Het Noorse gezondheidsinstituut vernam vrijdag dat farmabedrijf Pfizer de leveringen van zijn coronavaccin, dat het samen met het Duitse BioNTech ontwikkelde, vanaf volgende week tijdelijk op een lager pitje zet. Dit omdat het bedrijf zijn productiecapaciteit wil kunnen opschalen. De tijdelijke vertraging heeft volgens het gezondheidsinstituut gevolgen voor Noorwegen, dat volgende week 8.000 dosissen minder zou ontvangen dan gepland, maar ook voor de EU-landen. 

Pfizer bevestigde het nieuws, maar benadrukte tegelijk dat het om een tijdelijke vertraging gaat, bedoeld om daarna 700 miljoen vaccins meer te kunnen leveren in 2021 dan initieel voorzien.

Het bedrijf meldt dat het inderaad de productiecapaciteit van zijn coronavaccin wil opschalen en dat er daardoor “een tijdelijke invloed zal zijn op de zendingen vanaf januari tot begin februari”. Vanaf eind februari zal het aantal beschikbare dosissen echter aanzienlijk verhogen, wordt benadrukt: Pfizer schaalt de doelstelling voor 2021 op van 1,3 naar 2 miljard doses. Eerder had ook partner BioNTech dat cijfer al genoemd. Dat betekent een “aanzienlijke verhoging van de beschikbare dosissen” vanaf eind februari en in maart.

"Zoals steeds het geval is bij productiviteitsverhogingen en -verbeteringen voor een hogere capaciteit, moeten we wijzigingen aanbrengen in onze processen en aan onze productiefaciliteiten, wat extra regelgevende goedkeuringen vraagt", klinkt het bij het bedrijf. "In de nabije toekomst kunnen er dus wijzigingen zijn in de bestellingen en de verzendschema's vanuit Puurs (waar het vaccin voor Europa geproduceerd wordt, red.)." 

Hoe groot de impact van de tijdelijke vertraging precies zal zijn in de EU en in ons land, is niet duidelijk. De Europese Commissie en de lidstaten volgen de leveringen en eventuele problemen sowieso van dichtbij op in de speciaal daarvoor opgerichte stuurgroep, valt te horen in Europese kringen. Tot nog toe zijn daar enkel nog maar kleine problemen vastgesteld. 

Pfizer heeft de Commissie inmiddels ook al verzekerd dat alle voor het eerste kwartaal beloofde doses van zijn coronavaccin ook daadwerkelijk in het eerste kwartaal geleverd zullen worden, heeft voorzitter Ursula von der Leyen vrijdag gezegd na een onderhoud met de ceo van Pfizer. De ceo gaat er volgens haar persoonlijk op toezien dat vertragingen zo beperkt mogelijk zullen zijn. 

Von der Leyen wees er nog op dat er ook een medische noodzaak is om de leveringsgaranties te respecteren. “De eerste prikjes zijn toegediend, en na een bepaalde periode, na vier weken, moet de tweede prik toegediend worden. Er is dus ook een medische noodzaak om ons aan het afgesproken schema te houden.”

De concrete impact op ons land is nog niet duidelijk, zei Dirk Ramaekers, de topman van de taskforce vaccinatie, vrijdagavond op Radio 1. “Op zich is dit geen verrassing: dat kan gebeuren in een industrieel proces en heeft ook te maken met de opschaling van de productiecapaciteit. Maar we willen wel zo snel mogelijk weten wat dit betekent voor ons.”

Volgens Ramaekers valt een vertraging zoals die in Noorwegen “te absorberen”. “Als het gaat om een paar 1.000 dosissen minder, is dat geen drama. Anders zullen we ons moeten aanpassen. Zodra we meer weten zullen we dat vertalen naar wat dat op het terrein precies betekent.”

De ministers van Volksgezondheid van zes EU-lidstaten - Denemarken, Estland, Finland, Litouwen, Letland en Zweden - hebben intussen in een gemeenschappelijke open brief toch laten weten dat ze “erg bezorgd” zijn over de vertraagde leveringen bij Pfizer. Ze noemen de situatie “onaanvaardbaar” en “schadelijk voor het geloof in het vaccinatieproces”.