Ook in ons land nieuwe coronavariant die besmettelijkste zou kunnen zijn tot nu toe: wat is er aan de hand en moeten we ons zorgen maken?
In het Verenigd Koninkrijk is een nieuwe stam van het coronavirus opgedoken die experten op het puntje van hun stoel heeft. AY.4.2 is een afstammeling van de bekende deltavariant en zou volgens de eerste onderzoeksresultaten “de meest besmettelijke coronavirusstam” zijn “sinds het begin van de pandemie”. Wat is er aan de hand? Is de stam ook al opgedoken in ons land? En moeten we ons zorgen maken? Viroloog Marc Van Ranst geeft uitleg.
Wat is er aan de hand in het Verenigd Koninkrijk?
Britse wetenschappers hebben een nieuwe afstammeling ontdekt van de deltavariant. Hij kreeg de naam AY.4.2 en zou in het Verenigd Koninkrijk al verantwoordelijk zijn voor bijna 10 procent van alle coronabesmettingen.
Volgens de eerste studies lijkt de nieuwe stam 10 tot 15 procent besmettelijker te zijn dan de oorspronkelijke deltavariant. Expert Francois Balloux - de topman van het University College London Genetics Institute - spreekt in de Britse zakenkrant Financial Times van “de meest besmettelijke coronavirusstam sinds het begin van de pandemie” als die eerste onderzoeksresultaten bevestigd worden. Hij noemt het ook “waarschijnlijk” dat AY.4.2 een ‘Variant under Investigation’ zou kunnen worden, waarna de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hem een eigen Griekse letter zal geven. Toch legt Balloux nog wat voorzichtigheid aan de dag, omdat het Verenigd Koninkrijk momenteel nog het enige land is waar de stam al echt opmars maakt.
Vooralsnog zou AY.4.2 evenzo niet de motor zijn van de stijgende coronacijfers bij de Britten. Hoewel hij snel terrein wint, zou het ook niet zo snel gaan als destijds bij de oorspronkelijke deltavariant. Ter vergelijking: de alfavariant was ongeveer 50 procent besmettelijker dan het oorspronkelijke Wuhanvirus. De deltavariant deed daar nog eens 60 procent bovenop. AY.4.2 lijkt niet van die grootteorde te zijn.
Ook in ons land stijgen de coronacijfers opnieuw, herbekijk hieronder het gesprek met minister Vandenbroucke: “We moeten ons schrap zetten voor een vierde golf”
Is de nieuwe stam ook al elders opgedoken? Ook in ons land?
De nieuwe stam is buiten het Verenigd Koninkrijk nog niet veel gedetecteerd. Er zijn wel al gevallen bekend in onder meer Denemarken en de Verenigde Staten. Israël meldde gisteren het eerste geval: een jongetje van 11 jaar dat het land binnenkwam vanuit Moldavië.
Ook in ons land is de variant al opgedoken, meldt Herman Goossens van het UZA. “Ons centrum heeft tot op heden de nieuwe AY.4.2 variant bij 18 personen in de regio Antwerpen gedetecteerd. Eerste geval dateert van 4 september. Te vroeg om te spreken van een opmars in België maar moet van nabij opgevolgd worden.”
Herbekijk hier onder ook: Belgische ziekenhuizen willen vaccinweigeraars schorsen of ontslaan
Moeten we ons zorgen maken?
“Op dit moment is het nog niet duidelijk wat we er echt moeten van denken”, aldus Van Ranst. “Het gaat om een ‘Variant of Interest' binnen de deltavariant, nog niet om een ‘Variant of Concern’. Elk land kijkt het nu na.”
Dat AY.4.2 nog besmettelijker zou kunnen zijn dan de oorspronkelijke deltavariant, is niet vreemd volgens de viroloog. “Virussen streven ernaar om zich te optimaliseren naar besmettelijkheid toe. De alfavariant was bijvoorbeeld besmettelijker dan de oorspronkelijke variant uit Wuhan. Varianten die niet veel besmettelijker waren - zoals de bèta- en de gammavariant - zijn helemaal uit de markt gekegeld door de deltavariant. En binnen die deltavariant heb je nog subtypes, die door een aminozuurwijziging nog een fractie besmettelijker zullen zijn. Als dat zo is, zullen ze uiteindelijk ook de markt veroveren. Dan zullen ze stilaan - als het verschil klein is - of sneller - als het verschil groot is - de andere stammen vervangen. Dat is letterlijk survival of the fittest.”
