Onderzoekers bestuderen impact van landschap op 25 minituintjes: “Het doel is om landbouwers te helpen ecologischer te werken”

De 25 vierkantemetertuintjes zijn allemaal identiek aan elkaar. Ze bevatten telkens tien soorten gewassen - onder meer ajuin, sla, peterselie en aardbei - en worden op exact dezelfde manier en gelijktijdig onderhouden. Zo kan enkel nog de omgeving een verschillend effect uitoefenen. Sensoren meten de temperatuur en de hoeveelheid bodemvocht continu. De tuintjes bevinden zich op uiteenlopende locaties. Twee van de tuintjes zijn gelegen op het grasplein aan het gemeentehuis, pal in het centrum dus. Er zijn echter ook minituintjes te vinden in het bosrijke gebied van Eindhout en in een rurale gebieden.

Op die manier wil een onderzoeksteam van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en Rurant, het platform voor rurale ontwikkeling in de provincie Antwerpen, bestuderen welk effect de (biodiversiteit in de) omgeving op de tuintjes heeft. “We onderzoeken bijvoorbeeld welke elementen in het landschap de aanwezigheid van plaagbestrijders, de natuurlijke vijanden van schadelijke insecten, bevorderen en welke elementen net niet”, vertelt Frederik Gerits, die als doctoraatsstudent aan de Universiteit Gent onderzoek voert voor het ILVO.

“We gebruiken niets van gewasbeschermingsmiddelen en laten alles zijn natuurlijk beloop gaan. Van elke omgeving hebben we getracht een objectief beeld te vormen. Met satellietbeelden brachten we bijvoorbeeld het aantal hooggroene elementen en de verharding in kaart. Op het terrein zelf deden we nog een detailstudie. Die gegevens zullen we gebruiken om te verklaren wat we zien in die tuintjes.”

De aanplanting van de minituintjes gebeurde dinsdag. Vanaf mei staan lokale vrijwilligers in voor het onderhoud van de tuintjes. “Zij krijgen van ons wekelijks instructies wat ze met de plantjes moeten doen, zoals wanneer ze water moeten krijgen en wanneer ze geoogst kunnen worden. Ervaringen, foto’s en vragen kunnen ze delen in een groep op Facebook die wij beheren”, vervolgt Gerits.

Tijdens het groeiseizoen, dat tot september loopt, zal op die manier data verzameld worden rond onder meer de aanwezigheid van nuttige en schadelijke insecten, worden ziektebeelden in kaart gebracht en worden de temperatuur en het vochtgehalte in, op en boven de bodem grondig bijgehouden. In het najaar worden alle data geanalyseerd en zullen de resultaten bekend gemaakt worden.

Het burgerwetenschappelijk onderzoek kreeg de naam FABulous Farmers. Daarbij staat FAB voor Functionele Agrobiodiversiteit, wat doelt op de nuttige functies die biodiversiteit hebben op landbouw. Een voorbeeld van gericht stimuleren van biodiversiteit in en rond de akker is het aanleggen van bloemenranden die nuttige insecten aantrekken. Het project heeft als uiteindelijke doel dan ook om landbouwers minder afhankelijk te maken van externe input zoals kunstmest en pesticiden, door het gericht gebruik van biodiversiteit aan te moedigen. Met de bevindingen van het onderzoek willen de wetenschappers landbouwers helpen in de overgang naar een meer ecologische vorm van agricultuur.

Het project wordt mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun van Interreg Noord-West Europa en Vlaanderen.