Heilige lotussen ‘staan op springen’ in Arboretum: “Ze bloeien wel maar enkele dagen”

De heilige lotus is een van oorsprong Aziatische en Noord-Amerikaanse bloem, maar komt tegenwoordig ook meer en meer voor in onze contreien omdat ook het exotisch tuinieren in opmars is. “Op zich zijn ze niet moeilijk te kweken”, zegt directeur Bram Rammeloo van het Arboretum Kalmthout. “Veel hebben ze ook niet nodig. Een goede klei/modderlaag in een ondiepe vijver is al voldoende. Ze zijn ook perfect te kweken in potten of schalen. Hoewel ze dus eigenlijk groeien in de modder, komen de bladen boven water er héél proper uit. Dat is ook een van de typische eigenschappen van de bladeren: die zijn waterafstotend. Zij vormen zelfs de basis voor waterafstotende lakken of kledij. Het zelfreinigende effect wordt ook wel eens het lotuseffect genoemd.” De eigenschap zorgt er ook voor dat de bloem het symbool is voor zuiverheid in het hindoeïsme en het boeddhisme.

We trekken naar de grote idyllische vijver van het Arboretum. De kikkers kwaken, de mama waterkip trippelt met haar twee kleintjes over het water. Al zeker drie grote bloemknoppen staan op springen. Een blik op de vijver maakt ook meteen het verschil duidelijk tussen de gewone lotus en de heilige lotus. De bladeren/bloemen van de gewone lotus drijven letterlijk op het water. Die van de heilige lotus stekken er een flink eind bovenuit. “Het is een plant die veel warmte en lichtintensiteit nodig heeft. Ze bloeien telkens wel maar een paar dagen, maar er staan er zoveel. De volgende dagen belooft de vijver dus een mooi uitzicht te worden. Tegelijkertijd zijn de heilige lotussen ook ideale rustpunten voor libellen en waterjuffers. Na de bloei is het trouwens ook nog mooi, want dan blijft er een stengel met precies een douchekop staan. Die stengel zie je overigens veel terug in het bloemschikken met gedroogde planten.”

De heilige lotus is in onze contreien niet meer dan een sierplant, maar bijvoorbeeld op het Inle Lake in Myanmar is het voor heel wat bewoners van de paaldorpen pure broodwinning. “In de stengels zitten draadjes die eruit gehaald worden en waar uiteindelijk een stof van wordt geweven”, zegt Brammeloo. “Enorm kostelijk, want zelfs daar ter plaatse betaal je al flink wat geld voor een simpele sjaal of servetten. Hier zou het gewoon onbetaalbaar zijn.” De plant is ook eetbaar. “De wortels zijn redelijk dik en zit vol met luchtkanalen. Die worden dan in dunne schijfjes gesneden en gedroogd en kan je opeten. Er wordt ook bloem van gemaakt. De zaden zijn in het begin ook eetbaar, maar worden nadien verschrikkelijk hard. Er zijn zelfs lotuszaden teruggevonden in opgegraven sarcofagen in Egypte.”