Belgische primeur: in Kortrijk en Veurne volg je je rechtszaak van achter de computer. “We gaan justitie stap voor stap steeds digitaler maken”

Digitalisering en justitie, het is een kluwen dat in het verleden keer op keer mislukte. “Er wordt al 30 jaar over gepraat, maar we staan nog altijd nergens", vertelt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld). “Dat komt omdat de grote revolutie telkens werd aangekondigd, maar iedere keer op een sisser uitdraaide. Wij willen het met dit proefproject anders aanpakken. We werken ‘bottom up’ en gaan stap voor stap de zaken aanpassen waarop de mensen die ermee werken botsen.” 

Twee burgerlijke kamers van de rechtbanken in Kortrijk en Veurne zijn op 1 februari gestart met het proefproject en werken twee maanden volledig digitaal. Het is voor het eerst in ons land dat een kamer in de rechtbank 100 procent digitaal werkt. Daarna volgt een evaluatie. 

Alle stappen die door de kamer genomen worden, zullen digitaal verlopen. “Dat gaat van dagvaardingen, praktische regelingen tot het werk van de griffie en de vonnissen”, zegt afdelingsvoorzitter Tine Buyse. “We hebben de advocaten, magistraten en deurwaarders geïnformeerd. Want van zodra één schakel niet digitaal meewerkt, valt alles in duigen.”

Minister Van Quickenborne belooft ook 10.000 nieuwe laptops tegen de zomer. “Om mensen enthousiast te maken om de stap te zetten, moet je hen ook degelijk materiaal geven. Nu werken veel mensen op de rechtbank nog met oude laptops waar nog verouderde software op staat. De nieuwe laptops zullen beschikken over een 365-besturingsprogramma en Teams. Dat er nog heel wat verbeteringen mogelijk zijn aan het digitale systeem, merkte de minister tijdens zijn bezoek aan de kamer in de rechtbank in Kortrijk. “Er duiken toch nog altijd tal van praktische problemen op”, zei de griffier. “Het is ook heel veel klikwerk dat eigenlijk voor een groot stuk geautomatiseerd zou moeten worden.” 

Toch blijft afdelingsvoorzitter Tine Buyse hoopvol. “Digitaal is ook de enige manier om jonge mensen te overtuigen om hier te komen werken. Stagiairs komen hier terecht in een stokoud gebouw, en dan zien ze plots iemand voorbij lopen met een kar waar de papieren dossiers op gestapeld zijn. Voor hen is dat bijna iets prehistorisch.”

Justitie is door de Federale Regering geselecteerd als één van de cruciale domeinen in het kader van het Europese Plan voor Herstel en Veerkracht. Daardoor wordt er de komende jaren 100 miljoen euro in geïnvesteerd. Op dit moment is België op vlak van justitie één van de meest digitaal achtergestelde landen in Europa. “Er is heel veel werk, maar ik heb toch het gevoel dat het deze keer wel eens zou kunnen lukken”, zegt minister Van Quickenborne. “Het doel is om te komen tot een Just-On-Web, zoals ook Tax-On-Web bestaat. Een digitale justitie betekent ook een snellere en efficiënte justitie.”