Kan je gemiste slaap eigenlijk inhalen?

“Als je eens een nacht slecht slaapt, is dat niet zo erg. Ons lichaam is slim genoeg en de nacht daarna zal je automatisch wat dieper slapen, zodat de schade wordt weggewerkt”, zegt slaapcoach Talja Lambert, medeoprichter van Saraja Slaapcursus. “Het wordt een ander verhaal als je normaal gesproken 7,5 uur per nacht moet slapen, maar dat een hele werkweek slechts zes uur per nacht doet. Reken maar uit: als je vijf keer anderhalf uur slaap mist, komt dat neer op 7,5 uur. Dat is een hele nacht. En dat is niet zo makkelijk meer in te halen.”

Het is misschien heel verleidelijk om op een drukke dag wat van je slaap af te snoepen, maar de slaapexperte legt uit dat je jezelf uiteindelijk tegenkomt. “Door slaaptekort ben je overdag veel minder productief. Slaap is het fundament van een gezond en gelukkig leven. Uit onderzoek is gebleken dat als je langer dan 17 uur wakker bent, dat te vergelijken is met 0,5 promille alcohol in je bloed.”

Volgens de slaapexpert is het goed om in kaart te brengen waarom je structureel te weinig slaap krijgt en daarmee aan de slag te gaan. “Heb je last van uitstelgedrag of geen zin om naar bed te gaan? Is er sprake van een onjuiste werk-privébalans of heb je last van stress?” Daar komt bij dat het niet handig is om in het weekend langer te slapen, omdat je daarmee je bioritme ontregelt. “Als je daar gevoelig aan bent, heb je meer kans op problemen met inslapen en doorslapen.”

Lambert legt uit dat er ook zoiets bestaat als te lang slapen: “Te veel slaap maakt juist slaperig. Vaak word je wakker met hoofdpijn en je hebt meer kans op gezondheidsproblemen. Slaap is geen sluitstuk, maar het beginstuk van je dag. Met goed herstellende slaap presteer je overdag veel beter.”

Geeke Barmentloo is powernap- en slaapcoach en auteur van De Slaapgids. Zij ziet in haar praktijk veel mensen die slaap missen doordat ze jonge kinderen hebben die ‘s nachts wakker liggen of mensen die nog tot laat liggen te bingewatchen.

Als je een kort nachtje hebt gehad ben je misschien geneigd om sneller naar koffie en zoete snacks te grijpen, maar Barmentloo legt uit het dat beter is om een korte powernap van maximaal 20 minuten te doen. “Dat is net lang genoeg om je brein op te frissen. Deze ‘siësta’ plan je best tussen 12 en 15 uur, doe je het later op de dag dan val je ‘s avonds moeilijker in slaap.”

Ben je niet in de gelegenheid om een powernap te doen, dan kan het ook helpen om 20 minuten rustig te wandelen of bijvoorbeeld op je werk een pauze van 20 minuten te nemen en wat ademhalingsoefeningen te doen. “Start niet met powernappen op het moment dat je structureel slaaptekort hebt door een onderliggende oorzaak. Ga dan eerst aan de slag met je slaap- waakritme.”

Is slaapwandelen gevaarlijk en mag je iemand wekken? “Een slaapwandelaar kan allerlei complexe handelingen uitvoeren” (+)

“Na 11 nachten treedt er al gewenning op”: slaapcoach legt uit wanneer je beter geen slaappillen neemt en wat je wel kunt doen tegen slaapproblemen (+)

Wanneer slaap je slecht en wat kan je eraan doen? “Goede slaap begint niet op het moment dat je in bed gaat liggen” (+)