Oud-gemeentehuis ondergaat grondige renovatie: “Historisch beeld respecteren, nieuwe toekomst creëren”

Het witte oud-gemeentehuis op de Markt is één van de meest vertrouwde historische beelden van Mol. Het gebouw uit 1805 onderging doorheen de verschillende generaties meerdere renovaties en ingrijpende verbouwingen. Inmiddels huisvest het oude gemeentehuis al zo’n dertig jaar de toeristische dienst en is het gebouw een beschermd monument, dat nu opnieuw dringend aan een grondige renovatie toe is. “Naast een warme verwelkoming verdienen onze toeristen en bezoekers een hedendaags en belevingsvol onthaal. Bovendien bleef het de droom van velen om – zoals vroeger – op deze locatie in het huwelijksbootje te stappen”, zegt burgemeester Wim Caeyers (CD&V). 

Het realiseren van deze drie doelstellingen vormde een hele uitdaging voor het Herentalse architectenbureau ARAT, dat gespecialiseerd is in de renovatie van historische gebouwen. “Tijdens talrijke gesprekken – onder andere met Erfgoed Vlaanderen – stelden ze hun geselecteerd wedstrijdontwerp verder op punt. De ontwerpplannen van ARAT respecteren de vertrouwde witte voorgevel van het gebouw”, zegt schepen voor Erfgoed Frederik Loy. “Met respect voor de historische indeling en de prestigieuze trappenhal, creëert het architectenbureau een grote openheid tussen de verschillende ruimtes op het gelijkvloers. Als bezoeker word je dankzij deze openheid uitgenodigd om alle ruimtes te ontdekken en te beleven.”  

In de plannen wordt vrijwel de volledige benedenverdieping namelijk gebruikt voor de inrichting van een hedendaags en modern toeristisch belevingscentrum. “Gezinnen kunnen er zelfs op ontdekkingstocht ‘in het kabinet van de burgemeester’, zodat het toeristisch infokantoor een trekpleister op zich wordt. Alle kantoorruimtes voor de medewerkers van de dienst toerisme verhuizen naar de eerste verdieping. Op het gelijkvloers wordt eveneens publiek sanitair voorzien”, vult schepen voor Toerisme Hans De Groof aan. 

Om het toeristisch belevingscentrum op het gelijkvloers de beoogde maximale openheid te geven mét een openstaande voordeur, voorziet het architectenbureau aan de buitenzijde een kleine transparante glazen toegangsruimte. “Deze ruimte met dubbele automatische deuren heeft amper impact op de visuele uitstraling van het gebouw, maar beperkt enorm het energieverlies. Met deze keuze vermijden we een energieverslindend warmtegordijn.” 

Waar komt dan de unieke trouwlocatie, als het volledig gelijkvloers onderdak biedt aan het toeristisch belevingscentrum en alle kantoren een plek krijgen op de eerste verdieping?” De zolder. Door het vrijwel onzichtbaar optillen van de volledige dakstructuur met dertig centimeter ontstaan er hier unieke mogelijkheden”, zegt schepen Loy. “De zolderruimte vormt dankzij deze ingreep een multifunctionele ceremoniële ruimte voor maximum 50 personen. Een lift achteraan in het gebouw maakt deze ruimte ook toegankelijk voor mensen met een mobiele beperking. Door de installatie van de lift en de vereiste nieuwe zoldertrap  ontstaat er aan de achterzijde een glazen dakuitsprong. Deze uitsprong biedt de aanwezigen een uniek zicht op de achterliggende – ’s avonds verlichte – kerktoren. Dankzij het optillen van de dakstructuur krijg je vanuit de zolderruimte een subtiel zicht op de Markt.” 

Ook de rest van de achterzijde van het oude gemeentehuis zal er binnenkort helemaal anders uitzien. “Momenteel telt het huidige gebouw vijf ramen aan de achterzijde. Historisch is dit evenwel niet correct. Bij de oorspronkelijke bouw wilden de Franse machthebbers dat het nieuwe gemeentehuis letterlijk de rug toekeerde naar de kerk, een achtergevel zonder ramen dus. Toen de Fransen vertrokken waren en de Nederlanders in onze kontreien de plak zwaaiden, kreeg het gebouw uiteindelijk wel ramen in de achtergevel”, legt schepen Loy uit.

 “Bij deze renovatie combineren we beide werelden. Visueel zal de nieuwe achtergevel na de renovatie zoals oorspronkelijk opnieuw geen ramen bevatten. In realiteit krijgt het gebouw wel ramen, voor de vereiste lichtinstroom naar binnen”, vult burgemeester Caeyers aan. “De ramen zullen evenwel onzichtbaar gemaakt worden door middel van geperforeerde lichtdoorlatende witte gevelplaten. Naast de ‘geblindeerde’ ramen omvat de achtergevel uiteraard een stijlvolle toegangsdeur voor rolstoelgebruikers én de glazen dakuitsprong voor de ceremoniële zolderruimte.”

Na de publieke presentatie van het voorontwerp gaat het architectenbureau verder aan de slag om de plannen te verfijnen. Wanneer de plannen technisch op punt staan, omvatten de volgende stappen het aanvragen van een omgevingsvergunning en het aanstellen van een aannemer. Als dit verloopt zoals gepland, kunnen de werken na het bouwverlof van 2022 starten. Eind 2023 moet de renovatie volledig voltooid zijn. Tijdens de werken verhuist de toeristische dienst tijdelijk naar de voorzijde van site De Zwaan op de Markt. Het project omvat een investering van 1,5 miljoen euro.