Ingrid Mertens: “We zien deze situatie elk jaar terugkeren tijdens de vakantieperiode, zowel in de zomer als in de winter. Vanuit Digikot, het elektronisch platform voor de aanwerving van erkende havenarbeiders, merken we dat momenteel 20% van de aangeboden jobs niet ingevuld raakt. Dit tekort treedt in elke beroepscategorie op de voorgrond: van havenarbeider algemeen werk, dekman en kuiper tot markeerder. Het is echter het grootst bij de chauffeurs en straddle carriers.” 

Bekijk hier de vacatures voor havenarbeiders, chauffeurs in de haven en straddle carriers. 

“Tijdens de vakantieperiodes is het aantal beschikbare havenarbeiders altijd lager”, weet Ingrid Mertens. “Op korte termijn probeert de haven deze tekorten te verhelpen door gelegenheidsarbeiders of ‘pasmannen’ in te schakelen. Zij kunnen relatief snel beginnen, want ze hoeven niet het volledige instroomproces te doorlopen. Deze gelegenheidsarbeiders moeten enkel een medisch onderzoek, veiligheids- en medische proef doen. Ze kunnen de verschillende functies ondersteunen om zo een deel van de tekorten te compenseren. Maar de job van havenarbeider is een veiligheidsfunctie. Arbeiders die in de haven werken moeten voldoende worden opgeleid om de risico’s die aan het werk verbonden zijn zoveel mogelijk te beperken. Daarom worden de gelegenheidsarbeiders ook alleen maar ingezet voor de basisfuncties.”

De haven heeft dus ook nood aan vaste medewerkers, en erkend havenarbeider word je niet zo gemakkelijk. Wil je de 8.500 arbeiders vervoegen die momenteel instaan om de haven van Antwerpen draaiende te houden, dan moet je een instroomprocedure volgen. Alvorens je deze kan opstarten, dien je aan de erkenningsvoorwaarden te voldoen. En enthousiasme, teamspirit, verantwoordelijkheidszin, zelfstandigheid en flexibiliteit om onder andere in het weekend te werken zijn niet de enige vereisten. Bijkomend dien je te slagen voor de medische en psychotechnische proeven, voldoende Nederlands te spreken en een bewijs van goed gedrag en zeden kunnen voorleggen. Pas na het afvinken van alle voorwaarden kan je de opleiding aanvangen. Alle informatie vind je op de website van CEPA, de private werkgeversorganisatie van de goederenbehandelaars van de haven van Antwerpen en hun havenarbeiders, dat de havenarbeid in Antwerpen omkadert.

Er zijn echter nog redenen voor het enorme huidige gebrek aan personeel. Niet enkel is de opleiding geen sinecure, ook de coronacrisis strooit maar weer eens roet in het eten. “Jaarlijks worden er extra havenarbeiders opgeleid met financiering van VDAB”, vertelt Ingrid Mertens. “In 2019 waren dat er 480 en in 2020 190. OCHA, het opleidingscentrum voor de havenarbeiders van Antwerpen is in maart 2020 echter noodgedwongen moeten stoppen met de opleidingen vanwege de coronamaatregelen. Zij zijn pas kunnen heropstarten in april 2021. Dit betekent dus een achterstand van 190 havenarbeiders van 2020 en ook een deel van 2021. Door de coronamaatregelen zijn de groepen die opleiding krijgen ook kleiner.”

“De tekorten geven aan dat de jobs blijven openstaan voor alle functies, maar dat er een groter tekort is voor chauffeurs en straddle carriers”, vervolgt Ingrid Mertens. “Dit probleem is er niet alleen in de haven van Antwerpen. Chauffeur C/CE en straddle carrier zijn knelpuntberoepen waar ook op de algemene arbeidsmarkt een grote vraag naar is. Voor chauffeur en straddle carrier komt er nog een extra vereiste bij, wat het vinden van personeel nog eens bemoeilijkt. Kandidaten dienen immers te beschikken over een rijbewijs C/CE of de vervolgopleiding straddle carrier gevolgd hebben. Dit alles maakt het dus niet zo evident om het tekort snel aan te vullen. Om het probleem van de baan te helpen organiseert OCHA dag en nacht trainingen. 24 op 24 leidt het centrum kandidaten op. Dit gebeurt in drie shiften: een vroege, late en een nachtshift. OCHA zet niet alleen in op de basisopleiding, maar ook op de vervolmaking voor bijvoorbeeld chauffeur en straddle carrier. Zo hopen we het aantal havenarbeiders zo snel mogelijk te kunnen verhogen.”

Geïnteresseerd in een job in de haven? Deze vacatures staan open.

Lees ook 

Uitzonderlijk beroep in de haven: Stefan werkt als treinbegeleider

Acute nood aan medewerkers bij transportbedrijven

Welke havenjob past bij jouw profiel? 5 vragen aan 5 havenwerkgevers