“Meer dan half miljoen audio-opnames van legendarische muzikanten gingen in vlammen op”

Toen het nieuws van de brand elf jaar geleden voor het eerst werd openbaar gemaakt, deelde Universal mee dat onder andere de attractie ‘King Kong’ getroffen werd, alsook oude werken, waaronder die van bekende muzikanten uit de jaren 1940 die in de kluis opgeslagen lagen. Het nieuws over de brand ging al snel de wereld rond. Daarbij werd vooral gefocust op de verloren video-opnames. 

Universal deelde destijds mee dat “er in geen geval materiaal vernield was waarvan slechts één exemplaar bestond”. In een vertrouwelijk rapport uit 2009 schatte de Universal Music Group (UMG) echter dat er in totaal zo’n 500.000 originele opnames verloren gingen. Het gaat daarbij om masteropnames: originele opnames waarvan alle andere kopijen afstammen. 

De omvang van de catastrofe is niet te overzien, stelt New York Times Magazine, dat de zaak nu helemaal uitspitte. Er was immers geen omvangrijke inventaris van alles wat zich in de kluis bevond, welke muziek er op elke tape of harde schijf stond of welke soort van master elke opname precies was. 

Het zou onder andere gaan om masteropnames van Billie Holiday, Louis Armstrong, Duke Ellington, Al Jolson, Bing Crosby, Ella Fitzgerald en Judy Garland, zo schrijft de Times. Vermoedelijk zijn daar ook enkele vroege opnames van Aretha Franklin bij. Ook masters van Buddy Holly en John Coltrane werden verzwolgen door de vlammenzee, net als hits ‘Rock Around the Clock’ van Bill Haley & His Comets, ‘At Last’ van Etta James en ‘Louie, Louie’ van The Kingsmen.

Maar de lijst is nog veel langer. Ook masteropnames van onder andere Ray Charles, Neil Diamond, Sonny en Cher, Joni Mitchell, Cat Stevens, Elton John, Eric Clapton, Jimmy Buffett, the Eagles, Aerosmith, Tom Petty and the Heartbreakers, the Police, Sting, R.E.M., Janet Jackson, Guns N’ Roses, Mary J. Blige, No Doubt, Nine Inch Nails, Snoop Dogg, Nirvana, Beck, Sheryl Crow, Tupac Shakur, Eminem en 50 Cent werden getroffen. Het gaat daarbij ook om opnames die nooit werden gepubliceerd.

Daarnaast gingen ook masters verloren van artiesten die nu grotendeels vergeten zijn. Tienduizenden gospel-, blues-, jazz-, country-, soul-, disco-, pop-, klassieke, komedie- en spoken word-opnames zijn mogelijk herleid tot niets meer dan een schriftelijke notering in discografieën. 

Het vuur brak uit op 1 juni 2008 in de vroege uurtjes, nadat onderhoudsmedewerkers gasbranders hadden gebruikt om een dak te herstellen van een gebouw in New England Street, een set die werd gebruikt als achtergrond voor tal van films en tv-series. Toen de medewerkers vertrokken waren, ontstond het vuur, dat de videokluis bereikte, waar niet alleen video-opnames en filmrollen, maar ook duizenden masteropnames bewaard werden. 

In oktober 2008 begon Universal Music Group (UMG) met Project Phoenix: dat moest duplicaten vinden van de verloren gegane masters. De kopijen zouden gedigitaliseerd worden om het verloren archief weer samen te stellen, zij het dan met wat inferieure geluidskwaliteit. UMG snorde twee jaar lang wereldwijd veiligheidskopieën en andere duplicaten op. Het gerecupereerde materiaal werd vervolgens opgeslagen op twee plaatsen: een ondergrondse kluis in Boyers, Philadelphia en in een wolkenkrabber in Hollywood. Volgens Randy Aronson, die destijds verantwoordelijk was voor het muziekarchief in de afgebrande kluis, kon daarmee ongeveer een vijfde van het verloren materiaal teruggewonnen worden.