Eindrapport Ventilus-intendant integraal online beschikbaar: “Robuust, betrouwbaar net is belangrijk, maar voorzorg is aangewezen wat gezondheidsrisico’s betreft”

Het rapport van de topambtenaar werd eind februari al ingediend bij Demir. Over dat rapport lekte vorige week al een en ander uit, maar over de inhoud werd tot op heden nog niet gecommuniceerd. Tot vandaag plots het integrale rapport openbaar gemaakt werd. Het gaat om een wetenschappelijk onderzoek met de haalbaarheid van een ondergrondse verbinding als alternatief voor een nieuwe bovengrondse hoogspanningslijn als centrale vraag. Een nieuwe bovengrondse lijn werd drie jaar geleden nog als enige optie voorgesteld door netbeheerder Elia, maar onder druk van burgerplatformen en lokale besturen stelde Demir toen Vloebergh aan om een objectieve analyse te maken van alle mogelijkheden. We fietsten even door de conclusies.

Een van de belangrijkste argumenten voor een bovengrondse verbinding is volgens Vloebergh de betrouwbaarheid van het net, iets dat eerder ook al door netbeheerder Elia werd aangehaald. Concreet zou een bovengrondse lijn ook aangesloten kunnen worden op de bestaande Stevin-as tussen Zomergem en Zeebrugge. Die aansluiting creëert een extra stroomlus, waardoor er bij eventuele panne altijd elders stroom gevonden kan worden. Volgens Vloebergh is die ‘vermazing’ van het net overal in Europa een gangbare praktijk. Maar in het ondergrondse DC-alternatief wordt geen vermazing voorzien. “Daardoor wordt de weerbaarheid van kritische infrastructuur die toegang geeft tot het windpotentieel van de Noordzee niet versterkt, maar neemt deze veeleer af.” In dat verband stipt Vloebergh ook aan dat offshorewindenergie een van de belangrijkste bronnen van energieopwekking in Europa zal worden in de toekomst. 

Maar wat de gezondheidseffecten betreft is volgens de intendant wel degelijk voorzichtigheid geboden. “In de omgeving van hoogspanningslijnen is er vooral bezorgdheid over het statistische verband met kinderleukemie dat uit epidemiologisch onderzoek naar voor komt. Hierbij refereert men meestal aan een magnetische veldsterkte van 0,4 microtesla, het jaargemiddelde bij chronische blootstelling waarboven een statistische associatie met een verhoogd risico op kinderleukemie aangetoond – al decennialang – aangetoond is. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) deelde de magnetische velden van de hoogspanning in als ‘mogelijk kankerverwekkend voor de mens’.  Ventilus in wisselstroom zorgt ervoor dat ca. 300 bijkomende woningen in een zone terechtkomen waar gemiddeld meer dan 0,4 µT voorkomt per jaar. Dus voorzorg is hier aangewezen.”

Over de kostprijs - volgens Elia zou een ondergronds traject zo’n 6 miljard kosten - spreekt Vloebergh zich niet uit omdat de prijs eenvoudigweg geen parameter was tijdens het onderzoek. Over de timing spreekt hij zich wel uit. Volgens Vloebergh is een ondergronds alternatief op DC niet voor 2032 realiseerbaar. De realisatie van een bovengrondse verbinding laat wel een timing van 2027-2028 toe.

Het volledige eindrapport lezen kan via https://omgeving.vlaanderen.be/eindrapport-intendant-ventilus. Het is zoals bekend aan Zuhal Demir om de knopen door te hakken, maar Vloebergh zelf gaf maandag al aan dat wat hem betreft een bovengrondse leiding op dit ogenblik technisch de enige mogelijke oplossing is.