“Qua omvang is deze pandemie te vergelijken met de pest van de 14de eeuw, het virus blijft hier”

De wetenschapper die zijn sporen verdiende met onderzoek naar aids en griep, schreef al vijftien boeken bij elkaar. In een publicatie die hij schreef in de nasleep van de SARS-epidemie van 2003 in Azië - met een mortaliteit van 10 procent bleek die hoogst dodelijk - verwachtte hij ‘elk moment’ de start van een grote epidemie. Het besef dat dit met Covid-19 het geval was, duurde lang.

“Het drong pas in de loop van 2020 door hoe ernstig de situatie wel was. In mijn colleges in Boston kwam ik van mijn Chinese studenten te weten dat kankerbehandelingen van hun familieleden in Beijing waren stopgezet omdat de artsen met 40.000 andere geneeskundigen naar Wuhan waren gestuurd. Ik en andere westerse virologen dachten dat het wel met een sisser zou aflopen. De specialisten in China en de rest van Azië hadden als enigen wel door wat er aan de hand was. Het bewijst dat we in alle opzichten ons oriënteren op het Westen, op de VS en Groot-Brittannië dus. We lijken haast een ingebouwd wantrouwen te hebben tegenover het Oosten. Zij hadden het voorzien en reageerden wel adequaat.”

“Je kan als viroloog in je carrière een of twee virussen goed leren kennen. Iets wat makkelijk tien tot twintig jaar duurt. Ik begin steeds meer in te zien waar we naar op weg zijn. De huidige coronapandemie lijkt niet op de Spaanse griep (17 tot 100 miljoen doden), maar is qua omvang eerder te vergelijken met de pest in de 14de eeuw (de ‘Zwarte Dood’ die wereldwijd tussen de 75 en 200 miljoen mensen het leven kostte), iets wat gebeurt in de duizend jaar.”

In voorjaar 2020 rekenden veel virologen - niet in ons land - op het ‘voortrazen’ van de infecties om zo op termijn groepsimmuniteit te bekomen. Goudsmit was nooit voorstander. “Ze gingen ervan uit dat indien 60 tot 70% van de mensen besmet zou raken, het virus aan de overige 20 à 30% van de bevolking niet genoeg zou hebben om voort te bestaan. De denkfout hier is dat groepsimmuniteit een begrip is uit de vaccinologie. Bij mazelen bijvoorbeeld volstaat het om 95% van de kinderen te vaccineren, wat de overige 5% dan ook beschermd maakt. Gebruik je groepsimmuniteit voor infecties, moet je 'donders’ goed weten hoeveel doden hiermee vallen. In Nederland zijn er door Covid-19 wel 13.000 extra overlijdens gerapporteerd. Dat is dan de prijs die je betaalt voor groepsimmuniteit.”

“Je ziet de denkfout bij de vaccinaties weer opduiken. In mijn ogen moet die in de eerste plaats gericht zijn op de ouderen, zodat zij wegblijven van de intensive care en niet sterven aan de infectie. De vaccinatie moet niet gericht zijn op het uitbannen van het virus, want dat zal met de nieuwe varianten ons niet meer lukken. Het virus blijft hier. We moeten proberen de schade te beperken”.

“Het inenten van de hulpverleners zorgt voor een enorme complicatie. De Nederlandse gezondheidsraad had heel terecht geadviseerd om gewoon op leeftijd te vaccineren. Dat is ook het simpelste. Door ook hulpverleners te vaccineren, zijn in mijn ogen honderdduizenden vaccins verspild. Na een versoepeling van de maatregelen zullen zo de besmettingen weer toenemen, totdat deze weer worden teruggedraaid, een jojo-effect. Als je dag en nacht de klok rond ouderen blijft vaccineren, lijkt een dosis voldoende om senioren te beschermen tegen ernstige ziekten. De gezondheidszorg raakt zo minder belast en er treedt een vermindering van het aantal overlijdens op”.

“Virusvrij worden zal niet meer lukken. Ouderen boven de zestig zullen volgens mij vanaf volgend jaar naast de jaarlijkse griepprik en pneumokokkenvaccinatie ook een jaarlijkse coronavaccinatie krijgen. Nadat je alle ouderen hebt ingeënt met een eerste shot, mag je versoepelen en laat je het virus in de jongere populatie zijn werk doen, wat geen probleem hoeft te zijn. Kijk naar de overlijdens: 67% à 70% zijn ouderen. Bij jongeren zie je nog geen één procent overlijdens en ook een heel lage ziektekans.”

“We kunnen ook zelf iets doen. Op de intensive care komen vooral mensen terecht die vanaf hun 50ste een slechte leefgewoonte hebben gehad. De belangrijkste risicofactoren voor ernstige coronaverschijnselen zijn precies dezelfde als die voor een hartinfarct: slecht en te veel eten met overgewicht tot gevolg, teveel drinken en roken. Ik moet ook wat doen, ik ben ook enkele kilo’s te zwaar.”

‘Vrij van corona - Het begin van een nieuw tijdperk’
Uitgeverij Pluim
229 pagina’s