Dit eigenaardige syndroom doet u geloven dat u in een parallel universum leeft
Beeld u in dat u op een ochtend wakker wordt in de overtuiging dat u zich in een parallelle wereld bevindt. Uw bed en uw kamer zien er precies zo uit als het bed en de kamer waarin u gisteravond ging slapen. Toch bent u er rotsvast van overtuigd dat dit niet dezelfde kamer is, maar dat iemand (of iets) er een exacte kopie van heeft gebouwd. Onzin? Niet echt. Het verschijnsel bestaat, en het heeft een naam: reduplicatieve paramnesie. Over het hoe en het waarom wordt nog gespeculeerd, maar positief is alvast dat het syndroom na een tijd lijkt weg te ebben.
Delen per e-mail
Het vakblad Journal of Neuropsychiatry beschrijft enkele gevallen van het syndroom. Een eerste is dat van een 70-jarige vrouw die een operatie moest ondergaan voor een meningeoom, een goedaardige tumor in de hersenvliezen. In de dagen voor haar operatie vertelde ze over haar twee woningen. Ze had twee identieke apartementen in Rome, beweerde ze, met identieke meubelen, op dezelfde verdieping en hetzelfde adres. Ze stelde zichzelf vragen bij deze vreemde situatie, maar verklaarde het "doordat de regering geen geld had om aan ons te geven, dus gaf ze ons enkele huizen". Een maand nadat de tumor verwijderd was, vertelde ze haar verhaal van de twee huizen opnieuw, maar deze keer was ze zich ervan bewust dat er geen twee huizen waren.
Een tweede patiënt was een 63-jarige man met plotse hemiparese, een gedeeltelijke verlamming. Hersenscans vertoonden schade aan de frontale kwab. Drie dagen later was zijn toestand verbeterd, maar was hij gedesoriënteerd. Op de vierde dag na zijn opname probeerde hij herhaaldelijk zijn kamer te verlaten, omdat hij "zijn kamer wou zoeken". Die kamer was identiek aan degene waarin hij zich bevond en er waren dezelfde dokters en dezelfde bedden.
Onsamenhangende waanideeën
Patiënt nummer 3 was een hoogopgeleide man van 80 die werd opgenomen met een auto-immuunziekte, nadat jarenlange inname van antidepressiva. Zes maanden voordien ondervond hij geregeld korte spraakstoringen. Wanneer hij naar zijn ziekte gevraagd werd, begon de man soms te vertellen over zijn "ander huis, identiek aan dit maar toch anders". Een hersenscan toonde een tijdelijke afname van hersenweefsel. Na enkele maanden verslechterde zijn mentale toestand: hij was meer en meer verward en had steeds meer onsamenhangende waanideeën.
Een ander bekend geval is dat van een 71-jarige man die een tijdlang vermist werd na een feest. Vijf uur later kwam hij terug thuis in een taxi. Alles leek in orde te zijn, tot hij zijn dochter vroeg wat ze "op deze plek" deed. Dit was immers niet zijn huis, maar een identieke kopie ervan.
Al deze mensen leden aan reduplicatieve paramnesie. Een eerste geval werd al in 1788 beschreven door Charles Bonnet, maar de term werd pas in 1903 voor het eerst gebruikt. Dr. Arnold Pick behandelde toen een patiënt met de ziekte van Alzheimer, die volhield dat hij naar een kopie van zijn eigen ziekenhuis was overgebracht en dat Pick in beide ziekenhuizen werkte.
Fysiek fenomeen
Toch duurde het nog tot 1976 alvorens er ernstige aandacht werd geschonken aan het syndroom. Drie gevallen dienden zich toen quasi gelijktijdig aan. Voor het eerst werd gezocht naar een neuropsychologische verklaring voor de stoornis. Over de oorzaak raken artsen het voorlopig niet eens. Volgens de meest recente studies is het een fysiek fenomeen en wordt de stoornis veroorzaakt door een beschadiging in de frontale hersenkwab. Dat zou kunnen verklaren waarom het relatief vaak voorkomt bij soldaten of mensen met een letsel. Maar sommige artsen menen dat de patiënt zichzelf op deze manier probeert te beschermen voor het feit dat zijn hersenen beschadigd zijn.
