Voetbal kijken tijdens het werk: mag dat? En wat zijn de gevolgen al je wordt betrapt?

Als je een grote Rode Duivelsfan bent, zit je al een week in een stemming die hopelijk nog drie weken duurt. Helaas zijn de uren van de wedstrijden niet altijd afgestemd op het werkleven. Mag je dan de wedstrijd volgen tijdens de werkuren? “Volgens de wet mag het niet. Je moet tijdens de afgesproken werktijden werken, en uiteraard geen sport kijken,” zegt Jan Vanthournout, loon- en hr-specialist bij SD Worx.

“Als je afspraken maakt met je baas, is het natuurlijk een ander verhaal. De vraag is in welke mate je naar het voetbal kijkt. Een hele match kijken mag niet, tenzij je werkgever er bijvoorbeeld een activiteit van maakt. Hij kan ook beslissen om de radio op te zetten in de fabriek. Het hangt dus allemaal van je baas af.”

En als je stiekem toch een extra tabblad openzet om de match te volgen, mag een werkgever je eigenlijk controleren? “Dat is moeilijk, want er zijn een aantal juridische problemen, zoals je privacy. Je werkgever heeft maar tot een bepaald niveau controle over de online telecommunicatie. Hij kan kijken op welke sites zijn werknemers surfen, maar niet wie er de wedstrijd op zijn pc heeft staan. Daar zijn natuurlijk uitzonderingen op. Als iemand iets downloadt met een virus of iets doet wat het bedrijf schade kan berokkenen, dan kan de werkgever ingrijpen en de betrokken persoon identificeren,” zegt Vanthournout.

Wat een werkgever wél kan doen als die merkt dat er iemand naar sport aan het kijken is, is een bericht uitsturen naar alle werknemers. “Dat kan bijvoorbeeld iets in de aard zijn van: ‘ik heb gemerkt dat er een paar van jullie naar het WK aan het kijken zijn.’ Als het na die anonieme waarschuwing niet stopt, kan de werkgever wel overgaan tot identificatie. Maar: hoe verstandig is het als werkgever om dat te doen? Het kan slecht zijn voor de werkssfeer. Een baas en zijn werknemers kunnen dan beter op voorhand afspraken maken en hun gezond verstand gebruiken.”

Het kan ook zijn dat je baas je een technologisch verbod oplegt en sommige sites niet toegankelijk maakt vanuit het bedrijfsnetwerk. Dat heeft volgens Vanthournout geen zin: “Iedereen heeft tegenwoordig een smartphone en daar kan je wel naar het voetbal kijken. Je geeft geen goed signaal als werkgever als je zoiets doet. Je geeft de werknemers het gevoel dat ze niet te vertrouwen zijn.”

“Juridisch gezien gelden dezelfde regels voor thuiswerk. Het is wel moeilijker controleerbaar, eerst en vooral omdat de baas niet thuis kan langskomen om te controleren. Er is ook op juridisch vlak discussie over. Volgens de wet mag je als huisarbeider niet rechtstreeks gecontroleerd worden, maar wat dat dan precies inhoudt en waar die grens ligt, is voor iedereen anders.”

Je werkgever kan natuurlijk wel opmerken dat je minder werk aflevert dan normaal en kan je erover aanspreken. Ook hier moet je je gezond verstand gebruiken en afspraken maken, eventueel met sociaal overleg.

Stel, je kan met een collega van shift wisselen zodat je naar de match op een groot scherm kan kijken. Je hebt de overwinning zodanig goed gevierd dat je de volgende dag niet kan gaan werken. Wat doe je dan?
“Ook een zelf veroorzaakte ziekte is een ziekte. De reden waarom je arbeidsongeschikt bent, maakt eigenlijk niet uit,” zegt Vanthournout.

Binnenkort is de regel van kracht dat je – in organisaties met minstens 50 werknemers – drie keer in een jaar een dagje ziek mag zijn zonder doktersvoorschrift, maar het is niet de bedoeling dit hiervoor te gebruiken. “Je baas kan een controlearts sturen, maar als je echt goed gefeest hebt, kan die arts ook gewoon vaststellen dat je echt niet kan werken door de kater.”

“Je kan met je baas een afspraak maken dat je bijvoorbeeld een deel van de match kijkt door je pauze wat te verplaatsen. Als je die afspraak geschonden hebt door toch de volle 90 minuten te kijken, dan heb je in theorie twee keer de wet verbroken. Dat gaat zowel over je afgesproken werkuren in je contract als je afspraak die je hebt gemaakt over het WK.”

“In zo’n geval volgen er normaal gezien tuchtafspraken zoals een geldboete of geen loon krijgen voor de periode waarin je niet gewerkt hebt. Maar zijn die regels nog van deze tijd? In praktijk wordt dat niet veel gedaan en geeft een hedendaagse baas nu pseudo-sancties. Dat kan zijn dat je bijvoorbeeld minder kans maakt op die ene promotie. Het zal nooit tot een ontslag leiden. Tenzij het altijd dezelfde persoon is, dan kan het misschien wel de druppel zijn. Ik ga er nu niet van uit dat we het hebben over een ambulancier of een andere veiligheidsfunctie die steeds alert moet zijn.”

Misschien mag je van je baas niet naar het groot scherm, maar wil je op een andere manier je loyaliteit uiten. Kan een voetbaltruitje op het werk dan kwaad? “Er zijn twee parameters om te kijken of het een beter idee is om je outfit in de Belgische kleuren thuis te laten. Is het volgens de regels van het bedrijf en stoort het? Een zakenman die klanten ontvangt kan uiteraard beter eens twee keer nadenken. In sommige gevallen heeft een bedrijf een dresscode en kan je die niet omzeilen. Een agent kan ook niet met een geschminkt gezicht op straat lopen. Een andere vraag is: is het veilig? Als je met een supporterssjaal bandwerk doet, loop je misschien het risico dat je sjaal ergens in vast komt te zitten. Vanaf de veiligheid in het gedrang komt, is het echt een no go,” zegt Vanthournout.

GETEST. Welke voetbalschoenen koop je het best voor je kind? Olivier Deschacht test samen met zoon Luís (7) zeven instapmodellen (+)

Vettige vrijdag: zo maak je dé ultieme WK-snack voor tijdens de voetbalmatchen

Van vliegtickets tot verblijf en de matchen zelf: hoeveel kost het om naar het WK voetbal te gaan kijken in Qatar? Onze reisexpert rekende het uit (+)