In de Begijnhofkerk en aan de VUB en ULB zijn meer dan 400 mensen zonder papieren al meer dan twee maanden in hongerstaking om een collectieve regularisatie te bekomen. Sommigen zijn intussen ook in dorststaking gegaan. De situatie van sommigen is acuut. Zondagavond stuurde de federale regering ziekenwagens naar de kerk. Een vijftal mensen zouden in kritieke toestand verkeren en snel naar het ziekenhuis overgebracht worden. 

Als één van de hongerstakers één van de dagen komt te overlijden, dan zullen alle PS-excellenties uit de federale regering hun ontslag aanbieden. Dat zei PS-vicepremier en minister van Werk Pierre-Yves Dermagne op het partijbureau van de PS maandagmorgen. Hij heeft premier De Croo en de andere vicepremiers daar naar eigen zeggen voor gewaarschuwd.

De PS vroeg zondag samen met andere regeringspartijen Groen en Ecolo al dat De Croo (Open Vld) de zaak in handen zou nemen in plaats van staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V). Maar die blijft voet bij stuk houden. “Wat er met de regering gebeurt, is minder belangrijk dan wat er met die mensen gebeurt. We willen allemaal absoluut vermijden dat er iemand zou overlijden.”

Van collectieve regularisatie zoals de hongerstakers vragen, kan geen sprake zijn, zei Mahdi bij HLN Live. "Er is sinds vorige week een neutrale zone waar iedereen terechtkan voor zijn dossier. Sinds vandaag is er een speciale gezant die beetje bij beetje het vertrouwen moet winnen. We zullen individuele dossiers van mensen prioritair behandelen, rekening houden met alle mogelijke humanitaire aspecten, om zo snel mogelijk met een beslissing te komen. Vroeger moesten mensen tot een jaar en meer wachten, dat is niet menselijk.”

“Met grote uitspraken komen we geen stap dichter”, aldus Mahdi nog over het dreigement van zijn PS-collega's in de regering. “Een collectieve regularisatie kan niet, die lijn kan niet veranderen op basis van een hongerstaking. Dat principe houden we aan vanuit de regering. Maar dat betekent niet dat er geen mensen tussen zitten die om humanitaire redenen geregulariseerd kunnen worden. Dat is nu de rol van de speciale gezant.”

Premier Alexander De Croo (Open Vld) behoudt ondertussen het vertrouwen in Mahdi. “Op een moment dat 31 mensen het leven verloren, dat honderden huizen verdwenen en duizenden mensen geen dak boven het hoofd hebben, is het laatste waar de mensen nood aan hebben, een nieuwe politieke crisis”, reageerde De Croo na afloop van het Overlegcomité. “Wat men van ons verwacht, is dat we problemen oplossen en er geen creëren. Ik denk dat het gezond verstand hopelijk bij iedereen zal terugkeren.”

De premier onderstreepte dat hij het volste vertrouwen behoudt in staatssecretaris Mahdi, “die het moeilijke dossier van bij het begin heeft bestuurd en dat ook verder zal blijven doen. Ik heb honderd procent vertrouwen in hem”, luidde het. 

De eerste minister somde de verschillende stappen op die zijn gezet om een uitweg te vinden uit de hongerstaking, die al bijna twee maanden aan de gang is. “Diegenen die zeggen dat er niets is gebeurd, hebben de voorbije weken niet zeer goed opgelet.” Daarbij liet hij zich ontvallen dat het “niet altijd eenvoudig” was individueel actievoerders te spreken of om toegang te krijgen tot de gebouwen.

CD&V-vicepremier Vincent Van Peteghem hamert er ook op dat het Rode Kruis toegang moet krijgen tot de hongerstakers in de Begijnhofkerk. “Het feit dat het Rode Kruis geen toegang krijgt tot de mensen in de Begijnhofkerk vind ik onbegrijpelijk en dat verontrust mij”, zegt hij. Verder doet Mahdi er volgens Van Peteghem alles aan om “binnen de wet” duurzame oplossingen te vinden. “Deze mensen verdienen duidelijkheid. Geen tijdelijke of valse hoop. Dat kunnen we enkel bieden wanneer we hun persoonlijke dossier kennen.”

