Zwarte doos binnenkort verplicht in nieuwe auto’s: welke gegevens slaat het toestel op en wie kan ze uitlezen?
In vliegtuigen wordt al tientallen jaren een zwarte doos geïnstalleerd en vanaf juli 2024 is een ‘Event Data Recorder’ ook verplicht in alle nieuwe auto’s. Wat doet zo’n toestel precies? Welke gegevens slaat het op en wie mag ze uitlezen?
Erik KouwenhovenBron:AD
Als er een groot vliegtuigongeluk plaatsvindt, kan de oorzaak in veel gevallen alleen worden opgehelderd door de vluchtgegevensrecorder, ook wel de zwarte doos genoemd. Tijdens de vlucht registreert de zwarte doos - die in werkelijkheid meestal oranjekleurig is - een grote hoeveelheid gegevens. Vanaf juli 2024 wordt ook in nieuwe auto’s een zogenaamde ‘Event Data Recorder’ (EDR) verplicht.
Het is niet ongebruikelijk dat nieuwe systemen verplicht worden in voertuigen. Zo wordt sinds 2018 in nieuwe voertuigen in de EU de eCall geïnstalleerd. Dit veiligheidssysteem neemt na een ongeluk automatisch contact op met de 112-centrale en geeft daarbij onder meer de precieze plek en het aantal inzittenden door. Vanaf 7 juli 2024 komt daar dus de EDR bij, die bedoeld is om ongevallen te helpen reconstrueren.
Het systeem registreert permanent de voertuiggegevens, maar slaat deze alleen op bij een ongeval of wanneer een ongeval dreigt
Verschillende factoren kunnen opslag activeren. Onder andere een zijwaartse snelheidsverandering van meer dan acht kilometer per uur binnen honderdvijftig milliseconden, activering van de gordelspanners, het ontploffen van de airbags, het activeren van een actieve motorkap (bijvoorbeeld bij een aanrijding met een voetganger) en een aanrijding van achteren.
Welke gegevens worden opgeslagen?
De EDR is meestal onderdeel van de regeleenheid van de airbag, omdat deze toch de informatie van de acceleratiesensoren bevat. Volgens de ADAC worden de gegevens alleen lokaal in het voertuig opgeslagen - ze mogen dus niet toegankelijk zijn via een online verbinding. De data kan worden uitgelezen via de boorddiagnose-interface (OBD) of via de airbag-regeleenheid wanneer de OBD bij een ongeval is vernield.
De bestuurder hoeft niet altijd toestemming te geven om de gegevens uit te lezen.
De zwarte doos voor auto’s slaat alleen gegevens op die van belang kunnen zijn bij een ongeval. Vóór een ongeval zijn dit, bijvoorbeeld, de gereden snelheid, de gaspedaalstand, het motortoerental, de activiteit van ABS en stabiliteitscontrole en ook de stuurhoek. Na een ongeval worden onder meer de snelheidsveranderingen in lengte- en dwarsrichting, de status van de veiligheidsgordels van de bestuurder en voorpassagier, het airbagwaarschuwingslampje en het tijdstip waarop de airbags werden geactiveerd, geregistreerd.
Wie mag de data uitlezen?
Volgens de ADAC mogen er geen persoonsgegevens worden opgeslagen, omdat de wetgeving inzake gegevensbescherming moet worden nageleefd. In principe behoren de gegevens toe aan de bestuurder of de eigenaar. De EDR-gegevens worden meestal uitgelezen in opdracht van een rechter of het parket. Een expert krijgt dan de opdracht om opheldering te geven over het ongeval. De bestuurder hoeft daar niet altijd toestemming voor te geven. Het kan zijn dat het belang bij strafrechtelijke vervolging zwaarder weegt dan het belang bij individuele gegevensbescherming. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als duidelijk moet worden hoe een ongeval met zwaargewonden en/of doden tot stand is gekomen.
