Oncoloog Philippe Vroman van de Borstkliniek van AZ West in Veurne signaleerde het probleem aan VTM NIEUWS. “We hebben hier nog net voldoende Paclitaxel in voorraad om woensdag zes patiënten te behandelen. Maar dan is het middel op.”

Volgens de Vlaamse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (VZA) kampen verschillende ziekenhuizen met het acute tekort. “Het is vijf na twaalf”, zegt Thomas De Rijdt van de VZA. Ziekenhuizen zitten met de handen in het haar. Voor een groot deel van de patiënten is het immers geen optie om terug te grijpen naar een alternatief medicijn. “Dan moet je een geneesmiddel toedienen van de vorige generatie. Dat is niet zo effectief. Dit geneesmiddel remt kanker af en is een essentieel onderdeel van de therapie.”

Opmerkelijk is dat het middel, dat oorspronkelijk werd geïsoleerd uit de schors van Taxus, wél in het buitenland te verkrijgen is. “Zo kreeg ik net een offerte binnen uit Nederland”, zegt Els Vandercruysse, hoofdapotheker in AZ West. “Daar betaal je echter 150 euro voor 30 mg, dat is vijf keer meer dan wat we normaal in België betalen. Als een patiënt 100 mg per week nodig heeft, kom je aan een meerkost van 600 euro per week. Zonder tussenkomst van hogerhand zal de patiënt voor die meerkost moeten opdraaien. Als dit geneesmiddel in België is aangekocht, wordt de factuur volledig betaald door het Riziv, maar als het ziekenhuis het medicijn in het buitenland haalt, betaalt het Riziv niet.”

De betrokken firma’s, Fresenius Kabi, Accord Healthcare, Hospira, Teva, Mylan en Aurobindo, brachten het federaal geneesmiddelenagentschap FAGG op de hoogte van de dreigende stockbreuk. FAGG-woordvoerster Ann Eeckhout benadrukt dat er geen sprake is van slechte wil van de pharma-industrie.

“Eén fabrikant, Hospira, heeft op 18 november een derogatie aangevraagd, opdat leveringen bestemd voor andere landen naar België mogen worden gestuurd.” Binnen een derogatie zijn de prijs en terugbetaling identiek als die van het geneesmiddel dat origineel voorzien is voor de Belgische markt. “Alleen moeten de verpakkingen dan worden aangepast, en voorzien van onze landstalen. Dat vraagt op zijn minst nog twee weken tijd”, aldus nog Eeckhout.

Bij een positief advies (binnen de vijf werkdagen) zouden de ingevoerde verpakkingen dus beschikbaar moeten zijn voor de Belgische patiënten tegen midden december 2019 (een maand na goedkeuring van de derogatie).

Dat is veel te lang, stelt Sylvie Rottey van het UZ Gent. “Tegen dan zullen in alle ziekenhuizen tientallen patiënten in de onzekerheid verkeren over wie de factuur voor hun behandeling zal betalen. Ook bij ons, eind deze week zitten we al door onze voorraad”, aldus Rottey. Patiënten kunnen nog wel een tussenkomst aanvragen bij het bijzonder solidariteitsfonds, maar deze commissie binnen het Riziv beoordeelt geval per geval, en vaak wordt ook niet de hele factuur terugbetaald.

Vanuit de Belgian Society of Medical Oncology vragen de kankerspecialisten een tussenkomst van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld). Sylvie Rottey: “Zij moet een uitzondering voorzien zodat ziekenhuisapothekers in geval van een stockbreuk een bestelling kunnen doen in het buitenland, mét terugbetaling van het RIZIV. Ik hoop dat dit een les is, en dat de overheid proactiever gaat optreden. Er dienen zich immers nog meer tekorten aan voor nog andere kankermedicijnen. Dat is een gevolg van de druk om de prijs van geneesmiddelen te verlagen: minder bedrijven brengen een bepaald medicijn op de markt, waardoor een productieprobleem bij één fabrikant zich meteen laat voelen op de hele markt.”

Minister De Block wenste vanavond niet te reageren op het nieuws. Ze zal morgen een stand van zaken opmaken met het FAGG, en zoeken naar een gepaste oplossing in belang van patiënten. “De patient staat centraal en mag nooit opdraaien voor de meerkost”, benadrukt De Block.