“De raaf is fel actief in het Maasland”

Als u binnenkort een wel héél grote kraai ziet overvliegen met een opvallende kreet, gaat het mogelijk om een raaf. Opvallend, aangezien de raaf in de Benelux praktisch uitgeroeid was. In Koersel werd in 2015 een eerste keer de zwarte vogel gesignaleerd, maar sinds begin 2018 is het aantal meldingen de hoogte in geschoten. Ook op het militair domein in Hechtel-Eksel en in Helchteren kwamen veel meer waarnemingen binnen.

Volgens de cijfers van Natuurpunt.be ligt het zwaartepunt van die meldingen vooral in het Maasland, met name de Mechelse heide, de omgeving van de Ziepbeek, Rekem en Boorsem. “We zijn zélf verrast door dat hoog cijfer", zegt Hanne Mengels van Natuurpunt Maasmechelen. “We wisten dat de vogel hier al eens gezien was, maar dit is nieuw.”

In de meeste gevallen gaat het om één of maximaal twee raven. Volgens Natuurpunt is er nog geen sprake van een koppel dat hier gaat broeden zoals in het Meerdaalwoud in Leuven sinds kort wél het geval is. Daar kreeg een koppel drie jongen. “Ze zijn voornamelijk actief in de Ardennen, en we vermoeden dat als ze Limburg uitkiezen om zich definitief te nestelen, dat ze dan voor de Voerstreek zullen kiezen. Maar we houden het nauw in de gaten.”

Hoeveel raven exact in Maasmechelen of Lanaken verblijven weet niemand. Met een grootte van 70 cm en spanwijdte van 1,2 meter is het de grootste zangvogel van Europa. Het dier lijkt sterk op de kraai, maar is minstens 20 cm groter en heeft een bredere staart. 

De raaf is niet zomaar ooit verdwenen uit onze contreien. “Vanaf de periode 1600 werd er jacht gemaakt op de vogel", zegt Frederik Thoelen van Vogelbescherming Vlaanderen. “Er was in die periode veel bijgeloof en de vogel werd gelinkt aan het kwade. Die uitroeiing is voortgezet tot in de jaren 1800. Pas vanaf 1980 zijn er vanuit de Ardennen een vijftigtal raven uitgezet om tot herstel te komen. De raaf hoort thuis in onze regio.” 

Thoelen ziet een duidelijke link met de opmars van ander wild in de provincie. “De raaf is vooral een aaseter. Hij focust zich op karkassen, dood wild. Het aantal reeën en everzwijnen is de laatste jaren fel gestegen, dus ook het sterftecijfer bij die dieren. De wolf heeft ook zijn aandeel. Het één trekt het ander aan.” 

Toch veroorzaakt de raaf geen overlast. Integendeel, het zijn zelfs zeer intelligente dieren. Er wordt gezegd dat raven met wolven een pact kunnen vormen. Als een raaf een gewond dier ziet, zou hij op zoek gaan naar een wolf en diens aandacht trekken. Nadat de wolf klaar is met de prooi, zou de raaf die dan verder opeten. Raven gebruiken ook ‘gereedschap’. Met stokjes peuteren ze voedsel uit holtes en met stenen kraken ze noten. De raaf kan zelfs geluiden uit zijn omgeving imiteren, zoals de menselijke stem. Vandaag wordt de raaf in de film- en muziekwereld nog steeds gelinkt aan donkere sferen.