Hiv-epidemie in België vorig jaar vertraagd door coronapandemie

De coronapandemie had volgens Sciensano een invloed op de hiv-testactiviteiten, seksueel gedrag en migratiedynamieken. Tijdens de lockdowns lag de hiv-testactiviteit dan weer lager. Het gezondheidsinstituut vermoedt eveneens dat hiv in die periode minder overgedragen werd: door de beperkingen op fysieke en sociale contacten waren er waarschijnlijk ook minder seksuele interacties. In vergelijking met 2019 werden er in 2020 de helft minder acute hiv-infecties vastgesteld. Bovendien daalde het gebruik van preventieve medicatie, gekend als PrEP, vanaf april 2020. De reisbeperkingen lieten dan weer hun sporen na op de internationale migratie naar België en op de diagnosen van hiv bij buitenlanders. 

“Het is wellicht ook zo dat de beperkte toegankelijkheid tot testfaciliteiten tijdens de lockdownperiodes het stellen van een diagnose voor sommige personen heeft vertraagd en tot gemiste diagnoses heeft geleid”, aldus Sciensano. “Een optimale zorgverlening voor hiv-patiënten vereist een continuïteit van diensten tijdens verschillende stadia: screening, diagnose, opname in de zorg, behoud van de zorg, aanvang van de behandeling en het bereiken van een niet-detecteerbare virale lading.” Tijdens de lockdowns moest de hiv-zorg echter anders georganiseerd worden. “Toch bleef de dekkingsgraad van de behandeling optimaal en doeltreffend”, stelt het gezondheidsinstituut.

77 procent van de mensen die met hiv leven in ons land, beschikken over een niet-detecteerbare of niet-besmettelijke virale lading. Daarmee haalde België de doelstelling van UNAIDS, het programma van de Verenigde Naties. “Bijkomende inspanningen om het aantal nieuwe hiv-infecties te beperken en te zorgen voor een vroegtijdige diagnose en retentie in de zorg zullen bepalend zijn om de UNAIDS-doelstellingen voor 2030 te bereiken”, stelt Sciensano nog in zijn rapport. 

Sinds het begin van de hiv-epidemie worden in België twee groepen in het bijzonder getroffen: mannen die seks hebben met mannen van Belgische nationaliteit en heteroseksuele mannen en vrouwen afkomstig uit Sub-Sahara-Afrika. In 2020 maakten zij 40 procent van de nieuwe hiv-diagnoses uit. “Gezien de dalende trend van de diagnoses in deze sleutelpopulaties winnen bevolkingsgroepen met andere nationaliteiten, zowel bij mannen die seks hebben met mannen als bij heteroseksuelen, relatief aan belang”, stelt Sciensano. “Inclusieve en toegankelijke preventie- en teststrategieën, alsook zorg voor alle betrokken doelgroepen zijn dus noodzakelijk.”

Eenzelfde geluid klinkt bij Sensoa, het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid. “Deze cijfers steunen Sensoa in zijn strategie om doelgroepen gericht aan te spreken om zich te laten testen of om PrEP te overwegen. Sensoa wil zich ook engageren naar een meer diverse en inclusieve aanpak om die groepen waarin we de daling niet weerspiegeld zien, beter te bereiken.”