Bij welke overtredingen krijg je een rijverbod? En sta je dan geseind?
Zowat dagelijks lees je in de krant over ongevallen, helaas ook vaak met dodelijke afloop. Bestuurders die in fout zijn, bijvoorbeeld omdat ze te snel of onder invloed reden, krijgen vaak een rijverbod opgelegd. We vroegen het advocatenteam van Mijnboete.be om ons uit te leggen wat een rijverbod precies inhoudt en wat de gevolgen zijn. “Zorg ervoor dat je zeker op tijd je rijbewijs inlevert.”
Felix Ferret
Rijden onder invloed is één van de meest voorkomende overtredingen waarvoor bestuurders een rijverbod krijgen. Maar het ene rijverbod is het andere niet. Zo is een tijdelijk rijverbod de lichtste straf. Een ‘tijdelijke intrekking’ van het rijbewijs van twaalf uur tot twee weken moet verhinderen dat een persoon zich weer in het verkeer begeeft wanneer die onder invloed is. Zo’n tijdelijk rijverbod krijg je wanneer je betrapt wordt op rijden onder invloed van alcohol of verdovende middelen. Het is de politie die dan meteen je rijbewijs intrekt.
De ‘onmiddellijke intrekking’ gebeurt ook door de politie, maar duurt vijftien dagen en kan verlengd worden. Andere verkeersinbreuken die kunnen leiden tot een onmiddellijk rijverbod zijn onder meer snelheidsovertredingen, het plegen van een vluchtmisdrijf en rijden tijdens een rijverbod.
Een ‘verval van het recht tot sturen’ gaat het verst. Het is een politierechter die dat rijverbod in een vonnis uitspreekt. Daarnaast zijn er nog een heleboel andere veroordelingen mogelijk. Ze staan opgelijst in artikel 38 van de wegverkeerswet.
Krijg je altijd een rijverbod bij een overtreding?
Hoewel de rechter niet verplicht is om een rijverbod op te leggen, is dat in de praktijk wel vaak het geval, zegt advocaat Thomas Machtelinckx van Mijnboete.be. “Veroordelingen voor rijden onder invloed worden tegenwoordig quasi altijd bestraft met een rijverbod van één maand of langer.”
In een aantal gevallen is de rechter wél wettelijk verplicht om een rijverbod op te leggen. “Het gaan dan onder meer over zeer zware snelheidsovertredingen, vluchtmisdrijf na een ongeval met gewonden of dodelijke slachtoffers, een dodelijk ongeval door rijden onder invloed of het niet naleven van een opgelegd alcoholslot.”
Krijg je een rijverbod opgelegd, dan mag je voor die bepaalde tijd geen enkel motorvoertuig meer besturen.
Thomas Machtelinckx van Mijnboete.be
Wat houdt een rijverbod in?
Krijg je een rijverbod opgelegd, dan mag je voor die bepaalde tijd geen enkel motorvoertuig meer besturen. “De rechter moet op zijn minst een rijverbod uitspreken voor de voertuigcategorie waarmee je de overtreding beging. Je kan de rechter wel om een gunstmaatregel vragen om een uitzondering te geven voor een bepaalde categorie, zoals een vrachtwagen voor je werk.”
Een rijverbod is een bijkomende straf, geen hoofdstraf. De uitspraak ervan komt dus steeds bovenop een geldboete of een werkstraf. De omvang daarvan is afhankelijk van de aard van de verkeersinbreuk.
Voor de meeste inbreuken voorziet de wet een rijverbod van minstens acht dagen tot maximaal vijf jaar.
Thomas Machtelinckx van Mijnboete.be
Hoe lang duurt een rijverbod?
Dat is uiteraard afhankelijk van het soort verbod. In het uiterste geval, het verval van recht tot sturen, bepaalt de rechter de duurtijd. Die is onder meer afhankelijk van de aard van de overtreding, je verleden en je schuldinzicht. Voor de meeste inbreuken voorziet de wet een rijverbod van minstens acht dagen tot maximaal vijf jaar. Maar ook levenslang is mogelijk. Denk aan chauffeurs die blijven rijden tijdens een rijverbod.
Bij dodelijke verkeersongevallen veroorzaakt door een veel te hoge snelheid of rijden onder invloed krijgt de bestuurder een rijverbod van drie maanden tot een jaar, afhankelijk van de situatie, en moet de chauffeur ook herexamens en onderzoeken ondergaan.
Wie binnen de drie jaar na een laatste veroordeling opnieuw een ernstige overtreding begaat, zal een nieuw rijverbod krijgen van drie, zes of negen maanden, met ook de verplichting om herexamens en onderzoeken te ondergaan.
Het niet tijdig inleveren van je rijbewijs nadat je een rijverbod hebt gekregen kan bijkomende straffen opleveren.
Thomas Machtelinckx van Mijnboete.be
Wat als je – ondanks je rijverbod – toch achter het stuur kruipt?
Wie beslist om met een rijverbod achter het stuur te kruipen en tegen de lamp loopt, mag een nieuwe dagvaarding verwachten. De straffen hiervoor zijn niet mals en kunnen variëren van een gevangenisstraf van vijftien dagen tot twee jaar en/of een geldboete van 500 tot 2.000 euro. Daarnaast krijg je ook verplicht een rijverbod van drie maanden tot vijf jaar of zelfs levenslang opgelegd.
Ook het niet tijdig inleveren van je rijbewijs nadat je een rijverbod hebt gekregen en rijden zonder de opgelegde herstelonderzoeken of examens af te leggen, kan bijkomende straffen opleveren.
Staan mensen met een rijverbod geseind?
“Vandaag is er geen databank die personen met een rijverbod registreert”, zegt meester Machtelinckx. “Heb je een overtreding begaan met een voertuig waarvan de keuring of verzekering vervallen is, dan wordt dat wel opgemerkt aangezien dat aan je nummerplaat gelinkt is.”
De politie kan je natuurlijk wel nog altijd op onrechtstreekse wijze betrappen. “Als je met de wagen van iemand anders rijdt en je begaat een snelheidsovertreding, heeft de persoon aan wie de wagen toebehoort vijftien dagen de tijd om aan te tonen dat hij toen niet de bestuurder was én moet die de identiteit van de werkelijke bestuurder meedelen. Zo loop je alsnog tegen de lamp.”
