Meer privacy met GDPR vanaf vandaag? Wat er nu écht voor u verandert

GDPR is een Engelse afkorting voor AVG dat staat voor Algemene Verordening Gegevensbescherming (in het Engels: General Data Protection Regulation). Twee jaar geleden in het leven geroepen omdat de bestaande wetgeving rond onze privacy niet aangepast is aan het digitale tijdperk, treedt ze vandaag officieel in werking.

De nieuwe Europese privacywetgeving moet ervoor zorgen dat persoonlijke gegevens zoals onze naam, e-mailadres, woonplaats, telefoonnummer, tot wat we delen en liken op sociale media of ons online winkelkarretje, beter beschermd worden. Het algemene principe is: bedrijven mogen enkel gegevens inwinnen die ze echt nodig hebben en moeten daar veel duidelijker over communiceren. En GDPR moet ook hackers het leven een pak lastiger maken.

In de stroom aan berichten waarin we de laatste tijd verdronken, hengelden bedrijven naar onze goedkeuring om persoonlijke gegevens te mogen blijven gebruiken. Concreet volstaat het bekende al aangevinkte vakje 'ik ga akkoord met dit privacybeleid' niet langer. U moet als burger zelf een handtekening zetten of expliciet een vakje aanvinken. De privacyverklaring moet bovendien in duidelijke taal geschreven zijn.

Bedrijven moeten verder transparant melden waarvoor ze uw gegevens nodig hebben en hoe ze die opslaan, waarvoor u trouwens ook toestemming moet geven. Ingewonnen data mogen niet langer bewaard worden dan nodig en niet zomaar doorgespeeld worden aan derden. Bij een lek van gebruikersgegevens is er ten slotte meldingsplicht.

Belangrijk daarbij: al wie gegevens over zichzelf vrijgeeft, heeft het recht om 'vergeten te worden' en om die data op elk moment snel te kunnen raadplegen. Facebook, bijvoorbeeld, heeft al zo'n knop, maar ook andere bedrijven zoals supermarkten zullen moeten volgen. Betrokken organisaties zijn bovendien verplicht ongewenste foto's desgevraagd offline te halen.

Helemaal nieuw is de 'overdraagbaarheid van data'. Dat betekent dat wanneer u als klant overstapt van het ene naar het andere bedrijf, u van de eerste firma mag eisen dat die uw gegevens doorspeelt aan de concurrent.

Kortom: we krijgen meer rechten én meer controle over alle gegevens die we prijsgeven aan bedrijven, bewegingen en organisaties. Ook kinderen zijn beter beschermd. Onder 16 jaar is toestemming nodig van de ouders, wat wel al vaak tot ergernis leidde bij gefrustreerde minderjarige jongeren. Je zal maar plots je mails van school niet meer kunnen beantwoorden op je persoonlijke e-mailaccount. Een grote speler zoals WhatsApp verhoogde bovendien al de minimumleeftijd naar zestien jaar.

Wie moet de nieuwe privacyregels naleven? In het kort: iedereen die informatie binnenhaalt over anderen. Uitgebreider: stads- en gemeentediensten, ziekenhuizen, mutualiteiten, supermarkten, telecomoperatoren, YouTube, online winkels en sportclubs. Let wel: online winkels als Coolblue hebben nu eenmaal uw adresgegevens nodig voor de levering van uw bestelde waar en hebben daarom geen extra toestemming nodig om die concrete data bij te houden. Het is ook nog de vraag in hoeverre de grote multinationals zich zullen schikken naar de Europese wetgeving.

Terug naar de talloze privacymails van de laatste weken. Die houden een bijkomende bescherming in: wie er niet op reageert, geeft automatisch GEEN toestemming. Een serieuze wijziging, want tot vandaag konden heel wat bedrijven handig gebruik maken van uw impliciete toestemming.

Onthou toch nog dit: u heeft zelf een niet te onderschatten eigen verantwoordelijkheid. Bedrijven zullen blijven proberen zoveel mogelijk commercieel interessante gegevens van u te ontfutselen. Maar u bepaalt ook zelf mee hoe ver u daarin meegaat. Naïviteit en onwetendheid gelden hoe langer hoe minder als excuus.