Rookvrij strand? Wij doen de test en vinden meteen 134 peuken op 100 vierkante meter

We gingen naar het strand met de onbezorgde blik van de toerist. Als je uit het station of de strandparking komt, bots je al meteen op het rookvrije stukje strand. We nemen de trap naar beneden ter hoogte van de smiley, een van de drie nieuwe verdwaalpalen. Niets doet vermoeden dat dit strand anders is dan andere zones. We zien enkel een pmd-vuilnisbak bij de ingang, maar verderop, waar de meeste strandgangers zitten, staan enkel gewone vuilnisbakken. Het duurt slechts 5 minuten vooraleer iemand naast ons een sigaret opsteekt. Kan je het de vrouw kwalijk nemen? Hoe zou ze moeten weten dat je hier niet mag roken? 

Uiteindelijk valt ons toch op dat er een houten paal staat tegenover de beachbar en ja hoor, daarop staat een tekst met wat uitleg. Zelfs een koppel dat recht voor de paal zit, had de boodschap niet gelezen. Wat nog meer opvalt, is het aantal peuken in het zand. Dat zijn er heel wat. We beginnen de peuken die we tegenkomen in de beurt van ons plekje en onderweg naar de zee bij te houden. Het resultaat is teleurstellend. We rapen uiteindelijk 134 peuken op, zonder al te veel moeite te doen. Ik neem ook de stukjes glas mee. Dat zijn er ook behoorlijk veel, vermoedelijk het gevolg van de glazen die badgasten meenemen van de beachbar richting het strand. De bars mogen geen plastic meer gebruiken. Het alternatief is minder gevaarlijk voor het milieu, maar wel gevaarlijk voor de voetjes van mijn zoon.

We zien uiteindelijk vier mensen die roken. Ik spreek een iemand aan die aan het roken is. Het blijkt een Engelse toeriste die geen enkel idee had dat hier andere regels gelden. Ze vindt het wel goed dat er aandacht is voor het milieu, maar ze weet van niets. Een kleine steekproef later leert dat ze niet alleen is. De helft van de mensen valt compleet uit de lucht. Eén iemand had er erover gelezen en trekt ook speciaal terug naar de zeedijk om te roken. Slechts één koppel van de tien mensen die we aanspreken heeft niemand zien roken. Saar Wouters uit Zoersel zag aan de schommels wel een bord, maar vroeg zich wel af waar die rookvrije zone nu juist ligt. “Ik vond het heel verwarrend. Daarnet nog zaten hier vier mensen te roken vlak voor ons. Als ze dit erdoor willen krijgen, zullen ze toch meer moeite moeten doen om de boodschap duidelijk te maken”, zegt Saar. “Ik vind het wel properder dan andere jaren en ik heb het gevoel dat er meer vuilnisbakken zijn” Er ligt niettemin nog altijd genoeg afval. Veel mensen laten hun plastic fles, pamper of papiertjes van ijsjes en broodjes gewoon liggen. De meeuwen pikken er even aan op zoek naar wat te eten.

Op het Nieuwe Strand vind je nu ook een drinkfontein. Het is even zoeken, maar dan zien we dat zowel de kraan als de bak volledig onder het zand zitten. Drie meisjes proberen het toch, maar gieten hun waterflessen al snel weer leeg. Er worden op het Nieuwe strand nu ook opruimsessies op poten gezet. Kevin Pierloot van de Proper Strand Lopers is wel tevreden met de inspanningen. “We zien dat de asbakken effectief gebruikt worden. Als je mensen aanspreekt, dan zeggen ze inderdaad dat ze niet weten van een rookvrije zone, al lappen anderen de regels heel bewust aan hun laars. Er is nog werk. Er staan wel aanduidingen aan de schommels, maar mensen moeten het ook willen lezen”, zegt ook Pierloot. 

Volgens de ondertussen ervaren Proper Strand Loper zullen er altijd peuken op het strand liggen. “Het probleem situeert zich vooral op de zeedijk. De peuken van op de dijk waaien op het strand. De kans is klein dat er minder peuken zullen liggen. We juichen wel toe dat het geprobeerd wordt. Het zijn de eerste stappen om ervoor te zorgen dat het niet sociaal aanvaardbaar is dat mensen peuken op de grond gooien.” Op vlak van afval zien de Strandhelden wel een verschil. “We zijn optimistisch. Er wordt meer opgeruimd dan ooit tevoren. Je ziet wel een daling van het afval dat wij oprapen, maar er ligt er zeker nog. Wat zeker positief is, is dat er geluisterd wordt naar onze opmerkingen en dat de infrastructuur aangepast wordt.”

Als we naar huis vertrekken, helpt een Fransman onze strandkar op de zeedijk dragen. Hij ziet de verzameling sigaretten en vat het mooi samen. “Beaucoup de sigarettes. C’est vraiement triste.” Het doel van Het Nieuwe Strand is nobel en de zone oogt heel leuk met de houten schommels en emoji’s. Vooralsnog lijkt de belofte van een rookvrij strand weliswaar niet ingelost en om het te doen slagen zouden de aanwezige toeristen toch tenminste op de hoogte moeten zijn van het initiatief, anders heeft het weinig zin.

Volgens burgemeester Bart Tommelein (Open Vld) is het inderdaad een groot probleem. “Dit is een eerst test. Ik had nog geen peukvrij strand verwacht, zeker omdat je ook niet weet wat er ’s avonds en ’s nachts gebeurt. Vanuit het Beachteam hoor ik wel dat de reacties van mensen overwegend positief zijn. Maar het zal nog lang duren vooraleer mensen beseffen dat peuken op de grond gooien een pest is. Dit testproject toont aan dat er nog veel werk is om mensen te overtuigen. We zullen nu in eerste instantie alvast de signalisatie wat bijsturen om de toerist duidelijk te maken dat het een rookvrij strand is.”