Het containerschip was vanuit de Indiase staat Gujarat onderweg naar de haven van Colombo toen op 20 mei brand uitbrak, op 14 kilometer van de kust. Het vuur verwoestte de afgelopen dagen veel van de slordige 1.500 containers aan boord.

Het 186 meter lange schip, dat onder de Singaporese vlag vaart, had allerlei chemicaliën bij, waaronder 25 ton salpeterzuur en een grote hoeveelheid ethanol. Daarnaast vervoerde het ook minstens 28 containers met plastic. Een groot deel van de lading polyethyleenkorrels is in zee beland. Stranden in de eilandstaat liggen bezaaid met microplastics.

De brand is dinsdag na dertien dagen geblust dankzij een internationale operatie. De eerdere inspanningen om het vuur onder controle te krijgen werden voornamelijk bemoeilijkt door hevige wind en de gevaarlijke chemicaliën.

Experts van de Deense maritieme reddingsdiensten SMIT zijn inmiddels aan boord gegaan van de MV X-Press Pearl. Ze zagen dat het waterniveau in de machinekamer gestegen was, aldus een woordvoerder van de Sri Lankaanse marine. Die kreeg ook hulp van de Indiase kustwacht en Nederlandse experts van het bedrijf Smit Salvage, onderdeel van baggeraar en maritiem dienstverlener Boskalis.

De marinewoordvoerder verklaart dat het achtersteven van het containerschip ongeveer een meter dieper onder het water is gezakt. De brandweer was gestopt met water te spuiten om het vuur te blussen, om niet nog meer water in het schip te laten lopen. Verschillende zones van het schip zijn wel nog te warm om over te gaan tot een volledig onderzoek van het vaartuig. 

Duikers van de marine bekijken ondertussen onder de waterlijn of er geen barsten zijn in de romp van het schip, dat ook 278 ton bunkerolie en 50 ton scheepsdiesel vervoert. 

Het vuur ontstond volgens de mariene milieubescherming MEPA in een container met salpeterzuur en verspreidde zich snel over heel het schip. De autoriteiten onderzoeken ook lekken van salpeterzuur, die de bemanning al had opgemerkt nog voor het schip de Sri Lankaanse wateren betrad.

Het hoofd van de Sri Lankaanse milieudienst meldt dat nog wordt gekeken hoe groot de milieuschade precies is, maar spreekt wel al van “waarschijnlijk de ergste strandvervuiling in onze geschiedenis”. "Het is een milieuramp", zegt een zeebioloog tegen The Washington Post. Ze spreekt de vrees uit dat de plasticdeeltjes worden meegevoerd door de stroming, met grote schade aan flora en fauna tot gevolg.

Marinepersoneel is massaal ingezet om de duizenden kilo’s microplastics op de stranden op te kuisen. Vissen is kilometerslang langs de kust verboden.