Dries van Noten vindt legermode nu not done. Onze moderedacteur reageert: “Er zijn voor- en tegenstanders”

Een wirwar van bruine, beige, kakigroene en zwarte vlekken. Iedereen kent die print — en heeft er misschien zelfs een versie van in z’n garderobe hangen. Maar nu we op het nieuws elke dag beelden zien van Oekraïense en Russische soldaten die in camouflage hun leven geven voor hun land, klinkt de vraag of we als ‘gewone burgers’ die print nog mogen dragen, steeds luider. 

Legermode is al járen een dingetje. De camouflageprint zelf zag het levenslicht tijdens WOI, in het Franse leger, vertelt onze moderedacteur David Devriendt. “Toen was die nog niet bedoeld om mensen, maar om voertuigen te camoufleren. Na een tijd namen andere legers het patroon ook over. En in WOII werd de print de standaard.” 

Vanaf de seventies begon de camoprint door te dringen naar de modewereld. “Maar toen was het een anti-oorlogssymbool, dat pacifisten zich toe-eigenden. Ze droegen legerjasjes op betogingen tegen de Vietnamoorlog, gepimpt met het woord ‘peace’ of het vredessymbool. Het was een manier voor hen om de ‘macht’ terug te grijpen, om een rebellie tégen oorlog uit te drukken. Dat deden subculturen zoals punk — denk aan de band The Clash, die vaak legermode droeg — of grunge ook.” 

_{(Lees verder onder de foto.)}

Tegenwoordig was de legerprint niet meer zo controversieel, zegt Devriendt. “Het is na de seventies en eighties voor veel mensen een gewone modeprint geworden in plaats van een statement, inwisselbaar met luipaardprint of polkadots. En net zo populair. Grote ontwerpers werken nog altijd met militaire invloeden. Op de catwalk bij Celine zag ik onlangs nog een legerbroek, bij Dolce & Gabbana kreeg de camoprint een grote rol in de lentecollectie. Bij Balmain willen ze met de militaire esthetiek zelfs vrouwelijke kracht oproepen. Al is de interesse voor legermode bij veel merken flink gedaald de laatste jaren. Ze willen wegblijven van alles wat beladen kan zijn, en daar valt militaire mode toch ook wel onder.” 

_{(Lees verder onder de foto.)}

In eerdere tijden zijn er al discussies gevoerd over hoe (on)gepast het is om legermode te dragen, zegt Devriendt. “Vorig jaar nog kwam die vraag weer op in Amerika, nadat extreemrechtse groepen in militaire outfits het Capitool hadden bestormd. De ene vond toen dat je legermode niet los kan zien van z’n militaire oorsprong. De ander zei dat die militaire link ondertussen compleet flou is. Er werd ook verkondigd dat de extremisten die populaire print niet zomaar weer die gewelddadige connotatie mochten geven. Dat vrijheid van persoonlijke expressie belangrijk bleef en dat wie camoprint wilde dragen, niet gecensureerd mocht worden.” 

Devriendt onderstreept dat het een complexe zaak is. “Volgens sommigen ‘claim’ je onterecht soldatenmoed als je zo’n jasje draagt, en bagatelliseer je het. Volgens anderen kan het net een eerbetoon aan soldaten zijn. Maar in hoeverre is een broek van Celine van 2.000 euro een eerbetoon, luidt de vraag dan nog. Draag je een vintage jas van je opa die oud-strijder was, dat is iets anders. Tegelijk moet je stilstaan bij de slachtoffers van oorlog. Die Oekraïense vluchtelingen in ons land: zullen zij je legerjasje waarderen?”

_{(Lees verder onder de poll.)}

De kwestie is dus allesbehalve zwart-wit, wel even veelkleurig als de camoprint. Een journaliste van ‘The New York Times’ deed onlangs nog een rondvraag bij grote ontwerpers op de Parijse modeweek. Olivier Rousteing, creatief directeur van Balmain, wilde de keuze overlaten aan het individu: hij vindt dat we creatieve vrijheid moeten blijven eren in deze tijden. Onze landgenoot Dries van Noten antwoordde dan weer stellig: “Nee, we kunnen geen camoprint meer dragen. Dat is voor mij het enige antwoord. Ja, we spelen al lang met die symbolen. Maar dat is nu ondergeschikt aan wat er gebeurt in de wereld.” 

Devriendt sluit zich daar ook bij aan. “In het licht van een oorlog krijgt legermode weer een heel concrete connotatie. Vrije expressie blijft belangrijk, maar je wil ook niet wereldvreemd zijn. Als een bepaalde trend, zelfs al is het een klassieker, voor een heel groot deel van de bevolking negatieve connotaties krijgt, dan is het heel correct om je af te vragen of dat nog wel in ons straatbeeld thuishoort.” 

Voorlopig geen H&M of Asos meer in Rusland: ook de modewereld boycot mee

Psycholoog over hoe je mentaal sterk blijft bij oorlogsnieuws. “Als je je afsluit van het nieuws, voel je je onrustiger” (+)