Let wel: dat virussen zich optimaliseren naar besmettelijkheid, betekent niet dat ze zich ook optimaliseren naar ziekmakend vermogen. “Dat gebeurt bij toeval. Alleen bij overdraagbaarheid speelt het belang van het virus.”
Kan je een stam die besmettelijker is nog tegenhouden?
Van Ranst: “Alleen als je een doorgedreven ‘stamping out’-campagne zou doen. Maar dan moet je het echt van in het prille begin opvolgen en moet er een soort puntbron zijn die je onder controle kan houden. Die kans is echter klein voor iets dat via de lucht of respiratoir wordt overgedragen. Dat krijg je moeilijk honderd procent onder controle. Het minste dat je mist is fataal. Je zal het kunnen vertragen, maar niet tegengaan.”
Kan de nieuwe stam een invloed hebben op de werkzaamheid van het vaccin?
“Dat verwachten we niet”, aldus Van Ranst. “Deze verandering zat niet in de receptor-binding domain (een belangrijk deel van een virus dat zich op de spike bevindt waarmee het zich aan een cel vastmaakt, red.).”
Het is al even geleden dat er nog een nieuwe grote variant was. Komt die er sowieso aan?
“Vrezen voor de komst van een nieuwe grote variant zoals delta heeft geen zin, want dat gebeurt gewoon”, aldus Van Ranst. “Dat is de normaalste zaak ter wereld. Virussen die niet evolueren, zijn gedoemd om te verdwijnen. Het is hun handelsmerk, dat ze continu veranderen. De meeste veranderingen leiden echter tot niets. Dan verdwijnen ze weer. Andere veranderingen leiden tot minder fitheid en die varianten verdwijnen zéker. Nog andere veranderingen leiden tot méér fitheid en die varianten zullen dan uiteindelijk overleven.”
LEES OOK:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
HLN Shop
Tegen 60 km/u over het ijs vlammen: dit is dé aanrader voor wie op zoek is naar een portie winterse adrenaline
De komende weken zal er - naar jaarlijkse gewoonte - opnieuw veel geschaatst, geskied en gesnowboard worden. Maar de winterpret opsnuiven kan nog avontuurlijker! Wat dacht je van racen op het ijs? Ijskarten, goed voor een stevige adrenalineboost, is een ware wintertrend aan het worden. HLN Shop maakt er jou alvast warm voor. -
PREMIUMPolitiek
“Geluid is een nog groter probleem dan stikstof”: ook deze 4 factoren bedreigen toekomst van Brussels Airport
Na de terreuraanslagen in 2016 en coronapandemie in 2020, krijgt onze nationale luchthaven een nieuwe opdoffer te verwerken, zo lijkt het nu. Duikt er met het stikstofdossier een nieuwe donkere wolk op boven Brussels Airport? Professor transporteconomie Wouter Dewulf (Universiteit Antwerpen) laat zijn licht schijnen over vijf bedreigingen voor de luchthaven. -
Voorlopig weinig animo voor vierdagenwerkweek
Sinds de algemene invoering is het aantal werknemers dat een voltijds contract in een vierdagenwerkweek presteert, nog maar mondjesmaat toegenomen. Dat blijkt uit gegevens van hr-dienstverlener Acerta. -
-
Londen volgt nieuwe coronavariant van nabij op: “We zullen ingrijpen als het nodig is”
De Britse regering zal een nieuwe variant die de ronde doet in het Verenigd Koninkrijk van nabij opvolgen. ‘AY4.2' zou een dochtervariant van de deltavariant zijn, maar het is nog niet zeker of die ook besmettelijker is. -
155
Diependaele laat folie vuurtoren verwijderen na commotie: “Klagers wisten dat de vuurtoren er was toen ze appartement kochten”
-
Livios
Zonnepanelen plaatsen: deze 7 zaken moet je zeker weten
Dat zonnepanelen het duurzame antwoord zijn op fossiele brandstoffen en op de hoge energieprijzen hoeven we jou niet meer te vertellen. Maar waarop moet je zeker letten bij de installatie? Bouwsite Livios vroeg het aan enkele specialisten. -
Amerikaanse mariniers onderscheppen schip met 3.000 Iraanse wapens aan boord in Golf van Oman
Amerikaanse soldaten hebben twee weken geleden een schip onderschept in de Golf van Oman met aan boord een lading wapens met bestemming Jemen. Meer dan 3.000 aanvalsgeweren, bijna 600.000 kogels en 23 geleide antitankraketten werden in beslag genomen, zo meldt de regionale militaire commando-eenheid CENTCOM, die eraan toevoegt dat het om Iraanse wapens ging.