Gebied zo groot als Nederland aan tropisch regenwoud plotsklaps verdwenen in 2020

Zelfs tijdens de pandemie, die gepaard ging met de nodige economische beslommeringen, is het verlies aan tropisch bos groter geworden. In 2020 verdween er meer dan 12 miljoen hectare aan tropisch bos, 4,2 miljoen daarvan - een gebied zo groot als Nederland - was primair tropisch regenwoud (intact regenwoud waar de mens nog geen invloed uitoefende). En dat is zelfs 12 procent meer dan het jaar ervoor.

Oorzaak van dat grote verlies? Houtkap op grote schaal, maar ook de desastreuze bosbranden gaan een steeds belangrijkere rol spelen. En deze bosbranden worden in de hand gewerkt door de klimaatverandering. Zo ontstaat al snel een vicieuze cirkel.

De ontbossing van tropisch regenwoud is immers een belangrijke motor voor de klimaatverandering. Bomen slaan immers heel wat broeikasgassen op. Houtkap en andere menselijke activiteiten werken de klimaatverandering in de hand. Waarop de hogere temperaturen en droogte de resterende ongerepte bossen kwetsbaarder maken, je raadt het al, voor onder meer bosbranden. Bij zulke grote bosbranden komen opnieuw grote hoeveelheden CO2 vrij wat de klimaatverandering nogmaals een duwtje in de rug geeft.

Daarom waarschuwen de onderzoekers van het World Resources Institute, dat GFW in het leven heeft geroepen, dat het hoogtijd is om het tij te keren. Want als dat niet gebeurt, verliezen we een van de meest vitale ecosystemen voor mens, dier en klimaat.

De koploper in tropische ontbossing vorig jaar was Brazilië, ook het land met het meeste regenwoud. Daar ging zo’n 1,7 miljoen hectare verloren oftewel 25 procent meer dan in 2019. President Bolsonaro bezuinigde op bosbescherming, gaf ruim baan aan veeboeren, mijnbouwers en houthakkers en liet catastrofale (vaak aangestoken) bosbranden hun gang gaan, een scherpe trendbreuk met de vooruitgang in de jaren ervoor.

In Congo, de tweede koploper, werd 490 duizend hectare primair regenwoud gekapt, vooral vanwege ontginning voor kleinschalige landbouw en de vraag naar houtskool. In Bolivia, nummer drie, ging 276.900 hectare verloren, vooral door (veelal aangestoken) bosbranden die uit de hand liepen door extreme droogte.

Volgens de onderzoekers had de coronapandemie mogelijk ook een negatieve impact, omdat er bomen gekapt werden in bossen die niet beschermd waren of omdat veel meer mensen naar bosrijke gebieden trokken.