Wat doen die zwarte bolletjes op je autoruit? “Ze zijn er niet omdat het mooier is, het is noodzakelijk”

Lange tijd werden autoruiten in een rubberrand geplaatst. Bij wat oudere auto’s zie je die duidelijk om de voor- en achterruit zitten. Die rand zorgde ervoor dat voor- en achterruiten waterdicht werden en dat ze op hun plaats bleven zitten. Maar sinds de jaren tachtig en negentig zijn die ‘geklemde’ ruiten grotendeels vervangen door exemplaren die gelijmd worden. Inmiddels is dat een standaardpraktijk.

Gelijmde ruiten bieden alvast een hoop voordelen. Het design is veel naadlozer, de aerodynamica beter. Doordat die dikke rand er niet meer omheen zit. En dat betekent ook dat de ruit deel kan uitmaken van de structuur van de auto. Met andere woorden: de ruit vangt mee krachten op. Dat zorgt voor beter rijdende en veiligere auto’s.

Natuurlijk is het lelijk als je de lijm gewoon onder de ruit ziet zitten. Daarom worden de randen ervan met zwarte verf bedekt. En meteen verscheen ook het patroon met bolletjes. Voor- en achterruiten hebben zo’n zwarte rand, maar je ziet het ook bij driekwart-ruitjes en glazen daken. En dat is zo bij bijna alle auto’s. Niet alleen om esthetische redenen, maar omdat het noodzakelijk is.

De zwarte rand en bijbehorende bolletjes worden op de ruit gedrukt. Achteraf wordt de verf op de ruit gebakken, waardoor ze zo goed als onmogelijk te verwijderen is. De rand zit altijd aan de binnenkant van de ruit. Hij onttrekt de lijm aan het oog en vormt een oppervlak waarop de lijm beter kan hechten.

Het bolletjespatroon zorgt voor een geleidelijke overgang van het ondoorzichtige naar het doorzichtige gedeelte van de ruit, en die overgang heeft alles met temperatuur te maken. Een zwarte ruit warmt sneller op dan een doorzichtige. En alles wat warm wordt, wil uitzetten. Ook glas.

Een gelijmde ruit kan niet in haar zitting bewegen om de opwarming op te vangen. Dat zorgt voor extra spanning in het glas. Op zich is dat geen probleem: het glas is sterk genoeg. Maar mocht de overgang tussen het volledig zwartgelakte en het doorschijnende deel abrupt zijn, dan kan (op zo’n kleine oppervlakte) zo veel temperatuurverschil ontstaan dat de ruit kan barsten of breken.

Het bolletjespatroon zorgt er dus voor dat ook het temperatuurverschil – over een centimeter of twee – geleidelijk verloopt. Genoeg om het risico op glasbreuk door dat verschil in temperatuur te elimineren. Alleen in specifieke situaties (op donker getint glas bijvoorbeeld) worden soms uitzonderingen gemaakt.

De hele auto-industrie maakt gebruik van een bolletjespatroon. Dat is logisch, omdat drukpersen (het patroon wordt als het ware op de binnenkant van de ruit geprint) op die manier werken. In theorie zou je een ander patroon met hetzelfde effect kunnen maken, maar dat gebeurt niet.

Wat de jongste tijd soms wél voorvalt, is dat autodesigners fantasietjes toevoegen. Ze zetten bijvoorbeeld een extra tekening in de rand van een gelijmde ruit. Dat kost eigenlijk niks, want het drukpatroon moet toch voor elke autoruit opnieuw gemaakt worden. En zolang de tekening klein is, is er geen verhoogd risico op problemen. Zo zet Jeep bij z’n compacte Renegade een silhouet van een oude legerjeep in de hoek van de voorruit, terwijl in de donker getinte achterruit een yeti rondwaart.

Met deze 20 tips houd je je auto zo lang mogelijk in topvorm

Geen zin om te krabben? Dit simpele trucje tegen een bevroren ruit is nog altijd het meest efficiënt

Hangt je auto ook vol Saharastof? Zo krijg je hem schoon zonder krassen of strepen (+)