Fake mailtje, maar 1.000 wafels te winnen? Dan laat bijna helft van scholieren privacygegevens ontfutselen

Het digitaal zorgteam #Help wilde de preventiecampagne naar aanleiding van de Europese Dag van de Privacy wat concreter maken dit jaar. “We hebben woensdag via ons digitaal schoolplatform Smartschool een bericht gestuurd. Daarin werd aangekondigd dat we op 1 maart 1.000 jaar bestaan en er daarom een prijzenpot van 1.000 wafelbonnetjes te winnen valt”, zegt Van den Keybus. “Iedereen die via de wedstrijdlink zijn persoonlijke gegevens waaronder ook de woonplaats en het e-mailadres doorgaf, kreeg sowieso een wafelbonnetje.”

Al zouden er toch enkele alarmbellen moeten afgaan. “Onze school bestaat nog maar sinds 1912. Naast foutieve informatie weken we af van onze normale formele communicatie. We hebben er ook enkele spellings- en grammaticafouten ingestoken om wantrouw op te wekken. En er werd ook de vreemde vraag gesteld hoeveel euro ze per week spenderen aan wafels. Maar met het wedstrijdelement probeerden we hen toch te verleiden.”

De resultaten zijn zorgwekkend. “We hebben uiteindelijk een 455 wedstrijdformulieren ontvangen van onze 1.006 leerlingen”, vertelt Van den Keybus. “We hebben vrijdag onthuld dat het fake is. Natuurlijk hoeven de leerlingen zich over de ingevulde gegevens geen zorgen te maken, ook al hebben ze aangevinkt dat die gebruikt zouden mogen worden voor reclamedoeleinden.”

Het experiment heeft toch wel wat teweeggebracht. Leerlingen stuurden zelf naar hun klastitularis met de vraag of het een echte mail is. “Duizend wafels wilde ik wel. Ik heb dus alles ingevuld. Maar daarna heb ik toch maar een mailtje naar een leerkracht gestuurd. De volgende dag bleek alles nep te zijn”, vertelt Noor (12) uit het eerste middelbaar. Vooral oudere scholieren hadden snel in de mot dat er iets niet klopte: ‘scam nog hoger dan de coronacijfers’ klinkt de reactie bij een leerling uit het vijfde middelbaar. Ook Louiz (13) uit het eerste middelbaar was alert. “Ik wist dat onze school nog geen duizend jaar bestond. En duizend wafels? Dat leek me wel wat veel.”

De school kreeg zelfs telefoontjes van ouders met de bezorgdheid of Smartschool gehackt was. Toen ze vernamen dat het om een experiment ging, waren ze lovend. “Mijn ouders waren onder de indruk”, lacht Louiz. “Er is veel positieve feedback op gekomen. We hebben de leerlingen met de neus op de feiten gedrukt. Ze weten nu hoe snel het kan gebeuren”, zegt Van den Keybus. “Kinderen gaan alsmaar vroeger op het internet via smartphones. Maar dat gebeurt vrij onbeschermd. Met dit experiment willen we hen weerbaarder maken. Er wordt vandaag in het tweede middelbaar ook extra aandacht aan besteed tijdens de les informatica. En het eerste middelbaar leert sowieso over privacy op het internet tijdens een projectdag.”