Angst voor hackers: "Fabrikanten, zorg voor webcamklepje"

En in afwachting van een betere bescherming: moet je je webcam afplakken of niet? En hoe zit dat eigenlijk met de camera van je telefoon? Gisteren werd bekend dat een 28-jarige Amerikaanse hacker uit Ohio het voor elkaar kreeg om duizenden computers te hacken en mee te gluren via de webcam. Hij is opgepakt.

"Als je zeker wilt weten dat iets privé blijft, moet je dat onder vier ogen in een kamer doen'', stelt Vincent Böhre, operationeel directeur van  de stichtingPrivacy First. "Je weet nooit wie er allemaal met je meeluistert.'' Hij raadt aan om altijd de webcam af te plakken. Argumenten als ‘het valt wel mee’ of ‘ik heb toch niets te verbergen’, noemt hij naïef. "Eens in de zoveel tijd wordt een hacker gepakt, maar de meerderheid blijft onder de radar. Ik was een keer op vakantie in Kos (Griekenland), daar zei iemand tegen me dat hij zijn halve leven lang al gratis vloog door software van vliegtuigmaatschappijen te hacken. Als je echt goed bent, is de kans klein dat je wordt gepakt.''

Afplakken dus, zegt de expert. En dat is meestal de makkelijkste optie. Laptopwebcams met een ingebouwd schuifje zijn namelijk nog zeldzaam. Toevallig lanceerde computergigant Lenovo een week geleden een nieuwe lijn laptops mét ‘veiligheidsschuifje’. Een uitzondering. "Ik vind het heel raar dat niet alle laptops standaard zo’n schuifje hebben. Zo moeilijk is het toch niet?", zegt Hans de Zwart van belangenorganisatie Bits of Freedom. Hij vindt dat het privacyprobleem nu nog te vaak bij individuele gebruikers wordt gelegd, terwijl het structureel aangepakt zou moeten worden. Met andere woorden: als autofabrikanten de verantwoordelijkheid hebben dat ze een veilige auto bouwen voor gebruikers, dan geldt diezelfde logica ook voor de producenten van laptops.

Zelf plakken is natuurlijk altijd een veilige weg, maar is het afschermen van een camera jouw verantwoordelijkheid? Volgens de Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens niet. "Als er een camera op het product zit, dan moet je ervan uitgaan dat je die veilig kunt gebruiken. Degene die gegevens verwerkt is ervoor verantwoordelijk dat de privacywetgeving wordt nageleefd'', aldus een woordvoerder. 

Böhre is blij met het schuifje van Lenovo. Het stuurt ‘een signaal naar andere laptopproducenten.’ ,,Aan de andere kant: als een producent zelf met een ingebouwd schuifje komt, kan dat weer twijfels opwekken over de software. De fabrikant zegt eigenlijk: ‘We weten zelf ook niet helemaal zeker of onze laptops wel helemaal veilig zijn'.''

Smartphonecamera’s worden over het algemeen minder vaak afgeplakt dan laptops. "Telefoons zijn net zo goed kwetsbaar, maar opereren wel binnen beter beschermde platforms", meent De Zwart. "We zien wel veel apps die zomaar toestemming vragen om je microfoon te gebruiken. Die toegang kan vervolgens stiekem worden gebruikt. Bijvoorbeeld door marketinginformatie binnen te halen door te luisteren naar welke tv-zender je kijkt. Ga dus nooit zomaar met verzoeken van apps akkoord."

De Zwart denkt dat een iPhone over het algemeen veiliger is dan een Androidtelefoon. "Apple heeft één ecosysteem met controle over de software én hardware. Bij Android van Google is het anders. Die moeten updates doorspelen naar producenten zoals Samsung. Dat maakt het systeem kwetsbaarder." Volgens de expert zou het een vuistregel moeten zijn om altijd elke update  altijd gelijk te installeren. "Dan weet je zeker dat je goed zit. Maar als je het écht heel zeker wilt weten, dan moet je de camera’s natuurlijk fysiek blokkeren."

Böhre denkt dat telefoons niet per se veiliger zijn dan computers of laptop. "In principe zijn telefoons gewoon computers die ook altijd verbonden zijn met het internet. Het is misschien niet altijd even mooi, maar ik zou ook zeggen: plak die camera’s af. En als je dan toch bezig bent: zorg dan ook voor een fysieke afsluiting van de microfoon."