De index wordt sinds 2005 jaarlijks gepubliceerd door de ngo's Germanwatch, NewClimate Institute en Climat Action Network. Er werken 400 energie- en klimaatexperten aan mee, van wie een groot deel leden van milieu-ngo's.

De rangschikking, die als onafhankelijk wordt voorgesteld, analyseert het klimaatbeleid van 57 landen en de Europese Unie, die samen verantwoordelijk zijn voor meer dan 90 procent van de wereldwijde broeikasgassen. Dat gebeurt op basis van veertien criteria, onderverdeeld in vier categorieën: de uitstoot van broeikasgassen, het gebruik van hernieuwbare energie, de energie-efficiëntie en het klimaatbeleid.

België scoort niet alleen slechte punten wat betreft de uitstoot van broeikasgassen, maar ook voor gebruik van hernieuwbare energie, energie-efficiëntie en klimaatbeleid. Dat leidt dan ook tot een lage totaalscore. België voldoet niet aan de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs, zo klinkt het, dat de opwarming onder 2 graden moet houden en indien mogelijk zelfs onder 1,5 graad.

“België werd vooral afgestraft in de rangschikking omdat een daling van broeikasgassen uitblijft”, verklaart Laurien Spruyt, klimaatexpert bij Bond Beter Leefmilieu, “en de daling is ook het gevolg van een jarenlang gebrek aan goed klimaatbeleid.” Ze pleit ervoor dat het relancebeleid post-Covid-19 systematisch vervuilende activiteiten afbouwt en de transitie op gang brengt naar een koolstofarm, veerkrachtig en duurzaam model.

“De federale overheid en de gewesten moeten de weg wijzen naar een structurele vermindering van onze uitstoot en de klimaatplannen updaten in lijn met de Europese Green Deal”, zegt Spruyt. “Onder meer door een doorgedreven energiebesparing in gebouwen, het uitfaseren van wagens met een verbrandingsmotor, het voorzien van laadinfrastructuur voor elektrisch transport en door in te zetten op gezonde, plantaardige voeding kunnen de klimaatdoelstellingen van Parijs nog worden gehaald.”

Zoals de voorgaande jaren werden de eerste drie plaatsen van het klassement niet ingevuld omdat geen enkel land volgens de auteurs van de index een voldoende ambitieus klimaatplan op tafel heeft gelegd. De vierde plaats, voor het best presterende land in het klassement, gaat opnieuw naar Zweden, dat boven het Verenigd Koninkrijk staat.

Met de 40ste plaats is België een van de slechtste leerlingen van West-Europa. Duitsland staat 19de, Frankrijk 23ste en Nederland 29ste. De laatste plaatsen zijn opnieuw voor Saoedi-Arabië (60ste) en de Verenigde Staten (61ste).

Greenpeace trekt aan de alarmbel over het Belgisch klimaatbeleid. “Als we niet willen blijven zakken, moeten we nu het roer omgooien”, zegt klimaatexpert Mathieu Soete.

“België moet deze week (op de Europese top die donderdag en vrijdag in Brussel plaatsvindt, nvdr.) niet alleen de verhoging van het Europese ambitieniveau voor 2030 steunen, maar er mee voor zorgen dat deze niet uitgehold wordt door boekhoudkundige trucs zoals koolstofputten of internationale compensaties”, benadrukt Soete. “Vervolgens moeten we dit doortrekken in het Nationaal Energie- en Klimaatplan en ook hier meer ambitie aan de dag leggen.”