Jan Derynck woont in de Steenstraat in het Ieperse Zuidschote in de wijk Lizerne. Zijn huis staat bekend als de ‘koperen hoek’. Die naam verwijst naar de vele hulzen die bij de ramen staan uitgestald. Jan, afkomstig van Ichtegem, is al 45 jaar verzamelaar van oorlogstuig. “Vroeger verzamelde ik alles, maar in de loop van de jaren begon ik mijn collectie te beperken tot ‘trench art’. Trench art heeft mij altijd aangesproken. In de jaren 80 van de vorige eeuw kende die kunst een enorme hype. Iedereen moest toen een bewerkte huls op zijn schouw hebben. Nu is dat fel verminderd. Het is een beetje in de vergetelheid geraakt en dat vind ik wel jammer.”

Het graveren van hulzen begon tijdens de oorlog. Het waren vooral de Belgen en de Fransen die zich daar mee bezighielden. De Duitsers deden dat minder, omdat zij koper veel te kostbaar vonden. In de jaren twintig werd er heel veel trench art gemaakt. Die was bedoeld voor de eerste herdenkingstoeristen die toen in onze streek neerstreken. Jan merkt op dat trench art echter veel meer is dan gegraveerde hulzen alleen. In zijn verzameling, die momenteel uit zo’n 600 voorwerpen bestaat, bevinden zich heel wat mooie stukken. Het gaat van door soldaten beschilderde postkaarten tot boekjes met illustraties en zelfgemaakte voorwerpen van krijgsgevangenen.

Door een erfenisruzie wordt Jan nu gedwongen zijn verzameling te koop te stellen. “Hoeveel mijn collectie waard is? Voor mij is die onbetaalbaar, maar dan vooral om de emotionele waarde. Er zitten best wel unieke stukken tussen, dus ik denk wel dat er verzamelaars zijn die interesse zullen hebben.” Of het zover zal komen, is echter nog niet zeker. Jan krijgt immers hulp van vrienden. Onder meer Enrique Billiau, de jonge verzamelaar achter de ‘Bray Farm Private Collection’, zette een crowdfunding op poten. “Elke verzamelaar kan het zich inbeelden hoe het moet zijn om zijn collectie te moeten verkopen. Daarom willen wij Jan helpen”, klinkt het. Het rekeningnummer BE60 7310 4614 2770 werd geopend onder de noemer ‘WO1 Verzamelaars 14-18 & Westhoek vondsten 14-18 & The Shell Hole van Patrick & ww1 Relichunters 14-18 & Bray Farm private collection steunen Jan!’ De verzamelaar is zijn vrienden zeer dankbaar. “De vele steunbetuigingen die ik krijg doen ongelofelijk veel deugd”, zegt de man.

Of de verzameling nu verdwijnt of niet, sowieso komt er in mei nog een tentoonstelling bij Jan thuis. “Ik heb twee garages en het is de bedoeling dat die allebei worden gebruikt voor een expo. Het eerste deel van de tentoonstelling van zal worden opgedragen aan WOI en dan vooral aan de gasaanvallen die hier hebben plaatsgevonden in 1915. Die werden gestopt door Franse troepen en onze carabiniers-grenadiers. Mijn grootvader was vrijwilligers bij de carabiniers en hij bracht mij in mijn jeugd vaak mee naar hier. Het is door hem dat ik in de Westhoek ben komen wonen. En hij bracht mij ook de liefde voor het verzamelen bij. Voor de nagedachtenis van mijn grootvader alleen al zou het jammer zijn mocht mijn verzameling weg moeten.”