“We hebben beslist om de herfstvakantie niet te verlengen, maar om scholen maximaal open te houden en op te treden op daar waar de problemen zich stellen.” Hij had bijna de nieuwsuitzendingen gemist, maar rond iets voor half 8 gisteravond kwam Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) dan toch naar buiten met witte rook van het onderwijsveld.

De quarantaineregels in het lager en kleuteronderwijs worden versoepeld, omdat te veel kinderen vandaag thuis zitten zonder dat ze uiteindelijk ziek blijken. Tot nu toe was het zo dat een volledige klas in quarantaine moet wanneer er binnen de week twee besmettingen opduiken. Alleen al de afgelopen twee weken werden er 28.000 leerlingen thuis gezet, “waaronder zeer veel kinderen zonder symptomen”. De koepels en de CLB’s trokken de afgelopen dagen dan ook aan de alarmbel, met resultaat dus. Voortaan gaat een klas pas in quarantaine als er binnen één week vier besmettingen worden vastgesteld. 

Ook de teststrategie wijzigt: voortaan zullen kinderen jonger dan 12 jaar alleen nog getest worden als ze symptomen hebben. Maar daarmee draaien we onszelf een rad voor de ogen, vindt de socialistische vakbond. “De meeste besmette kinderen zijn asymptomatisch”, aldus Nancy Libert van ACOD Onderwijs. “We maken onszelf dus wijs dat de aangepaste strategie veiliger of beter is.”

Aangezien het quarantaine- en testbeleid versoepeld wordt, moest er wel elders verstrengd worden. Uit de besmettingscijfers blijkt dat er zich vandaag vooral een probleem stelt in het lager onderwijs: tijdens de voorbije twee weken vond bijna driekwart van de besmettingen in het onderwijs plaats in de lagere scholen. Biostatisticus Geert Molenberghs pleitte daarom voor het invoeren van mondmaskerplicht in de lagere scholen. De koepels en kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens - ook aanwezig op het overleg gisteren - verzetten zich daar de afgelopen dagen tegen, omdat het nefast is voor de taalontwikkeling en de non-verbale communicatie. Maar op basis van de cijfers, specifiek voor het lager onderwijs, gaf Weyts gisterochtend op het overleg met de ministers van Volksgezondheid al aan dat hij bereid was om die mondmaskerplicht in te voeren, maar dan alleen in de twee hoogste jaren van het lager onderwijs: het vijfde en zesde leerjaar.

Toch mogen ze het masker af en toe wel even afzetten, aldus Weyts. “Als er voldoende afstand is in de klas, goede ventilatie en als leerlingen stilzitten.” Helaas is ventilatie en luchtkwaliteit nu net een pijnpunt in de scholen. Er is ook vanuit het Vlaams niveau al die tijd te weinig op ingezet, zo luidt de kritiek van experts én minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) al maanden. Ook buiten kunnen de mondmaskers af, mits de leerlingen intens fysiek contact vermijden.

Wie al in het middelbaar zit, hoeft geen mondmasker te dragen op school - of toch niet in Vlaanderen. In het Franstalig secundair onderwijs wordt het mondmasker na de herfstvakantie wel verplicht voor leerkrachten en leerlingen. Maar die maatregel kreeg weinig bijval van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) en coronacommissaris Pedro Facon, omdat het probleem vandaag vooral in het lager onderwijs zit. Geen enkel kind onder de 12 jaar is namelijk gevaccineerd - daar is op Europees niveau nog geen groen licht voor - in tegenstelling tot de scholieren van het middelbaar onderwijs. 

In Vlaanderen is 85% van de 12 tot 17-jarigen gevaccineerd en die leeftijdsgroep maakt amper 17% van de besmettingen in het onderwijs uit, aldus Weyts. Voor de middelbare scholen verandert er voorlopig niets, maar scholen zijn vrij om zelf extra maatregelen te nemen op basis van de lokale situatie. Voor alle scholen geldt wel dat ze de aanwezigheid van derden - lees: ouders - zoveel mogelijk moeten beperken. Dat wil zeggen: liefst digitale oudercontacten. Voor eetfestijnen zal een Covid Safe Ticket vereist zijn.

Voor een verlenging van de herfstvakantie, zoals viroloog Marc Van Ranst gisteren in onze krant opperde, was er weinig animo. Experts waren het daar ook onderling niet over eens. Vorig jaar is de herfstvakantie verlengd, maar de situatie was toen helemaal anders: de samenleving was ook nog veel meer op slot. Vandaag zijn er veel meer alternatieven en vreest men nog meer dat kinderen bij de grootouders ondergebracht zullen worden.

Lees ook: 

OVERZICHT. Leerlingen van vijfde en zesde leerjaar moeten mondmasker dragen, coronatest enkel nog voor kinderen met symptomen

Ouders en een leerkracht over de nieuwe coronaregels op school: “Frustrerend dat men beslissingen voortdurend terugdraait” (+)