9 oktober 2021. Een man uit Heule krijgt een valse sms, zogezegd van Itsme, een app die toelaat om je snel te identificeren en in te loggen op allerlei officiële sites. De codes van zijn app zijn verlopen, zo leest hij. En om dat te verhelpen, moet hij klikken op een link. Resultaat: de man schrijft ongewild 3.500 euro over.

15 oktober 2021. Een man uit Kortrijk krijgt via een Whatsapp een bericht van iemand die zich voordoet als zijn dochter. Ze contacteert hem via een ander nummer omdat zij zogezegd haar smartphone is kwijtgespeeld. Hij wordt gevraagd geld over te schrijven en doet dat ook. 7.051 euro, om precies te zijn.

16 oktober 2021. Een vrouw uit Kortrijk koopt via Marketplace een tweedehands auto voor 1.400 euro. In ruil krijgt ze een defect voertuig dat helemaal niet beantwoordt aan de beschrijving van de wagen die te koop stond. De verkoper is plots onbereikbaar.

“De drie slachtoffers speelden allen hun geld kwijt”, zegt Filip Devriendt, hoofdcommissaris van de politiezone Vlas. “Ze liepen in de val van gewiekste cybercriminelen, die in iedereen een potentieel doelwit zien en via geautomatiseerde systemen op grote schaal mensen proberen op te lichten. En wat verontrustend is: het aantal gekende feiten - want niet elk slachtoffer doet aangifte - stijgt pijlsnel. In de WVL4, het samenwerkingsverband tussen de politiezones Vlas, RIHO, Polder en Westkust, telden we in 2018 iets meer dan 500 feiten. Een jaar later waren dat er 900, vorig jaar bijna dubbel zoveel, 1673 om precies te zijn. En in 2021 wordt die evolutie gewoon verder gezet.” (lees verder onder de foto)

“Elk van ons zet tegenwoordig meer mensen in dan vroeger om dergelijke criminaliteit te bestrijden en op te helderen, maar simpel is het niet”, zegt Curd Neyrinck, zonechef bij RIHO. “Zo’n 10 procent van de misdrijven wordt opgelost. Dat is een relatief laag cijfer, te wijten aan de vaak internationale draagwijdte van cybercrime. Een internetcrimineel uit Rusland kan perfect slachtoffers maken in België. De dimensie ver over de landsgrenzen helpt ons niet om snel zaken op te lossen. We stellen wel vast dat slachtoffers de jongste tijd sneller de stap zetten om aangifte te doen bij de politie. Dat is positief, want zonder aangifte is er ook geen onderzoek.” (lees verder onder de foto)

Oplichterij voorkomen, is volgens de politie de beste strategie om cybercriminaliteit aan te pakken. En dus sloegen ze de handen in elkaar, samen met het stedelijk preventieteam van de stad Kortrijk. “We creëerden een website waarbij we de meest in het oog springende preventiecampagnes een extra duwtje proberen te geven, bij preventiewerkers, politiekorpsen, scholen en andere doelgroepen”, zegt Kris Dhondt van het preventieteam Kortrijk. “Maar ook de gewone burger vindt er een schat aan waardevolle informatie. We hebben geprobeerd om zoveel mogelijk bestaande en nieuwe tips & tricks, campagnes, acties, voorstellingen, educatieve filmpjes en lesmateriaal te bundelen volgens leeftijdsgroep, van kleuters tot senioren, maar ook volgens thema. En wie geen antwoord vindt op een vraag, kan ons nog altijd bellen. We staan klaar voor de mensen.” (lees verder onder de foto)

Maar er zijn ook andere vormen van preventie die al een tijdje lopen in de vier politiezones. “Wij trekken bijvoorbeeld naar de lagere scholen met een reusachtig ganzenbord waarmee leerlingen spelenderwijs kennismaken met een aantal valkuilen van internetcriminaliteit. Voor het secundair onderwijs is er onze Escape Room, waarbij leerlingen opdrachten moeten uitvoeren. En we denken ook na over een soort van tussenstap voor jonge tieners: een rad om aan te draaien, waarbij telkens andere elementen van cybercriminaliteit belicht worden. Die preventie op jonge leeftijd is belangrijk, enerzijds om oplichting op die leeftijd te vermijden maar anderzijds ook om jongeren te leren zich kritisch op te stellen tegen wat hen allemaal via het internet wordt aangereikt.”

Meer info: www.cyberpreventie.be