse, problemen met slapen en appetijt die steeds erger worden

- Een doodwens hebben. Het lot tarten door risico's te nemen zoals snel rijden of door rode lichten lopen

- Geen interesse meer hebben in zaken waar hij of zij vroeger veel om gaf

- Opmerkingen over hopeloos, hulpeloos of waardeloos zijn

- Zaken in orde brengen, bijvoorbeeld een testament laten maken

- Uitspraken als 'het zou beter zijn als ik er niet was' of 'ik wil niet meer'

- Een plotse, onverwachte omschakeling van droevig zijn naar erg rustig of blij

- Praten over zelfdoding

- Mensen bezoeken of bellen om afscheid te nemen

Toch blijft suïcidaal zijn vooral een verdoken ziekte, want slechts een kwart van de pogers laat aan de omgeving weten dat ze een echte doodswens hebben. Een eerdere poging om zich van het leven te beroven blijft veruit de belangrijkste risicofactor voor zelfdoding.

Als iemand depressief lijkt te zijn en over zelfdoding nadenkt, neem die persoon dan ernstig. Luister naar wat hij of zij zegt. Neem zelf het initiatief om die persoon te vragen wat zijn of haar plannen zijn. Ga er niet mee in discussie, maar laat weten dat je om hem of haar geeft en begrijpt en dat je wil luisteren. Vermijd uitspraken als 'Je hebt nog zoveel om voor te leven'.  

Depressieve mensen zijn vaak suïcidaal, het is een belangrijk symptoom van de ziekte. Sommige studies hebben aangetoond dat de neurotransmitter serotinine een centrale rol speelt in de neurobiologie van zelfdoding. Ook kan dit gedrag soms in bepaalde families terugkomen. Elke uitspraak over zelfdoding is een spoedgeval. Zorg ervoor dat die persoon meteen met professionele hulp gaat praten. Omdat de patiënt zich zo hopeloos voelt, denkt die vaak dat hij of zij niet geholpen kan worden. Daarom moet je volhardend zijn en deze persoon vergezellen. Ook tijdens de behandeling is het belangrijk een steun te zijn. Help bijvoorbeeld de persoon eraan te denken de nodige medicatie te nemen of andere therapieën te volgen.

Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij Tele-Onthaal (106 of www.tele-onthaal.be) of de Zelfmoordlijn (1813 of www.zelfmoordlijn1813.be).