CD&V, Open Vld en MR reageerden gisteren al weinig enthousiast op de demarche van hun linkse coalitiegenoten en discussieerden openlijk op Twitter. De jongerenafdelingen van CD&V en Open Vld vroegen zelfs dat De Croo dan ook maar het dossier van de sluiting van de kerncentrales moet overnemen van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen).

Bij Vooruit zegt voorzitter Conner Rousseau in een interview met ‘Het Laatste Nieuws’ dat het ook voor zijn partij moeilijk is om “voor een bepaalde groep de regels aan te passen op basis van chantage”. Rousseau geeft dan ook toe dat de houding van beide socialistische partijen verschilt. “Zij kiezen ervoor om in de schijnwerpers een pleidooi te houden en wij kiezen ervoor om achter de schermen te werken aan oplossingen.”

Mahdi stelde vanmiddag Dirk Van den Bulck aan als speciaal gezant om de asielzoekers naar bestaande procedures te leiden. Het hoofd van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen moet dienen als een soort brugfiguur. Hij zal ter plaatse gaan en ook de neutrale zone bezoeken.

Met de aanstelling van Van den Bulck hoopt Mahdi de situatie te ontmijnen. Hongerstakers kunnen individueel hun dossier bespreken met medewerkers van de Dienst Vreemdelingenzaken in de neutrale zone. Er is ruimte om een vertrouwenspersoon mee te brengen en ook daar ter plaatse te overleggen. Dit is een uitgestoken hand om zicht te krijgen op hun specifieke situatie”, klinkt het.

Volgens de CD&V-staatssecretaris circuleren er veel onjuiste verhalen over de regularisatieprocedure. “Dit geldt slechts voor bepaalde nationaliteiten. In de neutrale zone zal correcte info gegeven worden. De overheid discrimineert niet en neemt elk dossier dat ingediend wordt ter harte. Wie een dossier tot regularisatie wil indienen kan dat ter plaatse doen. Normaal gezien moeten mensen daarvoor naar de diensten van de stad of de gemeente gaan”, legt Mahdi uit. 

Lachaert zei deze ochtend op Radio 1 al dat de burgemeesters en lokale besturen maatregelen moeten overwegen om de hongerstaking van de sans-papiers in Brussel te stoppen en mensenlevens te redden. "Als er doden dreigen te vallen, dan moet men misschien verdere stappen ondernemen om die actie te ontbinden. Hier staan mensenlevens op het spel. Men moet alle acties overwegen", reageerde Lachaert.

Dringen gedwongen opnames zich op? "Ik denk dat op dit moment alles wordt geëvalueerd om die mensen zo snel mogelijk te helpen", stelde Lachaert. Hij wees erop dat ook de lokale besturen betrokken zijn. Voor de voorzitter van de Vlaamse liberalen is in ieder geval duidelijk dat men niet te lang meer kan wachten.

Lachaert onderstreepte nogmaals dat van een collectieve regularisatie geen sprake kan zijn. Zijn partij blijft voluit de aanpak van Mahdi steunen. Dat zijn collega's van regeringspartners Ecolo, Groen en PS via sociale media opdrachten geven aan premier Alexander De Croo (Open Vld) noemt Lachaert "vrij ongezien".

Tegen de achtergrond van de coronacrisis en de natuurramp van vorige week zou het "onverantwoord zijn om een regeringscrisis uit te lokken over iets wat vorig jaar is afgesproken", besloot Lachaert.

“Ik voel me eigenlijk in alles een gewone Belg. Alleen ben ik het niet”: zij houden een hongerstaking in Brussel (+)

INTERVIEW. Sammy Mahdi (CD&V) geeft niet toe aan hongerstakende sans-papiers: “Ik ga niet plots een ander beleid voeren, omdat mensen stoppen met eten” (+)