In Sint-Maartenskathedraal kunnen bezoekers iets bijleren over glasramen. “De glasramen in de Sint-Maartenskathedraal dateren uit de periode van de wederopbouw en zijn dus niet zo heel erg oud”, zegt Alexander Declercq van de Vrienden van de Sint-Maartenskathedraal. “Toch getuigen ze stuk voor stuk van meesterschap en zorgen ze voor een bijzonder spel van licht en kleur.” De glasramen krijgen op Erfgoeddag de nodige aandacht, wat ze trouwens ook krijgen in een publicatie die zondag wordt voorgesteld. “Niet alleen de glasramen komen hierbij aan bod. Uitzonderlijk kun je op Erfgoeddag ook de proosdijzaal bezoeken, waar vorig jaar 23 glasramen uit de voormalige kapel van de Roesbrugge Dames een nieuwe bestemming kregen. Deze 23 glasramen zijn zondag voor het eerst te bezichtigen.” Tenslotte kom de bezoeker meer te weten over het glasambacht dankzij een film en een infostand van Atelier Mestdagh, het oudste glazeniersatelier in Vlaanderen. Het werd opgericht in 1947 en is gespecialiseerd in restauratie en conservatie van glasramen, het maken van nieuwe glasramen en het herbestemmen van glasramen.” Er zijn zondag tussen 13.30 en 15.30 uur rondleidingen in de kerk, die tot 17.45 uur vrij te bezoeken is.

Even of zo niet interessanter is de tentoonstelling en de demonstratie van de Commonwealth War Graves Commission (CWGC) aan de Menenpoort in Ieper. “Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de Commonwealth War Graves Commission - toen nog Imperial War Graves Commission - opgericht om te zorgen dat de 1,7 miljoen militairen van het Gemenebest die hun leven lieten tijdens de oorlog een waardige rustplaats kregen aan het Westerse Front”, zegt woordvoerder Louise Dujardin. “De CWGC werkte met architecten en vakmannen om verspreid over meer dan 150 landen 23.000 begraafplaatsen en monumenten te bouwen.”

Om het behoud van deze sites te garanderen, stelt de CWGC honderden ambachtslui te werk, gaande van steenkappers en metsers tot tuinmannen, timmermannen, schilders en smeden.

Zondag vertelt de CWGC de evolutie van dit vakmanschap. Bezoekers zijn welkom in het CWGC Informatiecentrum in de Menenstraat in Ieper, waar de tentoonstelling ‘A Century of Caring: a story by CWGC Artisans’ de aspecten van het onderhoud van de begraafplaatsen en monumenten belicht. Daarnaast kun je ook het vakmanschap met eigen ogen zien, want de ambachtsmannen geven een demonstratie aan de Ieperse Menenpoort. Ze tonen hoe de namen van de gesneuvelden op witte grafstenen worden gegraveerd. Bezoekers kunnen ook zelf de beitel in de hand nemen. Het gegraveerde stukje natuursteen mag je mee naar huis nemen, voor kinderen is er een leuk boekje met leerrijke spelletjes. “De CWGC probeert niet alleen haar erfgoedsites te bewaren en te onderhouden, maar streeft er ook naar het traditionele vakmanschap in ere te houden”, zegt Sarah Camerlynck, Conservation Supervisor bij de Commonwealth War Graves Commission. “Hiervoor werd zelfs een educatieprogramma ontwikkeld zodat we van onze personeelsleden nog meer bedreven ambachtslui kunnen maken.”

Voor een ander leuk initiatief moet je naar AstroLAB IRIS in Zillebeke, waar je de workshop ‘zelf een sterrenkijker maken en testen’ kunt volgen. “De beste en grootste sterrenkijkers werden vroeger gebouwd door liefhebbers”, weten de organisatoren van de workshop. “Ook nu zijn er nog amateurs aan de slag die zelf hun sterrenkijker bouwen en hun kennis doorgeven aan anderen. Deze zelfbouwsterrenkijkers zijn meestal van betere kwaliteit en maken voor de optiek gebruik van eeuwenoude methodes.”

Meer info op erfgoeddag.be.