Het meest kenmerkend voor het syndroom is dat mensen die normaal volkomen rationeel denken plots overtuigd zijn dat ze zich in een gekopieerde omgeving bevinden. Hoewel ze zelf de onlogica hiervan toegeven, zijn ze er rotsvast van overtuigd dat hun omgeving niet echt is. Vaak gaat het syndroom hand in hand met visuele en ruimtelijke desoriëntatie. Sommige artsen denken dat een patiënt die zich gedesoriënteerd voelt, maar niet weet waarom, zichzelf probeert wijs te maken dat de oorzaak niet bij hem ligt maar bij de wereld. Dat zou minder angstaanjagend zijn dan te geloven dat er iets mis is in zijn hoofd.
Sommige delen van onze hersenen zijn bevoegd voor het genereren van een vertrouwd gevoel. Wanneer die delen niet functioneren, kan een patiënt het gevoel hebben dat hij nieuwe dingen ziet, hoewel hij ze zich lijkt te herinneren. Dat kan hen doen geloven dat ze zich in een gekopieerde wereld bevinden.
Gelukkig lijkt het syndroom in de meeste gevallen na een tijd vanzelf weer te verdwijnen wanneer patiënten zich opnieuw vertrouwd voelen in hun omgeving en hun desoriëntatie verdwijnt.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
COLUMN. Lara (34), mama van 3, strijdt tegen kanker: “Ik ben ziek én ik zie er goed uit, en dat kan prima naast elkaar bestaan”
-
Energie
7 tips om uw woning veel energiezuiniger te maken
De energiefactuur vertegenwoordigt in veel gezinnen een (te) groot deel van het huishoudbudget. Uw woning energiezuinig maken leidt tot een grotere energie-efficiëntie en is dan ook de beste manier om de kosten serieus te drukken. Mijnenergie.be bekeek de belangrijkste werkpunten. -
Energie
Dit zijn de grootste energieslurpers in uw huis
Een doorsnee Belgisch gezin betaalt jaarlijks meer dan 1.600 euro aan energie*. Wel 73,5 procent van onze verbruikte energie spenderen we aan de verwarming van onze woning. Enkel in Luxemburg ligt dat percentage nog hoger. Daartegenover staat dat we in verhouding weinig energie verbruiken om de woning te verkoelen en te koken. Mijnenergie.be ging na hoe u die kennis in uw voordeel omzet. -
-
Energie
Voor sommige mensen wordt de energiefactuur weer iets duurder
Hebt u ook al gemerkt dat uw energiefactuur sinds 1 januari duurder uitvalt? Daar zijn twee mogelijke redenen voor: de windmolenparken op zee en de afschaffing van de regeling met de terugdraaiende teller. Mijnenergie.be bekijkt hoe dat effect heeft op uw rekening. -
PREMIUM
INTERVIEW. De eerste vrouwelijke decaan van de Vlerick Business School Marion Debruyne (48): “Ooit was ik hier zelf een verlegen studentje”
Ze schopte het van studente tot decaan. Als eerste vrouw ooit leidt Marion Debruyne de Vlerick Business School, waar de Marc Couckes en Bart Verhaeghes dezer wereld de stiel leerden. Thuis heeft ze met haar echtgenoot en twee zonen drie mannen onder de vleugels. “Het zijn veel bordjes om in de lucht te houden. En soms knalt er al eens eentje tegen de grond.” -
"Symptomen van depressie voorspellen dementie"
55-plussers die een combinatie ontwikkelen van milde geheugenproblemen en depressieve symptomen hebben meer kans om ook Alzheimerdementie te ontwikkelen. Dat besluit dr. Stefan Van der Mussele, verbonden aan het Instituut Born-Bunge van de Universiteit Antwerpen, na onderzoek. Hij volgde vier jaar een groep ouderen met milde cognitieve problemen. -
Britten doen "grote doorbraak" in Alzheimeronderzoek
Britse wetenschappers hebben een "grote stap voorwaarts" genomen bij de ontwikkeling van een bloedtest die de ziekte van Alzheimer kan voorspellen. Dat schrijft de Britse openbare omroep BBC.