De deelname van Hubbard zorgde vooraf voor veel discussie. Concurrenten oordeelden dat ze in het voordeel was omdat ze als jongen was geboren. Hubbard werd echter al vroeg uitgeschakeld. “De leeftijd heeft me ingehaald. Sterker nog, als we eerlijk zijn heeft het me waarschijnlijk enige tijd geleden al ingehaald”, zei Hubbard, die meer dan 20 jaar ouder was dan de meeste van haar rivalen.

Hubbard prees het Internationaal Olympisch Comité voor het tonen van “moreel leiderschap” voor haar deelname en ze hoopt dat de discussie over deelname van transgenderpersonen verder wordt gevoerd.

De vroege uitschakeling kwam op een zeer ongelukkige wijze tot stand. Hubbard was uit balans bij haar eerste poging 120 kilo te trekken. Ook haar tweede poging was ongeldig. DNF (‘Did Not Finish’), stond er achter haar naam. En bij nummer drie opnieuw geen balans. Amper tien minuten duurde haar olympische avontuur dus. Onze landgenote Anna Van Bellinghen eindigde als elfde.

De polemiek over transgender mensen in de sport hoeft dus niet nog eens los te barsten. Want dat was bij een eventuele podiumplaats - Hubbard behoorde tot de medaillekandidaten - ongetwijfeld het geval geweest. Een verlegen Hubbard wuifde na haar derde poging eens naar de aanwezigen en vormde met de vingers een hartje. Alsof ze zo toch leek te zeggen blij te zijn op dit podium gestaan te hebben. Ook al duurde het maar heel even. Een buiging later was ze alweer weg. De coulissen in.

Laurel Hubbard onderging op haar 35ste een geslachtsverandering. Ze nam/neemt de vereiste medicatie om haar testosteronwaarde onder de 10 nanomol per liter te houden en voldoet zo aan de regels zoals het Internationaal Olympisch Comité (IOC) die in november 2015 uitschreef. Hubbard kreeg haar olympisch ticket voor Tokio toegewezen als best gerankte atlete in haar gewichtsklasse (+87 kg) uit Oceanië. Ze was zo de eerste transgender persoon ooit op de Spelen. Dat zijn de feiten.

Nu de controverse. Het kalf ligt vooral gebonden bij de leeftijd waarop Hubbard aan haar transitie begon. De Nieuw-Zeelandse maakte haar puberteit als man door, met alle fysieke kenmerken die dat met zich meebrengt. Dé vraag was, en daar bestaat in de wetenschap nog geen consensus over: in welke mate haalt Hubbard daar nu nog een voordeel uit?

Collega-gewichthefsters uitten volop kritiek. Onze landgenote Anna Van Bellinghen noemde Hubbards deelname een slechte grap. “Iedereen die ooit op topniveau aan gewichtheffen heeft gedaan, voélt dat de situatie oneerlijk is. Sport moet voor iedereen toegankelijk zijn, maar niet ten koste van anderen.” De Duitse Sabine Kusterer pleitte voor een aparte categorie voor olympiërs die niet in de traditionele hokjes te vatten zijn. Zie ook transgender vrouw Chelsea Wolfe, reserve bij het Amerikaanse BMX-team en de non-binaire Quinn, middenvelder bij het Canadese vrouwenvoetbalelftal.

Volgens de vooraanstaande Britse biologe Emma Hilton presteren transgender vrouwen die hun puberteit als man doormaakten, ná hun transitie slechts vijf procent minder goed. Voor haar transitie tilde Hubbard op z’n best 300 kilo (trekken en stoten); heel gewoontjes, internationale podia zouden daar niet mee gehaald worden. Na haar transitie haalde ze 285 kilo en won ze zilver op het WK van 2017. Vijftien kilo minder, een kleine vijf procent. Zet dat af tegen het krachtverschil van 31 procent tussen mannen en vrouwen in het gewichtheffen en meteen is te begrijpen waarom de verontwaardiging bij andere atletes zo groot is. Maar vandaag werd het dus niets voor Hubbard.

Een verlegen Laurel Hubbard weigerde achteraf alle interviews. Hoewel er nochtans vele journalisten speciaal voor haar naar het gewichtheffen waren afgezakt. Door het Nieuw-Zeelandse Olympisch Comité werd ze vooral afgeschermd als “iemand die erg op haar privacy is gesteld”.